Δημοσιογραφική Επιμελεια: Κυριακή Μπλόσκα

Διάλογοι: η φωνή της νέας γενιάς του Κινήματος Αλλαγής.

Μετά από ένα μικρό διάλειμμα, οι ‘διάλογοι’ επιστρέφουν δυναμικά! Για πρώτη φορά μέσα από φαινομενικά απλές, κοινές ερωτήσεις βλέπουμε να ξεδιπλώνεται ένας ζωντανός διάλογος ανάμεσα σε δύο εκπροσώπους της νέας γενιάς του Κινήματος Αλλαγής. Κάθε εβδομάδα ,μέσα από τους διαλόγους, θα συνομιλούν  δύο πρόσωπα με θέμα τις ανησυχίες, τις βλέψεις και τις σκέψεις τους από την εμπειρία τους στο πολιτικό προσκήνιο. Οι ‘Διάλογοι’ θα ολοκληρώνονται με την προσωπική ερώτηση του ενός προσώπου στο άλλο με αφορμή ένα θέμα της επικαιρότητας.  

Στους σημερινούς Διαλόγους συνδιαλέγονται ο Σωτήρης Παπαδόπουλος, μέλος τομέα οικονομικών Κινήματος Αλλαγής, μέλος Νέας Γενιάς Κινήματος Αλλαγής και η Αγγελική Βαλτόγλου, επικοινωνιολόγος-πολιτικός επιστήμονας.

Κ.Μ.:  Με την χώρα να διαδέχεται το ένα ρεκόρ διασωληνωμένων ασθενών μετά το άλλο, κάθε άλλο παρά έκπληξη δεν προκάλεσε η παράταση  του lockdown στις 14 Δεκέμβρη. Την ίδια στιγμή ξένα ΜΜΕ κατακρίνουν την έξοδο του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος βρέθηκε στην Πάρνηθα με την σύζυγό αλλά και  φωτογραφήθηκε με πολίτες αψηφώντας  όλα τα προβλεπόμενα μέτρα προστασίας. Ποια  είναι η δική σας  θέση στο ζήτημα αυτό;

Α.Β.: Ήταν τουλάχιστον ειρωνικό αυτό που είδαμε όλοι οι πολίτες και δεν ξέρω αν την ευθύνη έχει η κρίση του κυρίου Μητσοτάκη ή η ομάδα επικοινωνίας του. Την μία μέρα βλέπουμε τον πρωθυπουργό στα διαγγέλματα να ανακοινώνει νέα μέτρα περιορισμού της κίνησης των πολιτών και να κάνει έκκληση για την τήρηση αυτών με σκοπό την προστασία της χώρας και την άλλη μέρα να πηγαίνει για άθληση στην Πάρνηθα αγνοώντας τα μέτρα που εκείνος επέβαλε. Στους πολίτες δεν επιτρέπεται η μετακίνηση για άθληση σε άλλο Δήμο, αλλά προφανώς στον κύριο Μητσοτάκη επιτρέπεται. Είναι λυπηρό, αλλά τουλάχιστον τώρα μάθαμε το mentalité του ίδιου και της κυβέρνησής του. Άλλο οι πολίτες και άλλο ο Πρωθυπουργός. Οφείλει να απολογηθεί στους χιλιάδες ανθρώπους που πάσχουν από ψυχικά νοσήματα και ζουν σε πυκνοκατοικημένες περιοχές και δεν έχουν την τύχη να βρίσκονται κοντά σε θάλασσα ή στη φύση και δεν μπορούν να εκτεθούν σε φυσικό περιβάλλον για να αθληθούν κάτι το οποίο αποτελεί μέρος της θεραπείας πολλών ψυχικών νοσημάτων. Αφού ο κος Μητσοτάκης δεν έχει μεριμνήσει ούτε στο ελάχιστο για την ψυχική υγεία των πολιτών, τουλάχιστον ας μην προκαλεί.

