Τον περασμένο Ιούλιο ο Πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης, αγνοώντας την πάγια πρακτική από το 1974 όλων των κυβερνήσεων και όλων των προκατόχων του, όρισε στην κορυφή της ηγεσίας του Υπουργείου Δικαιοσύνης ένα πρόσωπο με αναμφισβήτητη μεν την έξωθεν καλή μαρτυρία, αλλά και χωρίς οποιαδήποτε εμπειρία ή επαφή με τον νευραλγικό και ευαίσθητο χώρο της Δικαιοσύνης.

Δέκα μήνες μετά τα αποτελέσματα αυτής της επιλογής είναι απογοητευτικά:

Οι πολιτικές πρωτοβουλίες και αποφάσεις του Υπουργείου λαμβάνονται κατά σύστημα μονομερώς και αιφνιδιαστικά χωρίς, τις περισσότερες φορές, οποιαδήποτε ουσιαστική διαβούλευση και σεβασμό στην άποψη των θεσμικών φορέων, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την νυκτερινή τροπολογία για το δικαστικό ένσημο στις αναγνωριστικές αγωγές. Θυμίζουμε ότι ανάλογες αυταρχικές λογικές δοκιμάστηκαν και στο πρόσφατο παρελθόν, χωρίς όμως να επιλύσουν οποιοδήποτε πρόβλημα, είχαν δε τύχει της σφοδρής καταδίκης από την σημερινή κυβερνητική παράταξη.
Παρατηρείται μεγάλη καθυστέρηση και ατολμία στην προώθηση ολοκληρωμένων λύσεων για τον εκσυγχρονισμό και επιτάχυνση της Δικαιοσύνης, όπως η γενίκευση και διάχυση του e-justice, που θέσπισε η κυβέρνηση του ΠΑ.ΣΟ.Κ. μετά το 2009 και που σήμερα εν μέσω COVID-19 καθίσταται όχι απλά αναγκαία, αλλά όρος φυσικής επιβίωσης και ευημερίας για την χώρα μας και για τους συλλειτουργούς της Δικαιοσύνης. Την ίδια στιγμή αγνοούνται οι προτάσεις των εμπλεκόμενων φορέων σε μια σειρά ζητήματα με παράδειγμα την αναγκαία αναμόρφωση του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.
Παρατηρείται επίσης μεγάλη καθυστέρηση, αδράνεια και έλλειψη συντονισμού στην λήψη των απαιτούμενων προστατευτικών – ρυθμιστικών μέτρων για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας στην ελληνική Δικαιοσύνη, με προφανές παράδειγμα την έκδοση των διαφόρων ΚΥΑ την τελευταία κυριολεκτικά στιγμή και ενίοτε εν μέσω νύχτας.
Είναι δε οφθαλμοφανής η έλλειψη συντονισμού και η περιθωριοποίηση των αρμοδίων παραγόντων του Υπουργείου με τις αποφάσεις να λαμβάνονται και να επικοινωνούνται σε κεντρικό επίπεδο.
Εν μέσω αυτών των δυσλειτουργιών, που ήταν εμφανείς και πριν την πανδημία, το Υπουργείο Δικαιοσύνης εμφανίστηκε και πάλι κατώτερο των περιστάσεων. Η αιφνιδιαστική ανακοίνωση από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο στις 21.4.2020 της μερικής επαναλειτουργίας των Δικαστηρίων, χωρίς προπαρασκευαστικά μέτρα ασφαλείας, χωρίς συγκεκριμένο ποιοτικό και ποσοτικό χρονοδιάγραμμα και χωρίς προηγούμενη συνεννόηση με τους εμπλεκόμενους φορείς εντάσσεται στην ίδια πρακτική. Την ίδια στιγμή δε που άρον άρον ανοίγουν μόνον οι υποθέσεις εκείνες που αφορούν την διευκόλυνση των Τραπεζών σε Πρωτοδικεία, Ειρηνοδικεία και Υποθηκοφυλακεία, δεν υπάρχει καμία μέριμνα και καμία ενημέρωση για το τι μέλλει γενέσθαι με τις τα μέτρα προστασίας της Α΄ κατοικίας που λήγουν την προσεχή Πέμπτη 30.4.2020, χωρίς αυτή τη στιγμή να γνωρίζουν οφειλέτες, δανειστές και δικηγόροι τι ακολουθεί από τον Μάιο. Αντίστοιχα, στη Διοικητική Δικαιοσύνη, αντί της εφαρμογής ηλεκτρονικών μέσων προκρίνεται η συζήτηση υποθέσεων με δήλωση μόνο εφόσον και τα δύο μέρη συναινούν, πράγμα που εξαρτά τη συζήτηση από τη βούληση κάθε διαδίκου και του εκπροσώπου του Δημοσίου.

Ο νευραλγικός χώρος της Δικαιοσύνης είναι δυστυχώς και πάλι σε αναβρασμό. Η κυβέρνηση οφείλει να τον αφουγκραστεί, να εδραιώσει σχέσεις σεβασμού και διαλόγου με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και να δράσει τάχιστα για την θεραπεία όλων των σφαλμάτων και των αρρυθμιών. Σε κάθε περίπτωση η πρωτοβουλία και η ευθύνη ανήκει ακέραια στον Πρωθυπουργό.