Το Κίνημα Αλλαγής στηρίζει μια νέα σχέση Ελλάδας και Διασποράς

ο Κίνημα Αλλαγής είναι πολιτικός φορέας προοδευτικών και σοσιαλδημοκρατικών αξιών όπως: η δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, το κράτος δικαίου, η ισότητα και η δίκαιη διανομή της οικονομικής ευημερίας, η κοινωνική αλληλεγγύη και η συνετή διαχείριση.

Οραματιζόμαστε μια Ελλάδατου ανθρωπισμού, της δημοκρατικής εμβάθυνσης και της βιώσιμης ανάπτυξης.

Αυτή είναι η Ελλάδα που συμβάλλει σε μια παγκόσμια κοινωνία, η οποία αναζητά δίκαια και σύγχρονα μοντέλα ανάπτυξης.

Σήμερα οι νέες διεθνείς γεω-στρατηγικές ισορροπίες, οι νεοφιλελεύθερες οικονομικές πολιτικές, η περιβαλλοντική κρίση, η 3^η και η 4^η τεχνολογική επανάσταση, οι διευρυμένες κοινωνικές ανισότητες και οι πολιτισμικές αλλαγές διαμορφώνουν ένα ρευστό διεθνές περιβάλλον με σημαντικές προκλήσεις για την κοινωνική πρόοδο.

Αυτές οι συνθήκες, ιδιαίτερα στην μετά COVID εποχή, επηρεάζουν βαθιά τον πλανήτη μας, την Ελλάδα και τις σχέσεις της με την Ελληνική Διασπορά. Ταυτόχρονα, όμως, η τεχνολογική επανάσταση με τα νέα ψηφιακά εργαλεία δημιουργούν νέες δυνατότητες επικοινωνίας, αλληλεπίδρασης και συνεργειών με τους Έλληνες Απόδημους και Ομογενείς.

Το Κίνημα Αλλαγής, με αιχμή το ΠΑΣΟΚ, αναγνωρίζει ότι η συμμετοχή στην ευημερία αφορά ΟΛΟΥΣ τους Έλληνες και τις Ελληνίδες στην Ελλάδα και στη Διασπορά. Είμαστε περήφανοι γιατί το Κίνημά μας έχει ιστορικές καταβολές και διασυνδέσεις με την Ελληνική Διασπορά και διαχρονικά διατηρούμε μαζί της μια ειλικρινή και δημιουργική σχέση. Ακούμε τα προβλήματα, μαθαίνουμε από τα επιτεύγματα και την δυναμική της, διαβουλευόμαστε και προωθούμε πολιτικές και λύσεις για την πρόοδο όλων στη Διασπορά και στην Ελλάδα.

Το Κίνημα Αλλαγής, επίσης, αναγνωρίζει ότι η ελληνική Διασπορά εξελίσσεται συνεχώς σε ένα ρευστό διεθνές περιβάλλον, γεμάτο προκλήσεις στην μετά COVID εποχή. Οι νέες ευκαιρίες και προοπτικές που παρουσιάζονται αναδεικνύουν την ανάγκη για ένα Συμβόλαιο με τη Διασπορά. Στην τρίτη δεκαετία του 21^ου αιώνα, το Συμβόλαιο αυτό, μέσα από ένα ανθρωποκεντρικό και προοδευτικό μοντέλο ανάπτυξης, θα συμβάλει στην ενδυνάμωση της Διασποράς και στην προσωπική και κοινωνική ευημερία των μελών της. Η δημιουργική αλληλεπίδραση της Ελλάδας με την ακμάζουσα και πολύμορφη, καινοτόμο ελληνική Διασπορά, θα συνεισφέρει επίσης και στην αναζήτηση δίκαιων και βιώσιμων μοντέλων ανάπτυξης στην Ελλάδα. Αυτός είναι ο πυρήνας του Συμβολαίου 2030 με την Διασπορά.

Το Κίνημα Αλλαγής αναγνωρίζει ότι η εξαιρετική δυναμική της Ελληνικής Διασποράς στην 3^η δεκαετία του 21ου αιώνα, και η ανάγκη της Ελλάδα να συμβάλλει σε νέα μοντέλα δίκαιης ανάπτυξης με επίκεντρο τον άνθρωπο, θέτουν τις βάσεις και δείχνουν τις νέες προοπτικές για τη σύζευξη μεταξύ Ελλάδας και Διασποράς και για ένα Συμβόλαιο με βάση τον διάλογο, την αμοιβαιότητα, την εξωστρέφεια, την ποιότητα και κυρίως τις συνέργειες.