Κ.Μ.: Ποια είναι για εσάς τα κατάλληλα μέτρα με τα οποία θα μπορούσε να σταθεροποιηθεί η δυσμενής κατάσταση που βιώνει η χώρα, ώστε να οδηγηθούμε σύντομα σε άρση  και όχι ακόμη  μία παράταση του lockdown; 

Σ.Π.: Είναι ευτύχημα που η εξέλιξη του δεύτερου κύκλου της πανδημίας δεν έφτασε μέχρι σήμερα σε χειρότερα επίπεδα. Η αδράνεια και ο εφησυχασμός της κυβέρνησης κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού σε συνδυασμό με ορισμένες λανθασμένες και αντικρουόμενες αποφάσεις που οδήγησαν σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις, δημιούργησαν ένα περιβάλλον που ευνόησε τη δημιουργία κλίματος στην κοινωνία ότι «τελειώσαμε με τον κορωνοϊό»! Η κυβέρνηση δυστυχώς άφησε ανεκμετάλλευτα τα θετικά αποτελέσματα που απέδωσε ο υψηλός δείκτης κοινωνικής ευθύνης των συμπολιτών μας κατά την πρώτη φάση της πανδημίας. Δεν αξιοποίησε το μεσοδιάστημα του καλοκαιριού για να οχυρώσει την κοινωνία και να εξοπλίσει κατάλληλα τους φορείς και τις υπηρεσίες της. 

Όταν όμως αναποτελεσματικά, πρόχειρα και λειψά αντιμετωπίστηκαν τα απλά ζητήματα τι περισσότερο μπορούμε να περιμένουμε για την ενδυνάμωση του συστήματος υγείας; Δείτε για παράδειγμα τα ζητήματα στην παιδεία. Ένα καλοκαίρι ολόκληρο πέρασε και έτρεχαν την τελευταία ώρα να παραδώσουν μάσκες στους μαθητές. Όχι τρείς στον κάθε μαθητή όπως υποσχέθηκαν αλλά μία. Η οποία  αποδείχθηκε ότι ούτε κι αυτή μπορούσε να χρησιμοποιηθεί λόγω…. μεγέθους. Μία μάσκα κι αυτή ακατάλληλη από τις αρχές Σεπτέμβρη μέχρι σήμερα. Μετά από αυτό, μπορούσαμε να περιμένουμε κάτι καλύτερο για το σύστημα τηλεκπαίδευσης που αρχικά κατέρρεε καθημερινά και ακόμα παρουσιάζει πολλά προβλήματα; Νοιάστηκε κανένας για τους μαθητές και τις οικογένειές τους που δεν συμμετέχουν στην τηλεκπαίδευση λόγω έλλειψης εξοπλισμού;

Τελικά, βλέποντας όλα αυτά, είναι ευτύχημα που το αποδυναμωμένο ΕΣΥ αντέχει ακόμα χάρη στις φιλότιμες προσπάθειες του προσωπικού και των εθελοντών. Αυτή η αντιμετώπιση όμως είναι εκείνη που κάνει την κατάσταση ιδιαίτερα κρίσιμη δεδομένου ότι οι δείκτες που δημοσιεύονται βρίσκονται στην κορυφή τους και απέχουν σημαντικά από το σημείο εκείνο που θα επέτρεπαν τη σταδιακή άρση του lockdown.  Απορώ μάλιστα ακούγοντας ορισμένους κυβερνώντες να μιλούν για «άνοιγμα της οικονομίας», για «άνοιγμα των σχολείων» κλπ. Σίγουρα η εξέλιξη αυτή έχει δημιουργήσει αφόρητες συνθήκες στην συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων και των επαγγελματιών. Τα πράγματα όμως δεν θα διορθωθούν με το άνοιγμα της οικονομίας. Το αντίθετο θα συμβεί. Θα γιγαντωθεί θανάσιμα η υγειονομική βόμβα βάζοντας σε σοβαρό κίνδυνο την δημόσια υγεία και την ανθρώπινη ζωή.

Δυστυχώς η παράταση του lockdown πέραν τις 7/12 ήταν μονόδρομος. Με την προϋπόθεση όμως ότι η κυβέρνηση θα ενεργοποιήσει άμεσα αυστηρούς  ελεγκτικούς μηχανισμούς και θα εφαρμόσει αποφασιστικά μέτρα για τον περιορισμό διάδοσης του ιού: επίταξη των ιδιωτικών μονάδων υγείας όπου υπάρχει σοβαρό υγειονομικό πρόβλημα, εξοπλισμός των νοσοκομείων και των κέντρων υγείας, άμεση πρόσληψη εποχικού υγειονομικού προσωπικού για την αντιμετώπιση της πανδημίας κλπ.

