ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
“Αλήθεια πως μπήκαμε στο ΔΝΤ κύριε Μητσοτάκη;”
Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε εχτές ότι κλείνει ένα γκρίζο κεφάλαιο για την Ελλάδα, αφού η χώρα αποπλήρωσε πρόωρα τις τελευταίες της υποχρεώσεις ως προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Συγκεκριμένα ο Πρωθυπουργός με ένα post του στο facebook δήλωσε:
«Τέλος εποχής για το ΔΝΤ ως δανειστή της Ελλάδας!
Η κυβέρνηση, αποπληρώνοντας πρόωρα και τις τελευταίες υποχρεώσεις της χώρας κλείνει ένα γκρίζο κεφάλαιο που άνοιξε τον Μάρτιο του 2010. Μια εποχή την οποία οι Έλληνες δεν πρέπει και δεν θα ζήσουμε ποτέ ξανά. Σήμερα, παρά τη διεθνή αναταραχή, η εθνική οικονομία μένει σταθερά στον δρόμο της προόδου και δίπλα στον πολίτη. Το είπαμε, το κάνουμε!»
Το άλλο τεράστιο θέμα που προκύπτει από αυτή την ιστορία, είναι το πως τελικά μπήκαμε σε μια τόσο μεγάλη και μακροχρόνια οικονομική περιπέτεια. Με λίγα λόγια, αν ο ιστορικός του μέλλοντος θέλει να βρει τη πραγματική αιτία, τι ακριβώς θα γράψει; Την απάντηση στο ερώτημα την έχει δώσει από το 2008 ο πρώην Πρωθυπουργός της Ελλάδας κύριος Κώστας Σημίτης.
Συγκεκριμένα, την ημέρα Πέμπτη 18 Δεκεμβρίου του 2008 στη συζήτηση για τη ψήφιση του προϋπολογισμού του 2009, ο Κώστας Σημίτης ανέφερε προς τη τότε Κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή:
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, πέρυσι, δηλαδή το 2007, στη συζήτηση του προϋπολογισμού, η Κυβέρνηση εξέφρασε αλαζονικά την ενόχλησή της γιατί είχα κάνει λόγο για φαινομενική επιτυχία της οικονομικής πολιτικής. Ο Υπουργός Οικονομίας απάντησε ότι η επιτυχία ήταν πραγματική και όχι φαινομενική. Μάλιστα, επικαλέστηκε την άρση της διαδικασίας επιτήρησης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και είπε εμφατικά ότι η κατάσταση υπερβολικού ελλείμματος ξεπεράστηκε κατά τρόπο αξιόπιστο και βιώσιμο. Επιπλέον ακούσαμε ότι η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία για πρώτη φορά δεν αμφισβητούσε πλέον την αξιοπιστία των ελληνικών στοιχείων.
Τα όσα μεσολάβησαν έκτοτε, έδειξαν πόσο αδικαιολόγητη ήταν η έπαρση της Κυβέρνησης. Η διάψευση της κυβερνητικής αλαζονείας ήρθε από την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση με τη μορφή διπλής απόρριψης: η πρώτη γιατί αποδείχθηκε ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα του 2007 που αρχικά εμφανίστηκε ως 2,2% αυξήθηκε τελικά στο 3,5%, δηλαδή πάνω από το όριο που επιτρέπεται σύμφωνα με το Σύμφωνο Σταθερότητας. Η Κυβέρνηση είχε χρησιμοποιήσει μια εικονική πραγματικότητα για να επιτύχει την έξοδο της χώρας από την επιτήρηση.
Η δεύτερη διάψευση ήρθε με την απόρριψη της αξιοπιστίας των στοιχείων της Κυβέρνησης από τις κοινοτικές υπηρεσίες. Η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία δεν δέχθηκε τις εκτιμήσεις της Κυβέρνησης για τα αποθεματικά των ασφαλιστικών οργανισμών και τις προσαρμογές που απαιτούν τα διάφορα στοιχεία, τις λεγόμενες εθνικολογιστικές διαφορές.
