ΘΕΜΑ: Τα “ημίμετρα” της κυβέρνησης για τις χρεώσεις τραπεζών και ο μακρύς κατάλογος των χρεώσεων που παραμένουν (αναλυτικά)

Γράφει ο Γαβρής Άγγελος -Δημοσιογράφος – μέλος ΕΣΗΕΜ-Θ

Χρεώσεις Τραπεζών: Τα μέτρα της κυβέρνησης είναι όπως παρουσιάζονται;

Η κυβέρνηση πανηγυρίζει για “μειώσεις” στις τραπεζικές χρεώσεις, παρουσιάζοντας την εξαγγελία των 150 εκατομμυρίων ευρώ ως μεγάλη νίκη υπέρ των πολιτών. Όμως, η αλήθεια πίσω από τους αριθμούς αποκαλύπτει μια άλλη εικόνα: τα μέτρα αυτά είναι ψίχουλα μπροστά στα κέρδη των τραπεζών και τα ημίμετρα εξυπηρετούν περισσότερο την επικοινωνιακή στρατηγική της κυβέρνησης παρά τους καταναλωτές.

Εξαγγελίες με Περιτύλιγμα Κοινωνικής Ευαισθησίας

Η κυβέρνηση διατυμπανίζει τη “δέσμευση” των τραπεζών για μειώσεις σε καθημερινές χρεώσεις, όπως οι αναλήψεις και οι μεταφορές χρημάτων, προσπαθώντας να προβάλλει το κοινωνικό της πρόσωπο. Ωστόσο, οι ίδιες οι τράπεζες, που επί χρόνια απολαμβάνουν ασυλία, απλώς συμμορφώνονται με κανονισμούς που είχαν αγνοήσει μέχρι τώρα. Είναι σαν να τους επιβραβεύουμε για το αυτονόητο.

Τα 150 εκατομμύρια ευρώ που αναφέρονται ως “ανακούφιση” αποτελούν μία σταγόνα στον ωκεανό, αν αναλογιστεί κανείς ότι οι τράπεζες αποκόμισαν πάνω από 1,2 δισ. ευρώ από προμήθειες ΜΟΝΟ το 2022. Δηλαδή, η δήθεν “γενναιοδωρία” τους αντιστοιχεί σε μόλις 12,5% των συνολικών εσόδων τους από χρεώσεις.

Μάλιστα τον πίνακα φαίνεται ότι κάθε χρόνο ότι τα καθαρά  από προμήθειες συνολικά ανεβαίνουν μεσοσταθμικά πάνω από 150 εκ ευρώ το χρόνο. Το 2024 σίγουρα θα ξεπεράσουν τα 2 δις. ευρώ και άρα η αύξηση τους θα είναι πάνω από 200 εκ. ευρώ. Άρα οι τράπεζες θα δίνουν πίσω μόλις την αύξηση μιας χρονιάς και από αυτή ένα μικρό ποσοστό!Από εκεί και πέρα τα καθαρά έσοδα των τραπεζών θα συνεχίσουν να αυξάνονται. Αφού οι πάγιες όσο και οι μη πάγιες εντολές αφορούν μόνο πολίτες και ελεύθερους επαγγελματίες και όχι νομικά πρόσωπα αλλά κυρίως γιατί ένας μεγάλος αριθμός προμηθειών και χρεώσεων των τραπεζών παραμένει

Το Παρατηρητήριο: Καθυστερημένο και Άνευ Ουσίας;

Η εξαγγελία της ίδρυσης Παρατηρητηρίου Χρεώσεων έρχεται επτά χρόνια μετά την πρώτη σχετική πρόταση. Το ερώτημα που προκύπτει, ωστόσο, είναι αν θα λειτουργήσει ως πραγματικός ελεγκτικός μηχανισμός ή αν θα γίνει ακόμα ένα “διακοσμητικό” εργαλείο που θα αφήνει τις τράπεζες να συνεχίζουν την ίδια πρακτική.

Ποιος θα ελέγχει αν οι τράπεζες τηρούν τις υποσχέσεις τους; Και τι νόημα έχει ένα παρατηρητήριο χωρίς δυνατότητα επιβολής κυρώσεων; Χωρίς ξεκάθαρη διάθεση για έλεγχο, το μόνο που παρατηρούμε είναι η κυβέρνηση να καλύπτει τη δική της αδράνεια με επικοινωνιακά πυροτεχνήματα.