Κ.Μ.: Φιλανθρωπικές οργανώσεις σε συνεργασία με την Γαλλική κυβέρνηση μερίμνησαν ώστε να καλυφθούν τα έξοδα διαμονής αστέγων στο άδειο πλέον, λόγω της πανδημίας, ξενοδοχείο Avenir Hotel Montmartre για έναν χρόνο. Θεωρείτε πως θα μπορούσε η κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη να ακολουθήσει το πρότυπο της Γαλλίας; 

Α.Β.: Αυτό που συνέβη στη Γαλλία ήταν μια εξαιρετική πρωτοβουλία από πλευράς οργανώσεων και ιδιαίτερα ενθαρρυντικό το γεγονός ότι συνεργάστηκαν με την Γαλλική κυβέρνηση. Δεν μπορώ να πω με σιγουριά αν αυτό θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί και στη χώρα μας μιας και θα πρέπει να εξεταστούν πολλοί παράγοντες, αλλά μπορώ να πω με σιγουριά ότι η κυβέρνηση της χώρας μας πρέπει να συνδράμει πολύ πιο ενεργά στη δημιουργία αξιοπρεπών δομών για το σύνολο των αστέγων και να ελαφρύνει τις οργανώσεις στη χώρα μας οι οποίες τους τελευταίους μήνες έχουν «γονατίσει».

Κ.Μ: Την Παγκόσμια ημέρα ατόμων με αναπηρία θέλησε να τιμήσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε δηλώσεις του στο Twitter ισχυριζόμενος πως θα βελτιωθεί η ποιότητα ζωής τους έργο με έργο. Ωστόσο, οι πράξεις της κυβέρνησης φαίνεται πως ούτε με λόγια  αλλά ούτε με πράξεις στηρίζουν όσους βρίσκονται σε ανάγκη καθώς με απόφαση του Κυριάκου Μητσοτάκη  διακόπτεται κατά 80% η  χρηματοδότηση  για το Ελληνικό Παιδικό Χωριό στο Φίλυρο, το οποίο  κάνει άμεση έκκληση για βοήθεια. Ποια η δική σας γνώμη στο θέμα; 

Σ.Π.: Η εφαρμογή πολιτικών στήριξης των ευπαθών συνανθρώπων μας μέσα από πολυποίκιλες δράσεις, η ματιά μας σε συνανθρώπους που χρήζουν συμπαράστασης αποτελούν δείγμα μιας πολιτισμένης κοινωνίας και  υποχρέωση των προοδευτικών στοιχείων της σύγχρονης κοινότητας που σέβεται τις ανθρώπινες. Κι αυτό έχει πολύ μεγαλύτερη σπουδαιότητα να γίνεται σε εποχές κρίσης κι όχι στις εύφορες οικονομικά περιόδους.

Πολλές και σημαντικές είναι οι παρεμβάσεις των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ που θεμελίωσαν ένα κοινωνικό κράτος πρόνοιας υπέρ των ΑΜΕΑ και κάθε συμπολίτη μας που βρίσκεται σε ανάγκη. Βοήθεια στο Σπίτι, ΚΗΦΗ, ΚΔΑΠ, ΚΔΑΠ-ΜΕΑ, ΕΣΥ κλπ είναι μερικά μόνο σχετικά παραδείγματα που έβγαλαν αυτούς τους συνανθρώπους μας από την ανυποληψία και το κοινωνικό περιθώριο και στήριξαν τις οικογένειές τους σε μεγάλο βαθμό.

Ασφαλώς πολλά ακόμα θα μπορούσαν να γίνουν καθώς οι ανάγκες είναι πολλές και διαρκώς εξελίσσονται. Ένα κοινωνικό κράτος οφείλει να τις αφουγκράζεται και να τις συμπεριλαμβάνει στους σχεδιασμούς του. Τα πράγματα όμως τα τελευταία χρόνια στον τομέα αυτό αφέθηκαν να λειτουργούν στον αυτόματο πιλότο. Το παράδειγμα με το Ελληνικό Παιδικό Χωριό στο Φίλυρο είναι χαρακτηριστικό.