Τελικά, τι ήταν το φαινομενικό και τι ήταν το πραγματικό; Η Κυβέρνηση θα όφειλε μια απάντηση. Όμως πλέον οι απαντήσεις δεν έχουν καμμία αξία, γιατί η ουσία είναι ότι η Ελλάδα βγήκε τελικά από την επιτήρηση με παραποιημένα στοιχεία. Βγήκε για να μπορέσει η Κυβέρνηση να πραγματοποιήσει τις εκλογές του 2007 παρουσιάζοντας μια ψεύτικη εικόνα που μετά από ένα χρόνο κατέρρευσε.
Το κεντρικό συμπέρασμα είναι ότι τα εξωραϊσμένα μεγέθη του προϋπολογισμού που συζητάμε στη Βουλή κάθε χρονιά μετατρέπονται σε όνειδος, όταν ένα χρόνο αργότερα δημοσιοποιηθούν τα πραγματικά μεγέθη του έτους που πέρασε. Το γεγονός αυτό της συνεχούς διάψευσης συσσωρεύει ένα τεράστιο έλλειμμα αξιοπιστίας.
Τα μεγέθη του 2007, τα μεγέθη του 2008, αλλά και ο προϋπολογισμός του 2009 που θα είναι μια ακόμη θεαματική αποτυχία, θα επιβεβαιώσουν ότι επαναλαμβάνεται συστηματικά και ενσυνείδητα από την Κυβέρνηση η προσπάθεια παραπλάνησης. Η ιστορία επαναλαμβάνεται και δυστυχώς καταλήγει σε γελοιοποίηση της χώρας.
Την εξαιρετικά δυσοίωνη προοπτική εκφράζουν και τα επιτόκια δανεισμού του ελληνικού δημοσίου που έχουν εκτιναχθεί σε πρωτοφανή επίπεδα και όχι εξαιτίας της ανόδου των διεθνών επιτοκίων, αλλά εξαιτίας του καταποντισμού της εμπιστοσύνης των διεθνών αγορών στη φερεγγυότητα της Κυβέρνησης και στις προοπτικές της οικονομίας μας.
Όπως έχετε ακούσει ή διαβάσει, η διαφορά μεταξύ του επιτοκίου που ζητείται να καταβάλει η Ελλάδα για να της χορηγηθούν δάνεια και του επιτοκίου που καταβάλλει η Γερμανία κατά την έκδοση
δεκαετών ομολόγων ανεβαίνει σταθερά. Στο τέλος Νοεμβρίου το επιτόκιο για την Ελλάδα ήταν υψηλότερο κατά 1,68%, υψηλότερο εκείνου για τη Γερμανία, στις αρχές Δεκεμβρίου, λίγες μέρες μετά, κατά 1,73% και πριν από λίγες μέρες κατά 2,25%, 2,25% πάνω από το επιτόκιο που πληρώνει η Γερμανία. Στο τέλος του 2003 –για να έχετε ένα σχετικό συγκριτικό στοιχείο- το επιτόκιο για την Ελλάδα ήταν υψηλότερο μόνο κατά 0,2%. Αντίστοιχη με τη σημερινή διαφορά υπήρχε πριν από την ένταξη της Ελλάδος στην Ο.Ν.Ε..
Ο δανεισμός της χώρας έχει γίνει θέμα στο διεθνή τύπο. Η Ελλάδα αναφέρεται ως η χώρα η οποία αναλογικά με το Α.Ε.Π. της θα έχει το 2009 τον υψηλότερο δανεισμό στην Ευρώπη. Τη δυσοίωνη εικόνα συμπληρώνει το γεγονός ότι το κόστος της ασφάλισης έναντι του κινδύνου μη πληρωμής των πενταετών ελληνικών ομολόγων ή των ελληνικών ομολόγων γενικά έχει τετραπλασιαστεί σε ελάχιστο χρόνο. Για τα πενταετή ομόλογα ανέβηκε από το 3% στο 12% περίπου. Είναι και αυτό μία απόδειξη της εξαιρετικά αρνητικής γνώμης που έχουν οι αγορές για την Ελλάδα.