Η λίστα των “κρυφών” χρεώσεων που παραμένουν – Μια λίστα που “βαραίνει” την τσέπη των πολιτών:

Α. Κατάλογος των πλέον αντιπροσωπευτικών υπηρεσιών που συνδέονται με λογαριασμό πληρωμών και υπόκεινται στην καταβολή τέλους σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος

1. Παροχή αντιγράφου κινήσεων λογαριασμού
2. Εγγραφή στις υπηρεσίες web banking ή την έκδοση ή την επανέκδοση των διαπιστευτηρίων του πελάτη
3. Υπηρεσία Ειδοποιήσεων (Ενημέρωση για τα υπόλοιπα και τις κινήσεις λογαριασμού πληρωμών, alerts κ.λπ. μέσω αποστολής sms, e-mail)
4. Ανάληψη Μετρητών από ΑΤΜ ιδίου παρόχου
5. Ανάληψη Μετρητών από ΑΤΜ τρίτου παρόχου (πλέον στα δημοτικά διαμερίσματα με ΑΤΜ περισσότερα του ενός τραπεζικού ιδρύματος).
6. Συνδρομή χρεωστικής κάρτας
7. Πάγια Εντολή
8. Άμεση Χρέωση (Ο πελάτης εξουσιοδοτεί άλλο πρόσωπο (τον αποδέκτη) να δώσει εντολή στον πάροχο του λογαριασμού να μεταφέρει χρήματα από τον λογαριασμό του πελάτη προς τον εν λόγω αποδέκτη)
9. Μεταφορά Πίστωσης SEPA (πλέον έως 0,5 έως τα 5.000 ευρώ και κλιμακωτά πάνω από τα 5.000 ευρώ)
10. Πληρωμή οφειλών/ λογαριασμών σε πάνω από 250 εταιρείες και οργανισμούς καθώς και στα επιμελητήρια και σε δωρεές (αφού καταργείται σε ΔΕΚΟ, τηλεπικοινωνίες κλπ)

Β. Άλλες κατηγορίες χρεώσεων που συνδέονται με λογαριασμό πληρωμών:

1. Διατήρησης ή διαχείριση λογαριασμών καταθέσεων
2. Χρεωστική κάρτα – Προπληρωμένη κάρτα – Πιστωτική κάρτα
   1. Εφάπαξ συνδρομή έκδοσης η επανέκδοσης κατόπιν δήλωσης απώλειας/κλοπής/φθοράς/μη αυτοματοποιημένης ανανέωσης
   2. Εφάπαξ συνδρομή Για την έκδοση ή επανέκδοση χρεωστικής ή πιστωτικής κάρτας ή του Προσωπικού Αριθμού Ταυτοποίησης (ΡΙΝ)
   3. Ετήσια Συνδρομή
   4. Συνδρομή φόρτισης ή εκφόρτισης και εφάπαξ συνδρομή έκδοσης η επανέκδοσης κατόπιν δήλωσης απώλειας/κλοπής/φθοράς/μη αυτοματοποιημένης ανανέωσης
3. Έκδοση βεβαίωσης υπολοίπου οφειλής ή κατοχής λογαριασμού
4. Δήλωση ακύρωσης στο πιστωτικό ίδρυμα ή τον πάροχο υπηρεσιών πληρωμής μη εγκεκριμένων από τον πελάτη συναλλαγών
5. Έκδοση οποιαδήποτε βεβαίωσης προς τον πελάτη για χρήση σε δημόσια αρχή
6. Παροχή στοιχείων το αρχείο της Τράπεζας ή ηλεκτρονική αποστολή ενημέρωσης στον πελάτη
7. Κίνηση Κεφαλαίων σε Ευρώ και Συνάλλαγμα
   1. Εισερχόμενα και Εξερχόμενα Εμβάσματα (πλέον έως 0,5 έως τα 5.000 ευρώ και κλιμακωτά πάνω από τα 5.000 ευρώ)
   2. Έκδοση Τραπεζικών Επιταγών & Αγορά Επιταγών

Γ.  Άλλες κατηγορίες χρεώσεων και προμηθειών

α. Χρεώσεις και Προμήθειες Δανείων

1. Εξέταση αιτήματος για έρευνα και έλεγχο αρχικής χορήγησης ή αύξησης ορίου
2. Νομικός προέλεγχος/ έλεγχος τίτλων & Τεχνικός έλεγχος ακινήτων για στεγαστικά
3. Εξέτασης αιτήματος τροποποίησης όρων δανειακής σύμβασης
4. Εξέταση αιτήματος δανειοδότησης ή ρύθμισης οφειλής ή χορήγησης δανείου
5. Χορήγηση αντιγράφων της σύμβασης δανείου ή την εξέλιξη της αποπληρωμής αυτού
6. Έκδοση τραπεζικής ενημερότητας
7. Παροχή επιστολής συναίνεσης άρσης βάρους (περιλαμβάνει και τραπεζική ενημερότητα) σε περίπτωση εξόφλησης δανείου
8. Δαπάνη εξέτασης αιτήματος για Άρση προσημείωσης/εξάλειψη υποθήκης 
9. Εξέτασης αιτήματος για:

i. Περιορισμό υποθήκης / προσημείωσης 

ii. Περιορισμό ενεχυρίασης

iii. Μεταφορά υποθήκης ή προσημείωσης σε άλλο ακίνητο 

iv. Αλλαγή του τρόπου εξασφάλισης

10. Εξέταση αιτήματος νομιμοποίησης κληρονόμων
11. Εξέταση αιτήματος έκδοσης αντιγράφων λογ/σμών δανείων
12. Εξέταση αιτήματος έκδοσης αναλυτικής κατάστασης εξέλιξης επιτοκίων
13. Δαπάνη για την εξέταση αιτήματος παροχής στοιχείων φακέλου αρχείου 