Αυτό όμως σημαίνει πισωγύρισμα. Οδηγούμαστε σε κατάρρευση και εκφυλισμό του κοινωνικού κράτους σε μια εποχή που είναι αναγκαίο όσο ποτέ άλλοτε να στηριχθεί. Τώρα που η οικονομική στενότητα έχει οδηγήσει σε αδιέξοδα όλους τους Έλληνες αλλά πολύ περισσότερο τα ΑΜΕΑ και γενικότερα όλους τους φυσικώς αδύναμους  συμπολίτες μας και τις οικογένειές τους.

Την κρισιμότητα και σπουδαιότητα αυτής της  διάστασης οφείλει η νέα γενιά όχι απλά να επισημαίνει αλλά να συμπεριλαμβάνει στο πλαίσιο των διεκδικήσεών της.

Κ.Μ.: Θεωρείτε πως με τα νέα  δεδομένα της πανδημίας  γίνεται ακόμη πιο δύσκολη η σχέση των πολιτικών προσώπων  με τους πολίτες; 

Α.Β.: Στην Ελλάδα η σχέση πολιτικών και πολιτών ήταν πάντα ιδιαίτερη. Ενώ σε άλλες χώρες και ειδικά στην Αμερική βλέπουμε να γίνονται εδώ και χρόνια πολλές προσπάθειες για να μειωθεί η απόσταση μεταξύ πολιτικών-πολιτών (βλ. Ομπάμα που ξεκίνησε να κάνει video calls με τους πολίτες και να δέχεται ερωτήσεις από αυτούς), στη χώρα μας επικρατεί ακόμα «βεντετισμός». Ελάχιστες εξαιρέσεις φυσικά υπάρχουν, αλλά το χάσμα είναι μεγάλο και δυστυχώς η πανδημία έχει δημιουργήσει αρνητικά συναισθήματα στους πολίτες όπως θυμό και φόβο και αυτό μεγαλώνει ακόμα πιο πολύ την απόσταση. Αν βγεις έξω να πας μέχρι το περίπτερο θα ακούσεις σίγουρα κάποιον να βρίζει ένα πολιτικό πρόσωπο ή και τον Πρωθυπουργό. Θα χρειαστεί πολλή δουλειά για μειωθεί η απόσταση και κυρίως πρέπει οι ίδιοι οι πολιτικοί να αλλάξουν φιλοσοφία και να εντάξουν στην ατζέντα τους προτάσεις για πιο σύγχρονα προβλήματα. 

Κ.Μ.: Ποια η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετωπίσατε στην ενασχόλησή σας με την  πολιτική κατά την διάρκεια της πανδημίας;  

Σ.Π.: Να ξεκαθαρίσω καταρχήν ότι δεν επιφυλάσσω για τον εαυτό μου τον τίτλο του «πολιτικού». Η ενασχόλησή μου με τα πολιτικά ζητήματα και δρώμενα δεν πιστεύω ότι είναι μεγαλύτερη από εκείνη που απαιτεί το δημοκρατικό μας πολίτευμα από όλους τους πολίτες της.

Προσωπικά, δεν διανοούμαι ότι από την στιγμή που είμαι μέλος ενός κοινωνικού συνόλου, ως πολίτης ή φοιτητής ή με όποια άλλη ιδιότητα στο μέλλον, θα μένω απαθής και άκριτα σε όλα εκείνα που αποφασίζονται και υλοποιούνται και αφορούν αυτό το σύνολο. Αυτός ήταν και ο λόγος που αποφάσισα να συμμετέχω ενεργά στις φοιτητικές εκλογές  θέτοντας υποψηφιότητα με το ψηφοδέλτιο της ΠΑΣΠ. 

