Μανώλης Χριστοδουλάκης: Από τον φιλελευθερισμό στον αυταρχισμό μία «Ελπίδα» δρόμος

Τέταρτη μέρα χωρίς «Ελπίδα», και μας βρίσκει με περίπου 2.000 νοικοκυριά στην Αττική χωρίς ρεύμα, την Αττική Οδό να υπολειτουργεί, τους περισσότερους δρόμους στη Βόρεια και την Ανατολική Αττική απροσπέλαστους, λεωφορεία και τρόλεϊ να αποσύρονται από την κυκλοφορία, τα σχολεία να λειτουργούν με τηλεκπαίδευση και το δημόσιο με τηλεργασία.

Μία κωδικοποιημένη αποτύπωση της αποτυχίας του «πανέτοιμου κρατικού μηχανισμού» να ανταποκριθεί σε μία απόλυτα αναμενόμενη με βάση τις προβλέψεις των μετεωρολόγων κακοκαιρία.

Η συγγνώμη του Πρωθυπουργού, πλέον, συνηθισμένη μετά από ακόμα μία αποτυχημένη διαχείριση κρίσης. Η προτροπή να μάθουμε από τα λάθη μας φαντάζει μάλλον ειρωνική όταν το κρίσιμο ζήτημα που ανέδειξε η «Μήδεια» πριν από ακριβώς ένα χρόνο, αυτό των αλληλοεπικαλυπτόμενων συναρμοδιοτήτων δεν αντιμετωπίστηκε. Ούτε καν με τη δημιουργία του αναβαθμισμένου Υπουργείου-Στρατηγείου Πολιτικής Προστασίας. Ούτε καν μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού.

Η μία αιτιολογία είναι η απουσία πολιτικής βούλησης να καταρτιστεί ένα σύγχρονο οργανωμένο σχέδιο πολιτικής προστασίας, που θα ξεκινάει από την οριοθέτηση αρμοδιοτήτων και ευθυνών, αλλά θα συνεχίζει αποκεντρώνοντας επιχειρησιακές δομές στην Τοπική και Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, ενισχύοντας το αρμόδιο Υπουργείο σε αρμοδιότητες και μέσα, προσδίδοντας στην πολιτική προστασία ένα χαρακτήρα αξιοκρατικό, συμμετοχικό και ολοκληρωμένο. Η δεύτερη, ότι πολύ απλά «βολεύει» για να στρώνει το χαλί στον χιλιοπαιγμένο συναγωνισμό μεταξύ φορέων και υπηρεσιών για το ποιος τελικά φταίει για την αποτυχία. Ένα μπαλάκι που απλώς κάποια στιγμή ξεχνάς να το παρακολουθείς, και κάπως έτσι ο κρατικός μηχανισμός, απαράλλαχτος, «ετοιμάζεται» για νέους θριάμβους και επιτυχίες, έχοντας ξεγλιστρήσει από το βάρος του πολιτικού κόστους.

Η κλασική αυτή συνταγή της ανακυκλούμενης  ευθυνοαποφυγής, δεν προκαλεί καμία εντύπωση. Αυτό που είναι πραγματικά εξωφρενικό, είναι ο τρόπος με τον οποίο, στο βωμό της επικοινωνιακής διαχείρισης της αποτυχίας, ο πολυδιαφημισμένος φιλελεύθερος μανδύας της κυβέρνησης, ξεπερνά τα όρια του κρατικού παρεμβατισμού, και φτάνει μέχρι τον αυταρχικό υπερσυγκεντρωτισμό, πολλές φορές και εκτός των νοητών γραμμών του κράτους δικαίου. Παρακάμπτοντας θεσμούς, ευθύνες, πυλώνες και εξουσίες του πολιτεύματος, και εκπέμποντας στρεβλά μηνύματα σε βάρος της συλλογικής και θεσμικής λειτουργίας της κοινωνίας μας.

Ο «πατερούλης» Πρωθυπουργός με θριαμβοφανή τρόπο, επικοινωνεί με την εταιρία διαχείρισης της Αττικής Οδού, παρακάμπτει οποιαδήποτε συμβατικά διατυπωμένη υποχρέωση της για αποζημίωση των φυσικών προσώπων – όχι των αυτοκινήτων – και προσδιορίζει ένα αυθαίρετο ποσό αποζημίωσης. Ξεχνάει φυσικά να κάνει το ίδιο για άλλους κεντρικούς δρόμους της Αττικής, όπου φυσικά οι ευθύνες δεν βαραίνουν τον αποδιοπομπαίο τράγο – ιδιώτη, δημιουργώντας «ταλαιπωρημένους» δύο ταχυτήτων. Ζηλεύοντας τη δόξα, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, ακολουθεί ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Κώστας Καραμανλής, ο οποίος επικοινωνεί επίσης με την ΤΡΑΙΝΟΣΕ ΑΕ συμφωνώντας με την εταιρία να αποζημιώσει τους επιβάτες δρομολογίων που υπέστησαν ταλαιπωρία. Λόγω χαμηλότερου θεσμικού αξιώματος, το ύψος της αποζημίωσης είναι το μισό. Δεν υπάρχει κάποια άλλη ερμηνεία για τον καθορισμό του ποσού. Και τέλος, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας παίρνει τη σκυτάλη και ανακοινώνει ο ίδιος – όχι ο ΔΕΔΔΗΕ – ότι ανακαλεί τις άδειες του προσωπικού της εταιρίας για την αντιμετώπιση των βλαβών. Με μία περίεργη αντίληψη της έννοιας του «ανήκειν».

Μπερδεμένοι κάπου μεταξύ διαχείρισης του πολιτικού κόστους και των διαλαλούμενων δημοφιλών ιδεολογικοπολιτικών αναφορών που τους άρεσε να εκπροσωπούν, συνειδητοποιεί κανείς ότι μπροστά στην πολιτική επιβίωση δεν υπάρχουν όρια, ιδέες και φραγμοί.

Από τον φιλελευθερισμό στον αυταρχισμό, μία «Ελπίδα» δρόμος. Ικανή να μετατρέψει την εκτελεστική εξουσία σε αυτόκλητους ψηφοθήρες υπερήρωες. Αξίζουμε καλύτερα.