Το “Μαξίμου Α.Ε” και ο Νεοφιλελευθερισμός στην Ελληνική Εκπαίδευση

  Ο νεοφιλελευθερισμός ανάγει την αγορά ως τον απόλυτο ρυθμιστή των εξελίξεων. Συρρικνώνει το κοινωνικό κράτος και ισχυροποιεί το αντίστοιχο μέρος του κράτους, που συνδέεται με τον αυταρχισμό, με τον έλεγχο, με τις δυνάμεις καταστολής. Η δε άσκηση της πολιτικής, κατ’ αυτόν, οφείλει να υπακούει στους νόμους της αγοράς. Στην εκπαίδευση ο νεοφιλελευθερισμός εμφανίζεται με την πιο ακραία μορφή του. Και να γιατί. 

α) Διαμορφώνει την “επιχειρηματική κουλτούρα”, που είναι σε απόλυτη αντίθεση με την “εκπαιδευτική κουλτούρα”. Η εκπαίδευση ιστορικογενετικά έχει θεωρηθεί ως κοινωνικό αγαθό και ως βασική υποχρέωση της πολιτείας και έχει συνδεθεί απόλυτα με τη Δημόσια και Δωρεάν παιδεία, με τη μόρφωση, με τον εκπολιτισμό και τον εξανθρωπισμό των πολιτών, με τη δημοκρατική διαπαιδαγώγηση, με ένα διαφωτιστικό περιεχόμενο στο γνωσιακό πεδίο και με έναν ουμανιστικό αξιακό γαλαξία της αλληλεγγύης, της δικαιοσύνης, της ελευθερίας, της ισότητας, της συνεργασίας… Διαμορφώνει έναν πολίτη αγωνιστή της κοινωνίας και της ζωής, της καλλιέργειας των διανθρώπινων και των κοινωνικών σχέσεων, της συλλογικής δράσης, της προαγωγής των δημόσιων αγαθών. 

Ο νεοφιλελευθερισμός επιβάλλει την ακριβώς αντίθετη κοσμοθεώρηση και ιδεολογία. Η γνώση και η εκπαίδευση μετασχηματίζονται σε πληροφορία, σε δεξιότητες της αγοράς, σε στενά επαγγελματικές αποσκευές. Ο πολίτης αντιμετωπίζεται ως ιδιώτης, που πρέπει να ενδιαφερθεί μόνο για την ένταξή του στην αγορά εργασίας και να κυνηγάει στη ζωή του τις εξελίξεις και τους μετασχηματισμούς των επαγγελμάτων. Ο εργαζόμενος θεωρείται ως οικονομική κυρίως μονάδα και η έννοια του πολίτη απλώς είναι φτωχό συμπλήρωμά της!        

α) Ο νεοφιλελευθερισμός επιβάλλει την ιδεολογική του θεώρηση ως πεμπτουσία του μέλλοντος των νέων. Με όχημα την επαγγελματική εξέλιξη, η οποία αφορά όλο και περισσότερο τον ιδιωτικό τομέα λόγω γενικότερης συρρίκνωσης του δημόσιου τομέα – που είναι βασική επιλογή του νεοφιλελευθερισμού – θέτει τα πεδία και τους όρους για το περιεχόμενο της εκπαίδευσης. Το πρόταγμα είναι απλό, δελεαστικό και μάλιστα εμφανίζεται ως η μόνη επιλογή – ας έχει και τη μορφή του πιο σκληρού εκβιασμού. “Για να βρεις εργασία θα πρέπει να έχεις γνώσεις, προσόντα και δεξιότητες, που απαιτεί η αγορά. Αλλιώς σε περιμένει η ανεργία και η περιθωριοποίηση”. 

β) Παράλληλα με την Επαγγελματική Εκπαίδευση, που αποτελεί βασικό θεσμό της δημόσιας παιδείας -, αναπτύσσει την Ιδιωτική Κατάρτιση. Το πεδίο αυτό ως έχον  άμεση σχέση με την αγορά εργασίας, προσαρμόζεται απόλυτα στην νοοτροπία και στις απαιτήσεις των ιδιωτικών επιχειρήσεων. Οι πρόσφατες εξελίξεις στον χώρο της εκπαίδευσης με τις νομοθετικές πρωτοβουλίες του Υπουργείου Παιδείας και της κυβέρνησης της Ν.Δ. καταδεικνύουν την ωμή ταξική επιλογή: αποδόμηση της δημόσιας επαγγελματικής εκπαίδευσης, ανάπτυξη μεταγυμνασιακής κατάρτισης, παραμέληση των δημόσιων ΙΕΚ, προκλητική ενίσχυση των Κολεγίων και των ιδιωτικών ΙΕΚ με προνόμια, που ανατρέπουν κάθε επιστημονική, κοινωνική και ορθολογική θεώρηση. 

Έτσι, έχουμε έναν ιδιότυπο δεξιό και νεοφιλελεύθερο “λαϊκισμό” – με την έννοια της χυδαίας και κυνικής στήριξης -, που εντάσσεται στα στενά συμφέροντα των κομματικά προσκείμενων επιχειρηματιών, της πολιτικής “Μαξίμου Α.Ε.”,  όπως εύστοχα το αποδίδει η Φώφη Γεννημματά, η Πρόεδρος του Κινήματος Αλλαγής και του ΠΑ.ΣΟ.Κ. Αν η δεξιά στηρίχτηκε στις παλιές δεκαετίες στο αστυνομικό κράτος και στον κομματικό έλεγχο του κράτους, σήμερα θέτει ως πρωταρχικό της πεδίο, την αγορά. “Ό,τι πει η αγορά” είναι ο πυρήνας της ιδεολογίας της και της πολιτικής της. 

Και η κοινωνία, οι πολίτες και οι εργαζόμενοι; 

Θα συνεχίσουμε…