Απ’ αυτή τη μικρή μου λοιπόν εμπειρία ως τώρα η μεγαλύτερη δυσκολία κατά τη διάρκεια της πανδημίας που αντιμετωπίζει ένας άνθρωπος που προσπαθεί να αντιληφθεί τις κοινωνικές εξελίξεις και ανάγκες, να διαμορφώσει άποψη και λόγο για όλα αυτά, είναι η διακοπή της επαφής με τους πολίτες. Κανένα μέσο, τηλέφωνο ή τηλεεπαφή, δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ουσία του άμεσου διαλόγου με τους πολίτες. Δεν νοείται πολιτική χωρίς επαφή με τους πολίτες. Κι αυτό είναι ένα γενικότερο πρόβλημα το τελευταίο διάστημα που δεν επιλύεται εύκολα. Η πανδημία όμως μας δίνει την ευκαιρία να αντιληφθούμε την αξία κάποιων πραγμάτων που ως τώρα τα θεωρούσαμε δεδομένα και αυτονόητα.

Έχουμε αρκετό δρόμο ακόμα μπροστά μας. Ο εμβολιασμός θα επαναφέρει την πρότερη κατάσταση επικοινωνίας. Είναι όμως ευκαιρία για το θέμα αυτό, αλλά και για πολλά άλλα, να παραδειγματιστούμε και να ψαχτούμε ως κοινωνία και πολιτικό σύστημα. Πιστεύω ότι, όλη αυτή η μακρά περίοδος της πανδημίας έδωσε σε όλους μας ορισμένες ευκαιρίες προβληματισμού για τον επανακαθορισμό των αρχών και των αξιών μας.

Κ.Μ.: Από την προσωπική σας πορεία ως πολιτικός επιστήμονας και επικοινωνιολόγος,  σας τρομάζει το ενδεχόμενο η πανδημία να παραμείνει περισσότερο καιρό απ’ όσο υπολογίζουμε και κυρίως πώς μπορεί να διατηρηθεί ζωντανή η  επικοινωνία  υπό  αυτές τις πρωτόγνωρες συνθήκες ; 

Α.Β.: Είναι τρομακτικό για όλον τον κόσμο και δυστυχώς έχουμε εστιάσει στην μια πλευρά του προβλήματος, που είναι η προστασία της σωματικής υγείας. Τα αποτελέσματα της πανδημίας στην ψυχική υγεία των πολιτών που θα δούμε εν καιρώ δεν θα είναι ευχάριστα και γίνονται πολλές έρευνες πάνω σε αυτό. Η επαφή με τους ανθρώπους είναι ζωτικής σημασίας και κυρίως η αγκαλιά που έχει θεραπευτικές ιδιότητες. Μελέτες έχουν αποδείξει ότι η αγκαλιά σε παιδιά και ενήλικες μειώνει το άγχος, πολλαπλασιάζει την έκκριση της οξυτοκίνης-η ορμόνη της αγάπης- που συνδέεται με τη χαλάρωση και την ευτυχία, ενώ πρακτικά αυξάνει το επίπεδο εμπιστοσύνης μεταξύ των ανθρώπων. Η πανδημία έχει οδηγήσει σε μείωση της σωματικής επαφής και σε εσωστρέφεια. Αν κάτι μπορούσε να διατηρήσει ζωντανή την επικοινωνία των ανθρώπων είναι το μοίρασμα των συναισθημάτων και η λεκτική τους περιγραφή ώστε να παίρνει μορφή το κάθε και να βιώνεται. 

Κ.Μ.: Καθώς ασχολείστε με τον τομέα της Οικονομίας, ποιες οι σκέψεις σας για την μετά-καραντίνα εποχή και τις οικονομικές απώλειες που θα συνεχίσει να φέρνει μέχρι την  οριστική σταθεροποίηση των κρουσμάτων στη χώρα; 

Σ.Π.: Κατά την άποψη μου, για την αναστροφή του αρνητικού κλίματος στην οικονομία και την ώθησή της σε εντατικούς θετικούς  ρυθμούς ανάπτυξης απαιτείται ένα γενναίο και πλατύ πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων. Μετά από μια υπερδεκαετή περίοδο λιτότητας ήρθε η ώρα για στοχευμένες ενισχυτικές παρεμβάσεις του κράτους ιδιαίτερα σε παραγωγικούς τομείς που εμφανίζουν δυναμική προοπτική ανάπτυξης και μεγέθυνσης όπως είναι ο τουρισμός, ο αγροτικός και διατροφικός τομέας κλπ. 