Αυτή η αρνητική γνώμη είναι απόρροια της αρνητικής πορείας του δημοσίου χρέους της ελληνικής οικονομίας. Μεταξύ του τέλους του 2003 και του 2009 -στο οποίο αφορά ο προϋπολογισμός που συζητάμε- το δημόσιο χρέος της κεντρικής Κυβέρνησης –γιατί αυτό έχει σημασία, αυτό δείχνει τη δημοσιονομική διαχείριση- αυξήθηκε κατά το ιλιγγιώδες ποσό των 91.000.000.000 ευρώ, χωρίς να υπολογίζονται σ’ αυτό το ποσό η επιβάρυνση του χρέους από το πακέτο στήριξης των τραπεζών και οι βέβαιες υπερβάσεις του ελλείμματος το 2009. Οι αιτίες της αύξησης είναι συναρτημένες με την πελατειακή νοοτροπία της Κυβέρνησης και τη σταθερή επιδίωξη για ενίσχυση της εξουσίας της. Οι προσλήψεις την περίοδο 2004-2008 έφτασαν τις εξήντα χιλιάδες περίπου, με συνέπεια την αύξηση των μισθών που κατέβαλε η Κυβέρνηση κατά 40%.
Ξέρουμε ότι η Κυβέρνηση συγκάλυψε την πορεία αυτή με την αλλαγή των στοιχείων του Α.Ε.Π. προβάλλοντας τον ισχυρισμό ότι το χρέος μειώθηκε ως ποσοστό του Α.Ε.Π., αλλά το επιχείρημα αυτό ελάχιστα έπεισε τους δανειστές της χώρας οι οποίοι, όπως ακούσατε, ανέβασαν το επιτόκιο για την Ελλάδα σε ύψη που έχει τώρα για χώρες εκτός της Ευρωζώνης.
Οι δανειστές έχουν επίσης υπ΄όψιν τους άλλα στοιχεία που δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα. Παράδειγμα αποτελεί η υπόθεση του προϋπολογισμού ότι τα τακτικά έσοδα θα αυξηθούν με ρυθμό υπερδιπλάσιο εκείνου του ονομαστικού Α.Ε.Π., αλλά σύμφωνα με τις πάγιες αρχές υπολογισμού των μελλοντικών φορολογικών εσόδων που ισχύουν στις χώρες της Ευρωζώνης, αυτή είναι μία εξωπραγματική υπόθεση.
Τέλος, οι δανειστές βλέπουν γεγονότα τα οποία ζουν όλοι οι Έλληνες, τα χρέη των νοσοκομείων, τα υπάρχοντα και επερχόμενα χρέη των ασφαλιστικών ταμείων, την αδυναμία περιορισμού των δαπανών υγείας και άλλα.
Διαπιστώνουν ότι οι μεταρρυθμίσεις δεν επέφεραν καμμιά βελτίωση. Γι’ αυτό αποτελεί κοινό μυστικό στους κύκλους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι η Ελλάδα δεν προσαρμόζεται στις επιταγές της Ο.Ν.Ε. και ότι επίσης οι όποιες νουθεσίες και επιτηρήσεις δεν αρκούν. Θεωρούν ότι η τωρινή πολιτική ηγεσία της χώρας που στηρίχθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε όλες τις σημαντικές επιδιώξεις της, την απογραφή, την αναθεώρηση του Α.Ε.Π., τη γρήγορη ολοκλήρωση της διαδικασίας της επιτήρησης, εκμεταλλεύθηκε αυτήν τη συμπαράσταση της επιτροπής για να μην τηρήσει τις δεσμεύσεις της.
Απλά πιστεύουν ότι η Ελλάδα τους κορόιδεψε. Και γι’ αυτό πιστεύουν ότι η Ελλάδα καλό θα ήταν να αναγκαστεί να προσφύγει στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για να εξασφαλίσει τον απαραίτητο δανεισμό ώστε η παρακολούθηση της ελληνικής οικονομίας να είναι αρμοδιότητα εκείνου, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και όχι φροντίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Αφορμές για μια τέτοια κίνηση σύμφωνα με τα στοιχεία μπορούν να βρεθούν αν συνεχιστεί η σημερινή πορεία. Η Ελλάδα σύμφωνα με τον προϋπολογισμό που συζητάμε θα πρέπει να δανειστεί το 2009 τουλάχιστον 40.000.000.000 αλλά πιθανότατα 50.000.000.000. Τα χρήματα στις διεθνείς χρηματαγορές θα είναι δύσκολο όμως τώρα να βρεθούν, σε μια περίοδο όπου όλο και λιγότερη ρευστότητα υπάρχει και όλο και περισσότερα κράτη επιζητούν δανεισμό. Γιατί οι άλλες χώρες και προπαντός ξένες τράπεζες προσφέρουν ικανοποιητικότερο επιτόκιο ή περισσότερη φερεγγυότητα.
