Κατερίνα Καζάνη: «Εγγενείς αδυναμίες του προγράμματος “Σπίτι μου” και βελτίωση του»

Ερώτηση Κατερίνας Καζάνη, Βουλευτή ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής  για το πρόγραμμα “Σπίτι μου” προς την Υπουργό Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, κ. Σοφία Ζαχαράκη

Θέμα: «Εγγενείς αδυναμίες του προγράμματος “Σπίτι μου” και βελτίωση του»

Κυρία Υπουργέ,

Στις 3 Απριλίου, και λιγότερο από δύο μήνες πριν τις εθνικές εκλογές του Μαΐου, ξεκίνησε η υποβολή των αιτήσεων για το πρόγραμμα “Σπίτι μου”, που είχε ψηφιστεί μόλις το Δεκέμβριο του ‘22. Ένα πρόγραμμα που έχει συγκεντρώσει μεγάλο αριθμό αιτήσεων.

Όπως γνωρίζετε, ο αριθμός των εγκεκριμένων αιτήσεων είναι ιδιαίτερα χαμηλός, με αποτέλεσμα να καλύπτεται από το πρόγραμμα ένα μικρό ποσοστό νέων και νέων ζευγαριών με στεγαστικές ανάγκες. Βέβαια, οι εγκεκριμένες αιτήσεις δεν σημαίνουν και διεκπεραίωση της δανειοδότησης, καθώς τα χρονικά περιθώρια για την ολοκλήρωση της διαδικασίας δεν είναι πρακτικά επαρκή. Η διαδικασία οφείλει να ολοκληρωθεί σε διάστημα 6 μόλις μηνών, και μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις καθυστέρησης της διαδικασίας μετεγγραφής του ακινήτου δίδεται 2μηνη παράταση. Οι αιτούντες καλούνται σε 2 μήνες από την προέγκριση να έχουν βρει ακίνητο που να ικανοποιεί τις ανάγκες τους και τα κριτήρια του προγράμματος. Η εύρεση, όμως, του κατάλληλου ακινήτου που δύναται να ενταχθεί στο πρόγραμμα “Σπίτι μου” είναι ιδιαίτερα δύσκολη, καθώς σύμφωνα με το Σύλλογο Μεσιτών Αττικής, χαμηλό ποσοστό των διαθέσιμων ακινήτων καλύπτει τα κριτήρια ένταξης. Σε σύνολο, λοιπόν, 6 μηνών πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί οι αναγκαίες διαδικασίες. Οι διαδικασίες αυτές αφορούν σε νομικές και πολεοδομικές τακτοποιήσεις, όπως έκδοση ηλεκτρονικής ταυτότητας ακινήτου και έκδοση βεβαίωσης περί μη οφειλής ΤΑΠ από τον οικείο δήμο, που στην πράξη είναι χρονοβόρες διαδικασίες. Συνακολούθως, δεσμευμένα κεφάλαια εγκεκριμένων αιτήσεων, εν τέλει, αποδεσμεύονται, γιατί οι αιτούντες δεν προλαβαίνουν να ολοκληρώσουν τις διαδικασίες εντός των χρονικών ορίων και οδηγούνται εκτός προγράμματος.

Προβληματισμό προκαλεί και το ηλικιακό όριο των 39 ετών, που καθιστά αυτόματα εκτός προγράμματος χιλιάδες νέους και νέα ζευγάρια με στεγαστικές ανάγκες. Εξάλλου, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι έχει αυξηθεί ο μέσος όρος ηλικίας εισόδου στην αγορά εργασίας, όπως και ο μέσος όρος ηλικίας απόκτησης οικογένειας.

Άξια αναφοράς είναι και η άμεση εκτόξευση των τιμών των ακινήτων με την έναρξη του προγράμματος, γεγονός που προφανώς δεν προβλέφθηκε και συμβάλλει στην δυσκολία εύρεσης ακινήτου εντός της καθορισμένης από το πρόγραμμα εμπορικής αξίας.