Η Ελληνόγλωσση Εκπαίδευση – η Ελληνομάθεια και ο Πολιτισμός είναι διαχρονικά ο κύριος πυλώνας μεταβίβασης της πολιτισμικής κληρονομιάς (υλικής και άυλης) και ενίσχυσης της ελληνικής ταυτότητας, και αποτελούν τον κύριο άξονα του Συμβολαίου με την Διασπορά που θέτουμε σε διαβούλευση.

Καλούμε όλα τα μέλη της Διασποράς να προχωρήσουν μαζί μας στη σύναψη του Συμβολαίου 2030, συμφωνώντας στο όραμα, στους μετρήσιμους στόχους και τις στρατηγικές επίτευξης των στόχων με χρονικό ορίζοντα το 2030.

Η πρόσκληση απευθύνεται σε όλα τα μέλη της Διασποράς: σε μαθητές και μαθήτριες, φοιτητές και φοιτήτριες, σε εκπροσώπους σχολείων και πανεπιστημίων, σε κορυφαίους επιστήμονες, στους ανθρώπους των τεχνών και του αθλητισμού, στους επιχειρηματίες και επαγγελματίες που διαπρέπουν όπου βρίσκονται, σε συλλογικούς φορείς της Ομογένειας, σε επαγγελματικά δίκτυα Ελλήνων Αποδήμων και Ομογενών, στην Εκκλησία και πάνω από όλους στις οικογένειες που επενδύουν στην ελληνική εκπαίδευση των παιδιών τους. Απευθυνόμαστε σε όλους όσοι εμφορούνται από την αγάπη για την ελληνική γλώσσα και τον πολιτισμό και πιστεύουν ότι όλοι οι άνθρωποι σε όποιο μέρος του κόσμου και να βρίσκονται δικαιούνται να έχουν πρόσβαση σ’ αυτά τα δημόσια αγαθά.

Ποια ελληνόγλωσση και πολιτισμική εκπαίδευση για το πρώτο μισό του 21^ου αιώνα απαντά στις ανάγκες της Διασποράς μας και ενισχύει την αλληλοϋποστήριξη, την αμοιβαιότητα και τις συνέργειες μεταξύ Διασποράς και Ελλάδας;

Οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες για την ελληνόγλωσση και πολιτισμική εκπαίδευση στην Διασπορά σήμερα

Oι διεθνείς τάσεις και προκλήσεις στην μετά COVID εποχή δημιουργούν πολλές ευκαιρίες για ένα νέο εκπαιδευτικό και πολιτισμικό συμβόλαιο με τη Διασπορά. Η μετά Covid εποχή έρχεται αντιμέτωπη με νέες οικονομικές, κοινωνικές προκλήσεις και οξυμένες ανισότητες που καλούν για ποιοτικές επενδύσεις στο ανθρώπινο/-κοινωνικό κεφάλαιο και στην εκπαίδευση των νέων, αλλά και σε εμβάθυνση διαδικασιών διαλόγου, λογοδοσίας για την χρήση των πόρων και για τη δημοκρατική κοινωνική συνοχή.

Στο πλαίσιο αυτό, η διαφορετικότητα, η πολυπολιτισμικότητα, η πολυγλωσσία και οι εθνικές γλώσσες ενισχύονται. Παραδόξως παρατηρείται συρρίκνωση των ανθρωπιστικών και κλασσικών σπουδών των οποίων η ελληνική γλώσσα διαχρονικά είναι ένα κύριο εργαλείο μετάδοσης, καθώς και περιορισμένη δυναμική της νέας ελληνικής γλώσσας. Η ψηφιακή επανάσταση επιταχύνει αλλαγές στην παροχή και πρόσβαση της σύγχρονης και ασύγχρονης εκπαίδευσης, στα πολιτιστικά αγαθά (υλικά και άυλα) και την πολιτισμική ανταλλαγή.

Η ελληνική Διασπορά αλλάζει ραγδαία. Η διαγενεακή μετάβαση, το «τρίτο κύμα ελληνικής μετανάστευσης» μετά το 2010 (με την αύξηση του ελληνικού πληθυσμού σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η ΕΕ και οι ΗΠΑ) και η νέα οργανωτική φυσιογνωμία των κοινοτήτων της διασποράς (π.χ. ηλεκτρονικά διεθνικά δίκτυα/κοινότητες) διαμορφώνουν ένα τοπίο που μεταβάλλεται συνεχώς. Απόπειρες χαρτογράφησης υπήρξαν και υπάρχουν πολλές αλλά τα στοιχεία είναι ελλιπή. Μια αντιπαραβολή στοιχείων από πολλαπλές πηγές δεδομένων επιβεβαιώνει την αύξηση της ελληνικής Διασποράς στις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο και αλλού.