Στην περίπτωση που παρουσιαστούν δυσκολίες δανεισμού, το ελληνικό κράτος δεν θα μπορεί να βρει στην αγορά χρήματα ταχύτατα, όπως θα θέλει, και θα δώσει έτσι την αφορμή να διατυπωθεί η υπόδειξη ότι η λύση του προβλήματος θα πρέπει να επιζητηθεί μάλλον με προσφυγή στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Θα είναι μια ταπεινωτική εξέλιξη για την Ελλάδα, η πιο καταστροφική κατάληξη της διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, τόνιζε από το Βήμα της Βουλής ο Κ.Σημίτης.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, η Νέα Δημοκρατία παρουσίασε ένα πακέτο μέτρων ως αντίδοτο για την κρίση, για να βοηθήσει τους πιο αδύναμους συμπολίτες μας ύψους 370.000.000 ευρώ. Αυτό το πακέτο μέτρων θα μπορούσε να είναι πολύ μεγαλύτερο, αν είχε πραγματοποιήσει την υπόσχεσή της να προικοδοτήσει το Ταμείο Κοινωνικής Συνοχής με 2.000.000.000 ευρώ και όχι με 450.000.000, όπως φαίνεται από τον προϋπολογισμό.
Αλλά το σπουδαιότερο είναι ότι η αντιμετώπιση της ύφεσης δεν απαιτεί απλώς ορισμένες ενισχύσεις για τα τμήματα του πληθυσμού που υποφέρουν. Το πρόβλημα που θέτει η ταυτόχρονη ύπαρξη ύφεσης και υπερδανεισμού μπορεί να ξεπεραστεί μόνο με μια συνεκτική και συνθετική αντίληψη αντιμετώπισης, τόσο της κρίσης, όσο και της υστέρησής μας.
Οφείλουμε να συνδυάσουμε το άμεσο με το μακροπρόθεσμο. Τα μέτρα ανάκαμψης με τις ενέργειες που εξασφαλίζουν σε μόνιμη βάση τη σύγκλιση της οικονομίας μας με τις προηγμένες οικονομίες της Ένωσης. Χρειάζεται να στηριχθεί η οικονομία με επενδύσεις εδώ και τώρα και ταυτόχρονα να επιδιώξουμε τις διαρθρωτικές αλλαγές, τις οποίες η Κυβέρνηση δεν έχει κάνει τόσα χρόνια, αλλαγές για την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και τον εξορθολογισμό της διαχείρισης των δημοσίων πόρων.
Μια τέτοια προσπάθεια θα βελτιώσει την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας, γιατί θα δείξει ότι η Ελληνική Κυβέρνηση έχει τη θέληση και την ικανότητα να ανατρέψει την αρνητική οικονομική πορεία. Ένα τέτοιο πρόγραμμα θα δημιουργήσει εμπιστοσύνη, θα ανοίξει δρόμους συνεννόησης και συνεργασίας με τους εταίρους μας, θα εξασφαλίσει έτσι πόρους. Και το πιο σημαντικό, θα κερδίσει τη στήριξη της κοινωνίας, από τη στιγμή που οι πολίτες θα διαπιστώσουν ότι υπάρχει σοβαρή καθοδήγηση, με συναίσθηση των προβλημάτων.