Οι όποιες προσπάθειες για την μείωση των λειτουργικών δαπανών του κράτους όχι μόνο δεν πρέπει να μειωθούν αλλά αντίθετα να ενισχυθούν καθώς πιστεύω ότι υπάρχουν ακόμα σημαντικά περιθώρια βελτίωσης. Η κάθε μονάδα όμως μείωσης των δαπανών αυτών να αντιστοιχίζεται με αντίστοιχες μονάδες μείωσης φορολογίας πολιτών και επιχειρήσεων.

Κατά τον τρόπο αυτό πέραν της ενδυνάμωσης και μεγέθυνσης της οικονομίας θα εξυπηρετηθεί και η μείωση της ανεργίας που αποτελεί το μεγάλο αγκάθι της Νέας Γενιάς.

Προσωπικά, αυτό το θέμα είναι που με προβληματίζει περισσότερο. Πολύ φοβάμαι, ότι η δικιά μου γενιά είναι εκείνη που για πρώτη φορά μεταπολιτευτικά θα ζήσει χειρότερα από την προηγούμενη: με μικρότερο εισόδημα, με χειρότερη ή και ανύπαρκτη ασφάλιση, με ελάχιστες ευκαιρίες απασχόλησης, με αβέβαιο και γκρίζο μέλλον. Καμιά άλλη γενιά δεν είχε να αντιμετωπίσει μια τόσο δυσμενή προοπτική. Πάτα οι νεότερες γενιές έμπαιναν στην αγορά με καλύτερους όρους από τις προηγούμενες. Φαίνεται όμως ότι τα τελευταία χρόνια τα πράγματα άλλαξαν. Ιδιαίτερα την περίοδο αυτή που οι συνθήκες που δημιούργησε η πανδημία έκανε ακόμα περισσότερο ρευστό και αβέβαιο το μέλλον και την ανασφάλεια όλων.

Ένα κράτος που χαρίζει ως όνειρο στη νέα γενιά ένα 8μηνο πρόγραμμα κοινωνικής απασχόλησης δεν έχει προοπτική. Διαβεβαιώνω όμως τους κυβερνώντες ότι κανένας νέος δεν υιοθετεί αυτό το μίζερο όνειρο. Επιτέλους, πρέπει να πάψουμε να βάζουμε ως στόχο στη δημιουργία στρατιών «απασχολήσιμων» μέσα από τα κάθε είδους επιδοτούμενα κοινωνικά προγράμματα του ΟΑΕΔ. που και να προχωρήσουμε σε μόνιμες θέσεις εργασίας που λειτουργούν πολλαπλασιαστικά για την ανάπτυξη τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα.

Ολοκληρώνουμε τους Διαλόγους όπως τους αρμόζει. Αφήνουμε τους συνεντευξιαζόμενους να μιλήσουν πρόσωπο με πρόσωπο, όπως σε κάθε διάλογο, δίνοντάς τους την ευκαιρία να συνομιλήσουν μέσα από μία προσωπική τους  ερώτηση με θέμα την επικαιρότητα.

Σ.Π.: Η Ελληνική Αστυνομία ξανά αποφάσισε την απαγόρευση των συναθροίσεων άνω των 4 ατόμων για τη μείωση της διασποράς του ιού. Τη πρώτη φορά, υπήρχε μια έντονη πολιτική διαμάχη και ένα κοινό κείμενο 3 κοινοβουλευτικών κομμάτων. Ποια είναι η άποψη σας, για την απαγόρευση των συναθροίσεων εν καιρό πανδημίας; Συμφωνείτε με αυτό το μέτρο, για τη μείωση της διασποράς του ιού;