β. Χρεώσεις και Προμήθειες σε άλλες τραπεζικές εργασίες

1. Εργασίες Συναλλάγματος
2. Έρευνα περιουσιακών στοιχείων – οφειλών πελατών εν ζωή
3. Έρευνα περιουσιακών στοιχείων – οφειλών για λογαριασμό κληρονόμων αποβιωσάντων
4. Απόδοση κατάθεσης σε κληρονόμους
5. Παροχή στοιχείων από το αρχείο της Τράπεζας 
6. Χορήγηση βεβαιώσεων για τόκους καταθέσεων 
7. Χορήγηση βεβαίωσης υπολοίπου καταθέσεων (Ευρώ και Ξ.Ν.) ανεξαρτήτως έτους χρήσης και αναλυτικής κατάστασης οφειλών για το προηγούμενο έτος για υποβολή «Πόθεν έσχες» 
8. Χορήγηση βεβαιώσεων μέσου υπολοίπου καταθετικών λογαριασμών, σε ευρώ ή σε ξένο νόμισμα, στο Κατάστημα
9. Χορήγηση βεβαίωσης περιουσιακών στοιχείων προς τα υπόχρεα πρόσωπα για υποβολή «Πόθεν έσχες», μέσω του δικτύου καταστημάτων 
10. Χορήγηση βεβαίωσης περιουσιακών στοιχείων για υποβολή «Πόθεν έσχες», μέσω του Internet Banking, ανεξαρτήτως έτους χρήσης. 
11. Χορήγηση βεβαιώσεων (πλην αυτών που προβλέπεται υποχρέωση εκ του νόμου (πόθεν έσχες κλπ) 
12. Επικυρωμένο αντίγραφο δελτίου τιμών συναλλάγματος παρελθουσών ημερομηνιών 
13. Ανταλλαγή κερμάτων με χαρτονομίσματα 
14. Ανταλλαγή χαρτονομισμάτων με κέρματα
15. Ανταλλαγή Τραπεζογραμματίων 
16. Συναλλαγή με τη χρήση Τραπεζογραμματίων 500 Ευρώ για άλλη χρήση
17. Πληρωμή κερδών ΟΠΑΠ 
18. Χορήγηση αντιγράφου παραστατικού που φέρει ηλεκτρονική υπογραφή, από το ψηφιακό πρωτότυπο που τηρείται στο ηλεκτρονικό αρχείο της Τράπεζας, σε μεταγενέστερο χρόνο από το χρόνο συναλλαγής
19. Θυρίδες Θησαυροφυλακίου

γ. Χρεώσεις και Προμήθειες σε Χρηματοπιστωτικά Μέσα

1. Μετοχές – Ομόλογα
2. Αμοιβαία Κεφάλαια
3. Χρηματιστηριακά Παράγωγα
4. Εξωχρηματιστηριακές (OTC) συναλλαγές Παραγώγων
5. Εκκαθάριση Χρηματιστηριακών Συναλλαγών Ενέργειας

δ. Χρεώσεις και Προμήθειες σε Εισαγωγές – Εξαγωγές – Εγγυήσεις (Εγγυητικές Επιστολές)

ε. Χρεώσεις και Προμήθειες σε υπηρεσίες Private Banking

Τα Ημίμετρα και η Μεγάλη Εικόνα

Η κυβέρνηση προσπαθεί να παρουσιάσει ως “επιτυχία” την πίεση προς τις τράπεζες για μειώσεις. Όμως, οι πολίτες εξακολουθούν να πληρώνουν “κρυφές” προμήθειες και να αντιμετωπίζουν αδιαφανείς πρακτικές. Γιατί δεν γίνεται λόγος για μια γενναία παρέμβαση που θα επιβάλει διαφάνεια σε όλες τις χρεώσεις; Γιατί δεν αμφισβητείται το μοντέλο λειτουργίας που επιτρέπει στις τράπεζες να κερδοσκοπούν σε βάρος των πολιτών;

Οι Τράπεζες και οι Πολίτες: Ένα Παιχνίδι Ανισοτήτων

Ενώ οι τράπεζες πανηγυρίζουν για τα κέρδη τους, οι πολίτες βλέπουν το κόστος των συναλλαγών τους να αυξάνεται. Η κυβέρνηση, αντί να επιβάλλει κανόνες που θα αποκαθιστούσαν τη δικαιοσύνη, προτιμά να εξωραΐζει την κατάσταση με ημίμετρα. Τα μέτρα που εξαγγέλθηκαν δεν επαρκούν για να αντιστρέψουν την ανισότητα και την αδικία που χαρακτηρίζουν τη σχέση τραπεζών και πολιτών.

Το αφήγημα της κυβέρνησης καταρρέει μπροστά στην πραγματικότητα: οι μειώσεις στις χρεώσεις δεν είναι τίποτα άλλο παρά ψίχουλα, ενώ η πραγματική αλλαγή απαιτεί τόλμη, διαφάνεια και πολιτική βούληση που σήμερα απουσιάζει. Οι πολίτες δικαιούνται περισσότερα από υποσχέσεις και προεκλογικά πυροτεχνήματα.