Ξανθός: Πρέπει να αποφύγουμε το δίλημμα «δημόσια υγεία ή επιβίωση»

Θετικός στην επανεκκίνηση του λιανεμπορίου ο τέως υπουργός Υγείας

Συνέντευξη του Τομεάρχη Υγείας της Κ.Ο. Α. Ξανθού στην εφημερίδα Real News της Κυριακής και στον δημοσιογράφο Φοίβο Κλαυδιανό

• Ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει «σπάσιμο» πατεντών και αγορά εμβολίων εκτός συμφωνιών ΕΕ. Είναι εφικτά;
Είναι δεδομένη η αδυναμία ανταπόκρισης των κατασκευαστριών εταιρειών στην αυξημένη ζήτηση εμβολίων παγκοσμίως. Αυτό έχει οδηγήσει σε σοβαρές ελλείψεις και τεράστια καθυστέρηση στα χρονοδιαγράμματα του μαζικού εμβολιασμού τόσο των ευπαθών ομάδων όσο και του γενικού πληθυσμού στις χώρες της Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Η μόνη λύση σε αυτή τη φάση είναι η άρση της προστασίας της πατέντας και άρα η δυνατότητα πολλαπλασιασμού των διαθέσιμων δόσεων. Υπάρχουν τόσο στην Ευρώπη όσο και σε τρίτες χώρες (Ινδία) φαρμακοβιομηχανίες που ήδη παράγουν εμβόλια και μπορούν σχετικά γρήγορα να πολλαπλασιάσουν τις διαθέσιμες δόσεις σε όλο τον κόσμο, αν έχουν πρόσβαση στην πατέντα κάθε εμβολίου που εγκρίνεται. Αυτή η λύση είναι αναγκαία και εφικτή και έχει πολύ ισχυρή υγειονομική, πολιτική και ηθική βάση σε μια περίοδο πανδημίας. Η σημαντική πρωτοβουλία της ΕΕ για κεντρική διαπραγμάτευση με τις φαρμακευτικές και προαγορά δόσεων για όλα τα κράτη-μέλη ΕΕ, πρέπει να στηριχθεί, να υλοποιηθεί χωρίς παρεκκλίσεις από κανένα και να διευρυνθεί με την δέσμευση των πατεντών.

• Η Γερμανία ζητά εμβόλια από αυτά που δεν θα μπορέσουν να απορροφήσουν γρήγορα άλλες χώρες. Φοβάστε τέτοιες καθυστερήσεις και στη χώρα μας;
Είναι απολύτως βέβαιο ότι αν αφεθούν τα πράγματα ως έχουν, θα επικρατήσει ο «εθνικισμός των εμβολίων» και οι οικονομικά ισχυρές χώρες, όπως η Γερμανία, θα δεσμεύσουν τη «μερίδα του λέοντος» και θα πάει πίσω ο εφοδιασμός των υπόλοιπων χωρών. Εμείς, ως χώρα με μικρή αγορά, έχουμε συμφέρον από τις κεντρικές συμφωνίες και οφείλουμε να ενεργοποιήσουμε πρωτοβουλίες όπως η «Συμμαχία της Βαλέτα» (των 6 χωρών του ευρωπαϊκού νότου) για εγγυημένη πρόσβαση και «δίκαιες» τιμές στα νέα φάρμακα και εμβόλια. Και κυρίως να ενισχύσουμε τη φωνή της κοινωνίας των πολιτών, των υγειονομικών, των συλλόγων ασθενών που διεκδικούν ισότιμη και γρήγορη κάλυψη με ασφαλή και αποτελεσματικά εμβόλια .

• Ποια εικόνα έχετε για την εξέλιξη του τρίτου κύματος; Μήπως ήμασταν υπερβολικά απαισιόδοξοι και έχει έρθει η ώρα ανοίγματος της αγοράς;
Τώρα είμαστε ακόμα στο 2ο κύμα, το οποίο ευτυχώς υποχωρεί σταδιακά αλλά όχι χωρίς κίνδυνο εστιακών αναζωπυρώσεων, η πίεση στο ΕΣΥ έχει μειωθεί επίσης και το ζητούμενο είναι πλέον, παράλληλα με την ενδυνάμωση και εγρήγορση των δημόσιων δομών υγείας, η προσεκτική «αποσυμπίεση» της οικονομίας και της κοινωνίας . Αυτό που σίγουρα έχει έρθει η ώρα να γίνει, είναι: 1. η σχεδιασμένη επάνοδος της τακτικής λειτουργίας των νοσοκομείων και Κέντρων Υγείας για να αντιμετωπιστούν και όλα τα υπόλοιπα (πλην covid) νοσήματα και 2. η εφαρμογή εναλλακτικών σεναρίων «καραντίνας» και περιοριστικών μέτρων στις διαφορετικές περιφέρειες της χώρας , ανάλογα με τα επιδημιολογικά δεδομένα. Μόνο έτσι θα αμβλυνθούν οι δυσμενείς επιπτώσεις του παρατεταμένου lock down και θα αποφύγουμε να τεθεί στην κοινωνία το δίλημμα « Δημόσια Υγεία ή επιβίωση» .

