Σύντομη αξιολόγηση των νέων νομικών κανόνων για τα αστυνομικά αεροσκάφη

Το προεδρικό διάταγμα 98/2019 αποτελείται από μία μόνο παράγραφο (!) Και προβλέπει ότι η αστυνομία μπορεί να χρησιμοποιεί αεροσκάφη για να διευκολύνει την αεροπορική υποστήριξη στην αστυνόμευση, την επιτήρηση και τη μετάδοση πληροφοριών στις αστυνομικές δυνάμεις εδάφους. Αυτές οι πληροφορίες μπορεί να αφορούν διάφορα αστυνομικά καθήκοντα, όπως:

«Πρόληψη και καταπολέμηση του εγκλήματος»,
«Αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης στις παραμεθόριες περιοχές», και
«Έλεγχος της παραγγελίας και της κυκλοφορίας».

Αυτές οι υποθέσεις περιγράφονται μάλλον αόριστα στο νόμο, ο οποίος, εκτός από το ευρύ πεδίο των καθηκόντων, αφήνει μια ευρεία ερμηνεία στα χέρια της αστυνομίας για τις υποθέσεις που ενδέχεται να χρησιμοποιούν drone και τις πληροφορίες που μπορούν να συλλέξουν και να κοινοποιήσουν. Το προεδρικό διάταγμα δεν διευκρινίζει, για παράδειγμα, ότι τα αεροσκάφη θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν μόνο για την καταπολέμηση του σοβαρού εγκλήματος υπό την προϋπόθεση προηγούμενης δικαστικής έγκρισης. Έτσι, οι νέοι κανόνες επιτρέπουν μια αδιάκριτη και γενική χρήση των drone για κάθε είδους αστυνόμευση και διαχείριση των συνόρων, ανοίγοντας το δρόμο για επιχειρήσεις αεροσκαφών ακόμα και για μικροεγκλήματα κλοπής χωρίς προηγούμενη έγκριση.

Επιπλέον, είναι πολύ πιθανό ότι κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων του drone, θα ληφθούν εικόνες και βίντεο από αναγνωρίσιμα άτομα. Δεδομένης της αδιάκριτης άδειας χρήσης drone, η κρατική επιτήρηση σε δημόσιους χώρους είναι πιθανό να αυξηθεί και να δημιουργήσει σοβαρή παρέμβαση στα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως η ιδιωτική ζωή, η προστασία των δεδομένων, η ελευθερία της έκφρασης και η ελευθερία του συνέρχεσθαι. Έτσι, μια τέτοια χρήση θα μπορούσε να οδηγήσει σε τεράστια αύξηση των δυνατοτήτων για πανταχού παρούσα κρατική επιτήρηση και να καταλύσει την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Επιπλέον, η ισχύουσα ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία για την προστασία των δεδομένων θα τεθεί σε ισχύ όταν τα προσωπικά δεδομένα υποβάλλονται σε επεξεργασία και αποτελούν μέρος ενός συστήματος αρχειοθέτησης ή προορίζονται να αποτελέσουν μέρος ενός συστήματος αρχειοθέτησης. Ωστόσο, το Προεδρικό Διάταγμα 98/2019 δεν παρέχει λεπτομέρειες σχετικά με δραστηριότητες επεξεργασίας δεδομένων που σχετίζονται με τη χρήση drone. Επιπλέον, δεν παρέχει εγγυήσεις ή ειδικούς μηχανισμούς ελέγχου που προστατεύουν από την καταχρηστική χρήση drone από την Ελληνική Αστυνομία (όπως η περίοδος διατήρησης των συλλεγόμενων δεδομένων, πληροφορίες που πρέπει να διατίθενται στα υποκείμενα των δεδομένων, αρχεία δραστηριοτήτων επεξεργασίας, καταγραφή , διορισμός υπευθύνου προστασίας δεδομένων, κ.λπ.). Τέλος, τα άρθρα 27-28 της Οδηγίας για την Επιβολή του Νόμου και τα άρθρα 65 & 67 του Ελληνικού Νόμου 4624/2019 προβλέπουν ότι η Ελληνική Αστυνομία, πριν από οποιαδήποτε δραστηριότητα επεξεργασίας που χρησιμοποιεί νέες τεχνολογίες, συμβουλεύεται την Ελληνική ΑΠΔ και παρέχει προστασία δεδομένων εκτίμηση επιπτώσεων. Ωστόσο, το προεδρικό διάταγμα παραλείπει οποιαδήποτε αναφορά σε τέτοιες υποχρεώσεις.