Όλα αυτά δε μπορούν να γίνουν από μια Κυβέρνηση που μέχρι τώρα έχει φανεί κατά σύστημα ασυνεπής, επικεντρωμένη στα προβλήματα της εξουσίας της, αδιάφορη για όσα απασχολούν την κοινωνία, μια Κυβέρνηση για την οποία η κρίση μέχρι στιγμής ήταν μόνο δικαιολογία για τις πολιτικές της και όχι αφορμή για ένα διαφορετικό σχεδιασμό ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι -και κλείνω- η Νέα Δημοκρατία θεώρησε καλό, για να επικρατήσει στον πολιτικό αγώνα, να μεταχειριστεί, χωρίς τον ελάχιστο ενδοιασμό, όποια μέσα την εξυπηρετούσαν να κατακτήσει και να διατηρήσει την εξουσία. Αρνήθηκε ό,τι είχε καταφέρει με κόπο ο ελληνικός λαός. Λοιδόρησε και συκοφάντησε τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Θεώρησε ότι μπορεί να πορευθεί χωρίς κανόνες, χωρίς σεβασμό, χωρίς συγκρότηση. Εξυπηρέτησε, χωρίς δισταγμό, «τους έχοντες», αδιαφορώντας για τους πολλούς. Προέτρεψε την κοινωνία να μη νοιάζεται για τη σκληρή προσαρμογή στην παγκοσμιοποίηση, να ικανοποιηθεί με μικρές λύσεις σε μεγάλα προβλήματα, να θεωρήσει ότι η ηθικολογία του «σεμνά και ταπεινά» αποτελούν τη νέα επαρκή κοινωνική αντίληψη και να ασπαστεί στην πράξη τα ρουσφέτια, τις εξυπηρετήσεις, τις κουμπαριές και τη συνεργασία με το κόμμα στην εξουσία.
Η Νέα Δημοκρατία κατάργησε έτσι το απαιτητικό παράδειγμα που χρειάζεται κάθε πολιτική παράταξη και κάθε κοινωνία. Ο εκτροχιασμός της οικονομίας είναι συνέπεια αυτής της τακτικής και από τις επιπτώσεις αυτού του εκτροχιασμού δεν πρόκειται να τη διασώσουν μέτρα, εξαγγελίες και στομφώδεις διαβεβαιώσεις. Διότι όλοι ξέρουν ότι στο σημείο που φτάσαμε χρειάζονται άλλα πρότυπα και άλλη πολιτική. Οι σημερινοί πρωταγωνιστές έχουν ενταχθεί ανεπανόρθωτα στο χθες. Γι’ αυτό και σας καλώ να καταψηφίσετε τον προϋπολογισμό.»
Ο τότε Πρωθυπουργός της Ελλάδας χαρακτήρισε αυτές τις δηλώσεις έως επικίνδυνες ενώ χαρακτήρισε την Ελληνική Οικονομία έως ασφαλή και απέκλεισε κάθε τέτοια περίπτωση. Η συνέχεια, πάνω – κάτω είναι γνωστή σε όλους μας, το 2009 η Ελλάδα έκλεισε με δημοσιονομικό έλλειμμα 15,2% με αποτέλεσμα μεγάλη εκτίναξη του Δημοσιονομικού χρέους. Η Ελληνική Πολιτική σκηνή για τουλάχιστον μια πενταετία είχε μια μεγάλη αστάθεια, με τελειωτικά χτυπήματα την υπογραφή τριών μνημονίων, ένα Δημοψήφισμα και την εφαρμογή Capital – Control από τη Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ
Ένα έγκλημα που έγινε εις βάρος του Ελληνικού λαού και κανείς δε μίλησε – κανένας από τους πραγματικούς υπεύθυνους δεν ανέλαβε ποτέ καμία ευθύνη, παρά μόνο “ασκούσαν πιέσεις” τόσο με τους αγανακτισμένους όσο και με φιλικά προσκείμενα ΜΜΕ έως προς την τότε “αντιπολίτευση”.
Ενώ αυτή η μακροχρόνια περιπέτεια θα μπορούσε να είχε τελειώσει από το 2014 έμεινε στο προσκήνιο για άλλα οχτώ ολόκληρα χρόνια. Αλήθεια, θα παραδεχτεί κάποιος από αυτούς τις ευθύνες που τους αναλογούν; Ευθύνες που λειτούργησαν εις βάρος του Ελληνικού λαού ή θα το παίζουν ακόμη σωτήρες ενώ είναι οι πραγματικοί υπεύθυνοι; Ένα ερώτημα πολύ ενδιαφέρον που δυστυχώς θα μείνει αναπάντητο για πολύ καιρό.