• Υπάρχει θέμα ποινικών ευθυνών για τις εκτιμήσεις του πολύ υψηλού ποσοστού θανάτων εκτός ΜΕΘ και ποιος πιστεύετε ότι ευθύνεται;
Υπάρχει θέμα σοβαρής αποτίμησης μιας-εκ του αποτελέσματος- αποτυχημένης υγειονομικής διαχείρισης στη διάρκεια του 2ου κύματος της πανδημίας. Όχι όμως για να ποινικοποιηθεί η Πολιτική, η Επιστήμη και η Ιατρική, αλλά για να αναδειχθούν με τεκμηριωμένο και αδιαμφισβήτητο τρόπο τα λάθη και οι παραλείψεις και να προετοιμαστεί καλύτερα το Σύστημα Υγείας ενόψει του πολύ πιθανού 3ου επιδημικού κύματος στους επόμενους μήνες. Αυτή η διερεύνηση αφορά όλα τα επίπεδα, από την έγκαιρη διάγνωση και ιχνηλάτηση των κρουσμάτων, την προνοσοκομειακή διαχείριση και την κατ’ οίκον παρακολούθηση των ασθενών, μέχρι τη νοσηλεία στις κλινικές covid και στις ΜΕΘ, αλλά και τη μετανοσοκομειακή φροντίδα όσων αποθεραπεύονται.

• Τι γίνεται με την εμβολιαστική εκστρατεία; Ποια προβλήματα εντοπίζετε;
Οι μαζικοί εμβολιασμοί είναι ένα εγχείρημα που πρέπει να πετύχει και οι «αρρυθμίες» που από την αρχή παρατηρήθηκαν πρέπει γρήγορα να αντιμετωπιστούν. Αλλιώς κινδυνεύει να «βαλτώσει» σε ένα κλίμα γενικευμένης δυσπιστίας και ανυποληψίας. Ειδικά αν δεν λυθεί ριζικά το θέμα της επάρκειας των δόσεων, της αύξησης και καλύτερης οργάνωσης των εμβολιαστικών κέντρων και της απροθυμίας μερίδας των πολιτών να εμβολιαστούν. Κατ’ αρχήν χρειάζεται πλήρης διαφάνεια και ειλικρίνεια και όχι μεγαλοστομίες και ενοχλητική προσπάθεια πολιτικής εκμετάλλευσης μιας όντως θετικής και αισιόδοξης εξέλιξης σε παγκόσμιο επίπεδο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αδιαφάνειας είναι η μη δημοσιοποίηση και πολύ περισσότερο η μη διαβούλευση με τις Επιστημονικές Εταιρείες, τους Συλλόγους των Ασθενών και την Κοινωνία της προτεραιοποίησης για τους εμβολιασμούς των διάφορων ομάδων του πληθυσμού, που έχει εισηγηθεί η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών. Επίσης, χρειάζεται καθημερινή ενημέρωση όχι μόνο για τον αριθμό αλλά και για το προφίλ των εμβολιασθέντων ( σε ποια κατηγορία ευπαθών ομάδων ανήκουν), έτσι ώστε να ελέγχεται αν τηρείται, χωρίς παρεκκλίσεις οποιασδήποτε μορφής, η σειρά που έχει συμφωνηθεί. Ακόμα, τα νοσοκομεία είναι απαράδεκτο να χρησιμοποιούνται ως εμβολιαστικά κέντρα. Αυτή είναι αρμοδιότητα αποκλειστικά της ΠΦΥ και των επαγγελματιών υγείας που υπηρετούν στις δομές της (Κέντρα Υγείας, ΤΟΜΥ, Περιφερειακά Ιατρεία). Μόνο η ΠΦΥ μπορεί να οργανώσει μια αποκεντρωμένη διαδικασία εμβολιασμών, ακόμα και κατ’ οίκον για υπερήλικες που αδυνατούν να μετακινηθούν. Αυτό όμως προϋποθέτει ενίσχυση και αναβάθμιση των δημόσιων δομών ΠΦΥ, κάτι που η κυβέρνηση δεν θέλει γιατί στόχος της είναι η αγορά υπηρεσιών από τον ιδιωτικό τομέα.

• Υπογράψατε το κείμενο της “Ομπρέλας”. Νομίζω για πρώτη φορά κάνατε κάτι τέτοιο. Πως απαντάτε σε όσους λένε ότι δεν είναι η ώρα για εσωκομματική αντιπολίτευση;

Η ποιότητα του κειμένου, το εύρος των υπογραφών και η απόλυτα θεσμική συμπεριφορά των στελεχών της «Ομπρέλας», αποδεικνύουν ότι στόχος δεν είναι η εσωστρέφεια και η αμφισβήτηση της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ αλλά η θετική συμβολή στη διατύπωση ενός νέου και πιο πειστικού πολιτικού αφηγήματος για την έξοδο από την κρίση και την προοδευτική διακυβέρνηση της χώρας. Τώρα είναι ώρα πολιτικής αντεπίθεσης αλλά με όραμα, σχέδιο, αριστερές αξίες, ήθος, προγραμματική υπεροχή απέναντι στη νεοφιλελεύθερη και αυταρχική διακυβέρνηση της ΝΔ .