Α.Β.: Στο κομμάτι της απαγόρευσης των συναθροίσεων θεωρώ ότι η ΕΛΑΣ έχει υπερβεί ξεκάθαρα τα όρια του κράτους δικαίου και μέσω της απαγόρευσης πλήττεται ο πυρήνας αυτού του συνταγματικού δικαιώματος. Είναι μια απόφαση που ρίχνει λάδι στη φωτιά, δεδομένου ότι οι πολίτες έρχονται ήδη αντιμέτωποι με περιορισμούς πρωτόγνωρους για τα έως τώρα δεδομένα. Είναι ανησυχητικό το γεγονός μάλιστα ότι αυτή η απόφαση πάρθηκε για 2η φορά χωρίς να υπάρξει ουσιαστική παρέμβαση πέραν των τοποθετήσεων. Από την προστασία της δημόσιας υγείας έχουμε φτάσει σε πλήρη καταστολή της δράσης των πολιτών και αυτό δεν έπρεπε να περάσει χωρίς να ακουμπήσει, όπως άλλωστε συνέβη.

Α.Β.:  Αν ο Πρωθυπουργός σου έδινε τη δυνατότητα σαν πολίτης με δικαίωμα λόγου να του εκφράσεις για ποια κομμάτια της κοινωνικής δομής θεωρείς εσύ προσωπικά ότι δεν έχουν μεριμνήσει μέσα στο χρονικό της πανδημίας και θα έπρεπε, ποια θα ήταν αυτά; Τι κρατάς ως θετικό και τι σε ενοχλεί από τον τρόπο διαχείρισης της ζωής των πολιτών στο σύνολό της όλους αυτούς τους μήνες;

Σ.Π.: Είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσει κάποιος τις κοινωνικές ομάδες εκείνες που πλήττονται περισσότερο ή λιγότερο σε ένα πανδημικό περιβάλλον σαν αυτό που ζούμε. Τις ομάδες εκείνες που χρειάζονται λιγότερο η περισσότερο την υποστήριξη της Πολιτείας. Η πρώτη αυθόρμητη σκέψη κατευθύνεται σε «ανήμπορους και αδύναμους συμπολίτες». Ποιος όμως μπορεί να χαρακτηριστεί, και ποιος όχι, αδύναμος και ανήμπορος μέσα σε μια τέτοια κρίση που βιώνουμε; Οι συνθήκες που δημιούργησε η πανδημία πολλές φορές εξισώνει σε μεγάλο βαθμό τις ανάγκες των πολιτών. Αλλά και ταυτόχρονα η κάθε ξεχωριστή ανθρώπινη περίπτωση χρήζει βοήθειας και συμπαράστασης ανεξάρτητα από την κοινωνική ομάδα όπου ανήκει. Ενδεχομένως για παράδειγμα, ένας άνεργος αυτή την εποχή να βρίσκεται σε επικίνδυνο αδιέξοδο σε σχέση με άλλες κοινωνικές ομάδες που κρίνεται ότι πλήττονται περισσότερο.

Σε γενικές γραμμές η Πολιτεία θα πρέπει να λαμβάνει μέτρα που θα λειτουργούν ως σωσίβιο προς όλες τις κοινωνικές ομάδες που η πανδημία ενδεχομένως να τους οδηγεί σε αδιέξοδα. Μέτρα υγειονομικής φύσης, μέτρα προληπτικού χαρακτήρα, μετρά οικονομικού περιεχομένου κλπ. Είναι γεγονός ότι αρκετά τέτοια είδους μέτρα υλοποιήθηκαν. Σ’ εκείνη όμως την κοινωνική ομάδα που ενδεχομένως οφειλόταν μεγαλύτερη μέριμνα είναι οι περισσότερο ηλικιωμένοι συμπολίτες μας και ιδιαίτερα όσοι έχουν υποκείμενα χρόνια νοσήματα.

Σχετική είναι η πρόβλεψη για την αποστολή sms με τον κωδικό 4 στο 13033 για την «κίνηση για παροχή βοήθειας σε ανθρώπους που βρίσκονται σε ανάγκη ή συνοδεία ανηλίκων μαθητών από/προς το σχολείο». Είναι όμως αυτό αρκετό; Εξαντλείται και ολοκληρώνεται με ένα μήνυμα η υποχρέωση της πολιτείας απέναντι στην πιο ευάλωτη ομάδα του πληθυσμού; Που ενδεχομένως να μην υπάρχει προσφιλές πρόσωπο για να φροντίσει τις καθημερινές ανάγκες αυτών των ανθρώπων. Σκεφτείτε, πόσο εύκολο και ασφαλές είναι για έναν τέτοιο συνάνθρωπό μας, να βγει από το σπίτι του, τηρώντας τα μέτρα προστασίας για τον κορωνοϊό, να ψωνίσει από το μπακάλικο ή το φούρνο της γειτονιάς, να επισκεφτεί το φαρμακείο ή το γιατρό του, να πληρώσει τον λογαριασμό του κλπ. Αν μάλιστα χρειαστεί η επιβίβαση σε λεωφορείο οι πιθανότητες προσβολής του από τον ιό αυξάνονται κατακόρυφα.