Τέλος, ακόμα και αν ο αιτών καταφέρει και βρει το κατάλληλο ακίνητο και προλάβει να ολοκληρώσει τις απαραίτητες διαδικασίες προς αγορά του εντός των χρονικών περιθωρίων, οφείλουμε να αναφέρουμε ότι ο δανειολήπτης πρέπει να έχει ένα μεγάλο προσωπικό κεφάλαιο ούτως ή άλλως, ώστε να καλύψει το απαραίτητο τουλάχιστον 10% της αξίας του συμβολαίου ως 150.000. Επιπρόσθετα έξοδα που επιβαρύνουν τον δανειολήπτη είναι τα έξοδα έκδοσης του δανείου, τα έξοδα του συμβολαιογράφου, του μεσιτικού γραφείου και του υποθηκοφυλακείου, και βέβαια ένα σεβαστό ποσό για επισκευές και ανακαίνιση του νεοαποκτηθέντος σπιτιού, που σίγουρα θα χρειάζεται αν λάβουμε υπόψη την, τουλάχιστον 15ετίας, παλαιότητά του. Πρόκειται λοιπόν για ένα ποσό αρκετών χιλιάδων ευρώ.

Όπως ανέφερα, το πρόγραμμα “Σπίτι μου” τέθηκε σε εφαρμογή μόλις 3 μήνες από την ψήφιση του νόμου 5006. Είναι αμφισβητήσιμο το κατά πόσο εντός τριών μηνών δύναται να σχεδιαστεί ένα πρόγραμμα στεγαστικής πολιτικής και να υπολογιστούν και να ληφθούν υπόψη οι πιθανές δυσκολίες του. Πρόκειται για μια πρόχειρη και βιαστική με προεκλογικές σκοπιμότητες εφαρμογή του ψηφισθέντος νόμου, τον οποίο δεν διορθώνουν οι τροποποιήσεις που επήλθαν με το πρόγραμμα “Σπίτι μου 2” (ν. 5045/2023).

Ερωτάσθε, λοιπόν, κα Υπουργέ:

1. Με ποιο σκεπτικό δόθηκε το χρονικό περιθώριο των 6 μηνών για την ολοκλήρωση μιας τόσο χρονοβόρας διαδικασίας με τον κίνδυνο να αποδεσμεύονται κεφάλαια εγκεκριμένων αιτήσεων και δικαιούχοι να τίθενται εκτός προγράμματος; Ένα χρονικό περιθώριο 12+2 μηνών δεν θα ήταν πιο εφικτό και λειτουργικό;

2. Με ποιο σκεπτικό εξαιρέθηκε από το πρόγραμμα η παραγωγική ηλικία των 40; Αφθονούν οι νέοι της ηλικίας αυτής με στεγαστικές ανάγκες, με ή χωρίς οικογένεια. Γιατί στο καινούργιο πρόγραμμα “Σπίτι μου 2” δεν αυξάνεται το ηλικιακό όριο ώστε να καλύπτονται και οι έχοντες ανάγκη μέχρι 45 ετών;

3. Τι προτίθεται να πράξει η Κυβέρνηση ώστε να σταματήσει αυτή την αύξηση τιμών στην αγορά ακινήτων, που ειδικά στην Περιφέρεια Αττικής, και δη στην Αθήνα, καθιστά την εύρεση ακινήτου δύσκολη αν όχι αδύνατη; Μια αύξηση που οφείλεται στην ίδια την εφαρμογή του προγράμματος “Σπίτι μου”;

4. Το πρόγραμμα “Σπίτι μου” πρόκειται να εξυπηρετήσει μόλις 10.000 δανειολήπτες, ενώ οι πραγματικές ανάγκες στην ελληνική κοινωνία είναι πολλαπλάσιες. Το προαναγγελθέν πρόγραμμα “Σπίτι μου 2” δεν επιφέρει ουσιαστικές αλλαγές. Πρόκειται για μια σειρά προγραμμάτων που δεν λύνει το ουσιαστικό πρόβλημα στέγασης στους νέους και τις νέες οικογένειες. Προτίθεται η κυβέρνηση να ακολουθήσει μια διαφορετική στεγαστική πολιτική, όπως το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής προτείνει, ώστε να καλύψει ουσιαστικά το σύνολο των αναγκών των νέων και των νέων οικογενειών;

Η ερωτώσα βουλευτής

Καζάνη Αικατερίνη