Τόνια Αντωνίου: «Στα θέματα μετανάστευσης και ασύλου οι λύσεις μπορεί να είναι μόνο κοινές»

Ομιλία Τόνιας Αντωνίου, κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου

Έχουμε επανειλημμένα επισημάνει ότι ο τρόπος με τον οποίο νομοθετεί η κυβέρνηση Μητσοτάκη παραβιάζει όλους τους κανόνες ορθής νομοθέτησης.

Αυτό το λέω, γιατί το σχέδιο νόμου που συζητάμε σήμερα και αφορά στην κωδικοποίηση της υπάρχουσας διάσπαρτης νομοθεσίας για τη μετανάστευση και το άσυλο, δεν θα υπήρχε, εάν εσείς, κύριοι της κυβέρνησης, δεν είχατε δημιουργήσει ένα χάος με τις πάνω από 100 τροποποιήσεις τα τελευταία τρία χρόνια στο νόμο 4636/19.

Το χειρότερο είναι μάλιστα, ότι στην έκθεση συνεπειών του νομοσχεδίου, προαναγγέλλετε την τροποποίηση του Κώδικα που έρχεστε να ψηφίσετε σήμερα, ενόψει της εν εξελίξει διαπραγμάτευσης για το Νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ως παράταξη είχαμε διαφωνήσει από το 2016 με το όλο σύστημα υποδοχής και ασύλου στο πλαίσιο εφαρμογής της Κοινής Δήλωσης ΕΕ – Τουρκίας για τις επιστροφές.

Μετά από 7 χρόνια εφαρμογής, κι ενώ οι σχέσεις με την Τουρκία έχουν περάσει διάφορες διακυμάνσεις, έχουν επιστραφεί μόλις 2.000 άνθρωποι στην Τουρκία.

Η κυβέρνηση, όλο αυτό το διάστημα, μας λέει μισές αλήθειες.

Όπως φαίνεται, υπήρξε ένα μεγάλο κόλπο, ένα colpo grosso, ώστε να μειωθεί ο πληθυσμός στις δομές των νησιών, να καμφθούν οι αντιδράσεις των νησιωτών και να προχωρήσει το σχέδιο για κατασκευή νέων δομών εγκλωβισμού.

Έφυγαν από τα νησιά χιλιάδες άνθρωποι που σύμφωνα με την κυβέρνηση θα έπρεπε να επιστρέψουν είτε στη χώρα τους είτε στην Τουρκία, αλλά δεν επέστρεψαν εκεί ποτέ. Έφυγαν χωρίς νομιμοποιητικά έγγραφα προς την ενδοχώρα κι εξαφανίστηκαν. Πώς έφυγαν, με ποια διαδικασία, πού πήγαν και πού βρίσκονται σήμερα, κανείς δεν γνωρίζει!

Την ίδια στιγμή είναι ακατανόητη η επιμονή στην εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης ΕΕ- Τουρκίας.

Όχι μόνο γιατί η Τουρκία έχει σταματήσει να δέχεται επιστροφές, αλλά επειδή η Κοινή Δήλωση περιέχει κι άλλα σημεία, όπως την απελευθέρωση της visa για τους Τούρκους πολίτες και την πρόοδο των διαδικασιών της τελωνειακής ένωσης. Μέχρι και κοινές στρατιωτικές δράσεις στο έδαφος της Συρίας περιλαμβάνει!

Συμφωνεί σε όλα αυτά η κυβέρνηση;

Η Κοινή Δήλωση προϋποθέτει ειλικρινείς σχέσεις συνεργασίας με την Τουρκία, σεβασμό στις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες και σεβασμό του διεθνούς δικαίου.

Δεν υπάρχουν αυτές οι προϋποθέσεις! Δεν υπήρξαν ποτέ!Και αν υπήρχε κάποια συγκρατημένη αισιοδοξία τον Μάρτιο του 2016, τώρα δεν υπάρχει τίποτα.

Μετά από τις εσωτερικές εξελίξεις στην Τουρκία, τις διώξεις των πολιτικών αντιπάλων, την παρέμβαση στη Λιβύη και τη Βόρεια Συρία, την εργαλειοποίηση των προσφύγων στον Έβρο και τις συνεχόμενες προκλήσεις στο Αιγαίο, δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για την εφαρμογή της.

Σήμερα η Τουρκία αμφισβητεί ακόμα και τα σύνορα. Τι λέμε δηλαδή στους ευρωπαίους εταίρους μας;

Ότι, το σημαντικό για τη χώρα μας είναι να αποδεχτεί η Τουρκία την επιστροφή μερικών εκατοντάδων αλλοδαπών;

Ότι η Τουρκία είναι παραβάτης του διεθνούς δικαίου, αλλά παράλληλα είναι και ασφαλές καταφύγιο για πρόσφυγες και μετανάστες;

Τα θέματα του Ασύλου είναι ευρωπαϊκά θέματα. Οι λύσεις μπορεί να είναι μόνο κοινές.

Όσοι παρακολουθούν τη συζήτηση για το νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο διαπιστώνουν πως τα πράγματα δεν πάνε πολύ καλά για τη χώρα μας.

Ο αναλογικός επιμερισμός στα κράτη μέλη, που προτείνει με συνέπεια η ομάδα των σοσιαλδημοκρατών στο ευρωκοινοβούλιο εδώ και χρόνια, συναντά ισχυρές αντιστάσεις από κράτη που κυβερνώνται, κυρίως, από δυνάμεις του δικού σας συντηρητικού χώρου.

Το περίεργο είναι ότι εσείς επιδιώκετε να έχετε κοινές γραμμές και με όσα κράτη μέλη, διαχρονικά, στέκονται απέναντι στα αιτήματά μας.

Στη διαπραγμάτευση για το νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να συνταχθούμε με τις χώρες του νότου, υπηρετώντας ταυτόχρονα τα εθνικά μας συμφέροντα, τις αξίες μας και το πολύτιμο, για ευνόητους λόγους, διεθνές δίκαιο.

Υπάρχει όμως και κάτι που δεν μας έχει απασχολήσει σχεδόν καθόλου. Οι διακινητές αποβιβάζουν, με αυξανόμενο ρυθμό, πρόσφυγες και μετανάστες στα κατεχόμενα, με στόχο να περάσουν στην ελεύθερη Κύπρο.

Νομίζω πως πρέπει να αναληφθούν πρωτοβουλίες γρήγορα, ώστε να υποστηριχθεί η Κύπρος, ακόμα και με πρόγραμμα μετεγκατάστασης προς άλλα κράτη μέλη.

Η πολιτική για τη μετανάστευση και το άσυλο είναι μια πολύ σοβαρή υπόθεση που δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται με επικοινωνιακό τρόπο.

Το νομοσχέδιό σας δεν πρόκειται να προσφέρει ασφάλεια δικαίου και ένα σταθερό νομικό πλαίσιο.

Περιλαμβάνει, επίσης, διατάξεις που ως παράταξη δεν τις ψηφίσαμε στο παρελθόν.

Επομένως, δεν σκοπεύουμε να τις νομιμοποιήσουμε μέσα από αυτή τη διαδικασία.