Οι κοινότητες/παροικίες της Διασποράς λειτουργούν ως ανεξάρτητοι, δυναμικοί πόλοι με ισχυρή δικτύωση και επικοινωνία μεταξύ τους και ανταλλαγή, κάτι που εμπλουτίζει την ελληνικότητα και αναδεικνύει τη μοναδικότητα και τις δυνατότητες της κάθε κοινότητας. Ωστόσο παρατηρείται μεγάλη διαβάθμιση στις δυνατότητες των κοινοτήτων της Διασποράς: από την μια υπάρχουν εύρωστες κοινότητες με σημαντικούς οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους, με ισχυρό κοινωνικό κεφάλαιο και δυναμικότητα για επιρροή και επίτευξη στόχων, ενώ από την άλλη υπάρχουν άλλες κοινότητες που αγωνίζονται για την ύπαρξη τους ή φθίνουν λόγω της απομόνωσης και της ενσωμάτωσης, με ελάχιστους οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους. Η ευρωστία ή μη των κοινοτήτων αντανακλάται στην ύπαρξη ή μη δυναμικών παροικιακών φορέων που επηρεάζουν σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό τις εκπαιδευτικές δράσεις με στόχο την ελληνομάθεια και τις δράσεις πολιτισμού.

Ένα τεράστιο δίκτυο σχολείων/προγραμμάτων έχει λειτουργήσει διαχρονικά για την ενδυνάμωση της γλώσσας, της ταυτότητας και του πολιτισμού με ευθύνη των απανταχού παροικιών και τη συνδρομή του Ελληνικού κράτους.

Όμως, πεπερασμένες εκπαιδευτικές πολιτικές για την Διασπορά καθώς και φαινόμενα αδιαφάνειας, σπατάλης και κακοδιαχείρισης δεν οικοδόμησαν ένα ξεκάθαρο εθνικό όραμα και σχεδιασμό, με ρεαλιστικούς μετρήσιμους στόχους, που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες τόσο της Διασποράς όσο και της Ελλάδας.

Όραμα και σχεδιασμός για την ελληνόγλωσση και (δια)πολιτισμική εκπαίδευση για το πρώτο μισό του 21^ου αιώνα

Το όραμα για την ελληνόγλωσση και πολιτισμική εκπαίδευση για το πρώτο μισό του 21^ου αιώνα φιλοδοξεί να απαντήσει στις ανάγκες της Διασποράς μας και να ενισχύσει την αλληλοϋποστήριξη και τις συνέργειες μεταξύ Διασποράς και Ελλάδας

Στο Κίνημα Αλλαγής-ΠΑΣΟΚ οραματιζόμαστε την προώθηση της ελληνικής γλώσσας/πολιτισμού στα μέλη και φίλους της Διασποράς ως δημόσιου αγαθού της παγκόσμιας κληρονομιάς και του δυτικού πολιτισμού, αλλά και ως συγκριτικό πλεονέκτημα των μελών και φίλων της Διασποράς.

Οραματιζόμαστε την προώθηση της ελληνικής γλώσσας και του πολιτισμού ως δημοσίων αγαθών που δικαιούται ο καθένας να απολαμβάνει, και που λειτουργούν ως καταλύτες δημοκρατικών, συμπεριληπτικών κοινωνιών και ως πηγή εμπλουτισμού της ελληνικότητας, της δημοκρατίας και της προόδου.

Η αναγνώριση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και συνθηκών στις οποίες λειτουργούν οι παροικίες και τα δίκτυα της Ελληνικής Διασποράς και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν θέτουν και την βάση του πολιτικού σχεδιασμού για την προώθηση και διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας και του πολιτισμού.

Σημαντική παραδοχή ενός σχεδιασμού είναι ότι η Ελλάδα θα πρέπει να διαδραματίσει ρόλο καταλύτη/γέφυρας που θα λαμβάνει υπόψη της:

1. τις κοινωνικές/πολιτισμικές/πολιτικές συνθήκες των χωρών εγκατάστασης, της Διασποράς και της ίδιας της χώρας μας, και
2. συμφωνία με την Διασπορά.