Όφειλε λοιπόν η Πολιτεία δια των αρμοδίων φορέων του (Δήμοι, Περιφέρειες, προνοιακές δομές κλπ) να μεριμνήσει για την ενίσχυση των αρμόδιων δομών (π.χ. Βοήθεια στο Σπίτι) έτσι ώστε να συμπεριληφθούν στο πεδίο ευθύνης τους όλοι αυτοί οι άνθρωποι επί καθημερινής βάσης. Σχετική άλλωστε είναι και η επισήμανση του Συνηγόρου του Πολίτη στο έγγραφό του 38/27-3-2020 προς Υπουργούς της Κυβέρνησης (θέμα: Μέτρα πρόληψης της διάδοσης του κορωνοϊού COVID-19 και ευάλωτες ομάδες πληθυσμού).

Σε όλη αυτή την περιπέτεια των τελευταίων εννέα μηνών εκείνο που είναι αξιομνημόνευτο είναι ο υψηλός δείκτης ευθύνης που επέδειξε η συντριπτική πλειοψηφία των συμπολιτών μας στην τήρηση των υγειονομικών μέτρων για τον περιορισμό διάδοσης του κορωνοϊού, ιδιαίτερα κατά την πρώτη φάση της πανδημίας. Ο ελληνικός λαός έδειξε και πάλι ότι μπορεί να ενώνεται και σύσσωμος να αντιμετωπίζει τον κοινό εχθρό που τον απειλεί. Ενδεχομένως κατά τη δεύτερη φάση της πανδημίας να παρατηρήθηκαν φαινόμενα χαλάρωσης αλλά, όπως προανέφερα, την ευθύνη γι αυτό την έχουν οι κυβερνώντες που με τις πράξεις και τις αποφάσεις τους έστειλαν λάθος μήνυμα στην κοινωνία ότι «τελειώσαμε με τον κορωνοϊό».

Πριν καλά καλά αρθούν τα περιοριστικά μέτρα της πρώτης φάσης η κυβέρνηση άνοιξε τα σύνορα αδιάκριτα και ανεξέλεγκτα με προφανή στόχο το τουριστικό συνάλλαγμα. Πέραν του ότι αυτή η απόφαση οδήγησε στην εισαγωγή πρόσθετου επιδημιολογικού φορτίου που πολύ γρήγορα μας οδήγησε στην έξαρση της δεύτερης φάσης, επιπλέον αυτή αλλά και άλλες παρόμοιες αποφάσεις, οδήγησαν όλους μας σε χαλάρωση απέναντι στον κίνδυνο εκ νέου εξάπλωσης του κορωνοϊού. Υπνώτισε ακόμα και την ίδια την κυβέρνηση που άφησε ανεκμετάλλευτο το μεσοδιάστημα του καλοκαιριού με αποτέλεσμα να βρεθεί απροετοίμαστη απέναντι στη δεύτερη «επίθεση» του ιού.

Εν κατακλείδι, απέναντι στη θετική στάση του ελληνικού λαού που σύσσωμος στα «χαρακώματα» σταμάτησε την εξάπλωση του κορωνοϊού η κυβέρνηση έδειξε με τις λανθασμένες και αλληλοσυγκρουόμενες αποφάσεις της ότι δεν μπορεί να εμπνεύσει και να καθοδηγήσει. Ένας τόσο άξιος στρατός όμως (ελληνικός λαός) χρειάζεται στρατηγούς για να τον καθοδηγήσει κι όχι δεκανείς.

Μέχρι τους επόμενους ‘Διαλόγους’, καλή αντάμωση.