Προγραμματικοί στόχοι. Στη βάση του οράματός μας και του προγραμματικού σχεδιασμού του Κινήματος Αλλαγής, προτείνουμε προς διαβούλευση βασικούς στόχους με χρονικό ορίζοντα το 2030:

ΣΤΟΧΟΣ 1:   Αύξηση κατά 50% των ατόμων που λαμβάνουν πιστοποίηση της ελληνικής γλώσσας στα διάφορα επίπεδα και αύξηση των μαθητών/μαθητριών που λαβαίνουν credits για την γνώση της ελληνικής γλώσσας στα εκπαιδευτικά συστήματα της χώρας εγκατάστασης.

ΣΤΟΧΟΣ 2:   Αύξηση του αριθμού των μαθητών/σπουδαστών «πρεσβευτών της ελληνικής γλώσσας και του πολιτισμού» μέσω οργανωμένης βιωματικής εμπειρίας στην Ελλάδα.

Οι νέοι της Διασποράς αλλά και οι φίλοι, εκλαμβάνονται ως πρεσβευτές της ελληνικής γλώσσας και του πολιτισμού. Προτείνεται όλοι οι σπουδαστές της ελληνικής γλώσσας και του πολιτισμού στη Διασπορά να έχουν την δυνατότητα να αποκτήσουν οργανωμένη βιωματική εμπειρία στην Ελλάδα, ώστε να γίνονται δια βίου πρεσβευτές της ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού.

ΣΤΟΧΟΣ 3:   Η αύξηση του αριθμού των κέντρων διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας και ελληνικών σπουδών και η ενίσχυση των πόλων αριστείας και καινοτομίας στην Ελλάδα και τον κόσμο για την εκπαίδευση μαθητών, φοιτητών, εκπαιδευτικών και ερευνητών στην ελληνική γλώσσα (αρχαία και νέα ελληνική) και πολιτισμό.

ΣΤΟΧΟΣ 4.   Ενίσχυση των συστημάτων εκπαίδευσης των φορέων (στην Ελλάδα και στη Διασπορά). Η αύξηση διδασκόντων της ελληνικής γλώσσας και η ποιοτικότερη εκπαίδευσή τους με στόχευση την βιωματική εμπειρία στην Ελλάδα. Η ενεργοποίηση ενός διασυνδεμένου και ενιαίου συστήματος για την πιστοποίηση της μη-τυπικής και άτυπης μάθησης και απόδοσης πιστωτικών μονάδων για Έλληνες της Διασποράς.

ΣΤΟΧΟΣ 5.   Ενίσχυση των δράσεων και συνεργειών μεταξύ φορέων Διασποράς και Ελλάδας, με ξεχωριστή ταυτότητα για κάθε χώρα, για άσκηση εφαρμοσμένης πολιτικής στην εκπαίδευση και τον πολιτισμό (π.χ. διεθνοποιημένα προγράμματα ανταλλαγών/ διασύνδεσης).

Βασικές στρατηγικές που οδηγούν στην επίτευξη των 5 προγραμματικών στόχων και που επίσης θέτουμε σε διαβούλευση προς εμπλουτισμό είναι:

1. Ενδυνάμωση της κοινωνικής θέσης/πρεστίζ της ελληνικής γλώσσας/πολιτισμού στις χώρες εγκατάστασης μέσω της ένταξης των προγραμμάτων στα επίσημα εκπαιδευτικά συστήματα και της πιστοποίησής τους.
2. Προώθηση της γλώσσας και του πολιτισμού σε όλες τις βαθμίδες της τυπικής, μη τυπικής και άτυπης μάθησης [δια βίου και ηλεκτρονική μάθηση].
3. Ενίσχυση του εκπαιδευτικού-ερευνητικού δυναμικού στις χώρες με ενίσχυση πόλων αριστείας και έρευνας ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες και να ενισχύει τις καλές πρακτικές.
4. Διεθνοποίηση της μάθησης της ελληνικής γλώσσας/πολιτισμού μέσω οργανωμένων (διαπολιτισμικών/ηλεκτρονικών) προγραμμάτων, προγραμμάτων ανταλλαγής και ηλεκτρονικών κοινοτήτων μάθησης.
5. Δημιουργία φερέγγυων τραπεζών δεδομένων (data base) της ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ για την τεκμηριωμένη χάραξη πολιτικής.
6. Χρηματοδότηση των πολιτικών – Αξιολόγηση και Λογοδοσία.