Χρ.Γκόκας: «Ο Προϋπολογισμός 2023 δεν απαντά στο αίτημα για βιώσιμη ανάπτυξη, δίκαιη κοινωνία, εργασία και αξιοπρέπεια για όλους»

Σημεία Ομιλίας Χρήστου Γκόκα, Ειδικού Εισηγητή του ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής, κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής του Σχεδίου Νόμου του Υπουργείου Οικονομικών: «Κύρωση του Κρατικού Προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2023».

Ο Προϋπολογισμός 2023 δεν απαντά στο αίτημα για βιώσιμη ανάπτυξη, δίκαιη κοινωνία, εργασία και αξιοπρέπεια για όλους.

• Πριν το 2009 στους προϋπολογισμούς συζητούσαμε για την περιβόητη σύγκλιση των εισοδημάτων των Ελλήνων με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, πριν φτάσουμε στον δημοσιονομικό εκτροχιασμό της περιόδου 2004-2009 για τον οποίο η Νέα Δημοκρατία δεν αναγνώρισε ποτέ τις ευθύνες της.
• Ο τελευταίος προϋπολογισμός της Κυβέρνησης Μητσοτάκη αποτυπώνει στην ουσία και την αλήθεια του απολογισμού της τετραετίας της διακυβέρνησης της χώρας από τη Νέα Δημοκρατία.
• Η αλήθεια αυτή είναι αμείλικτη απέναντι στον μύθο της εξόδου από τα μνημόνια και της κανονικότητας. Η απόσταση του κατά κεφαλήν πραγματικού εισοδήματος και του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών συνεχίζει να αυξάνεται σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο κάθε έτος από το 2009 και μετά έως και το 2021, που πέρασε το 35%. Αλλά πώς θα αλλάξει αυτή η τάση από μια συντηρητική Κυβέρνηση που ονομάζει τη διευρυνόμενη απόκλιση ως κανονικότητα;
• Δυστυχώς το πρόβλημα είναι ότι η χώρα μας καταρρέει πλέον και σε επίπεδο δημοκρατικών θεσμών. Το ζήτημα των παράνομων παρακολουθήσεων τόσο με επισυνδέσεις από την ΕΥΠ όσο και με κακόβουλα λογισμικά αποτελεί πλήγμα για τη δημοκρατία. Για το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής η διαφάνεια, η δημοκρατία, η διασφάλιση των ατομικών δικαιωμάτων, η κάθαρση είναι μείζον θέμα.
• Η δική μας παράταξη είναι αυτή που έχει ως απαρέγκλιτη αρχή στην πράξη και όχι μόνο στα λόγια τη διαύγεια, τη λογοδοσία και τη μηδενική ανοχή στη διαφθορά και πρώτα για τα δικά της στελέχη χωρίς καμία απολύτως ανοχή και το εννοούμε απόλυτα, γιατί ο καθένας, όπως και στην περίπτωση Καϊλή, έχει τις δικές του ευθύνες.

Η παράταξη όμως και ο Πρόεδρος Νίκος Ανδρουλάκης πήραν άμεσα τις αποφάσεις που αντιστοιχούν στις αρχές μας, τις αξίες μας, αλλά και την ιστορία και την προσφορά της παράταξης του ΠΑΣΟΚ.

•   Εμείς, μόνοι μας, για την Ελλάδα θεσμοθετήσαμε το νόμο για την Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες ή την άρση του τραπεζικού απορρήτου. Όπως είμαστε υπερήφανοι για ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις, όπως το ΑΣΕΠ, το ΕΣΥ, τη Διαύγεια, τα ΚΕΠ την ηλεκτρονική συνταγογράφηση και πολλά άλλα.
• Γιατί όμως θέτουμε το ζήτημα της δημοκρατίας σε μια συζήτηση για τον προϋπολογισμό; Μα, προφανώς γιατί ισχυρή δημοκρατία και διαφάνεια, οικονομική πρόοδος και κοινωνική συνοχή είναι έννοιες βαθιά αλληλένδετες. Για τη Νέα Δημοκρατία του κ. Μητσοτάκη η δημοκρατία ίσως να είναι δευτερεύον ζήτημα. Δευτερεύον είναι για την κατά τα λοιπά πατριωτική Νέα Δημοκρατία και το δημογραφικό, που αναδεικνύει η έκθεση Πισσαρίδη, αλλά ξεχάστηκε όταν άρχισε η ροή των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης.
• Και τι ελαφρυντικά ψάχνετε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι της Πλειοψηφίας, για τις ανεπάρκειές σας; Τι λέει η Κυβέρνηση; «Μα, εμείς διαχειριστήκαμε πανδημία». Ναι, εσείς αλλά και άλλες εκατόν ενενήντα κυβερνήσεις του κόσμου. Μπορείτε να μας πείτε γιατί ενώ την τριετία 2020-2022 η Κυβέρνηση φαίνεται ότι δαπάνησε τους περισσότερους πόρους στην Ευρώπη και από τους περισσότερους στον κόσμο κατατάσσεται κατά τα άλλα δέκατη έκτη στις είκοσι επτά χώρες σε ανάκαμψη του ΑΕΠ της; Τι αποδεικνύει αυτό; Αποδεικνύει ότι αυτοί οι πόροι κατανεμήθηκαν άστοχα και άδικα σε αυτούς που δεν τα είχαν ανάγκη.
• Η δε σχέση έμμεσων-άμεσων φόρων ξεπέρασε το 1,6 έναντι 1,15 το 2014 και είναι ήδη αυξημένοι από την περίοδο ΣΥΡΙΖΑ. Η αύξηση αυτή προβλέπεται να συνεχιστεί το 2023. Οι πολίτες δηλαδή πληρώνουν επιπλέον και το νέο φόρο πληθωρισμού στο δημόσιο ταμείο. Δηλαδή οι ευάλωτοι για μια ακόμα φορά πλήττονται περισσότερο από όλους.
• Μας λέτε από την άλλη μεριά για την ανάπτυξη και είναι πασιφανές ότι αυτή βασίζεται στην κατανάλωση. Η χώρα παραμένει τελευταία και το 2022 σε ακαθάριστο σχηματισμό παγίου κεφαλαίου, δηλαδή σε επενδύσεις με το επενδυτικό κενό που τη χωρίζει από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες να είναι τεράστιο. Το μεγαλύτερο μέρος των άμεσων ξένων επενδύσεων κατευθύνεται κυρίως στη διαχείριση ακινήτων και στις χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες όχι δηλαδή σε παραγωγικές επενδύσεις και επενδύσεις σε υποδομές.
• Αποδομείται πλήρως και το φιλοεπενδυτικό προφίλ της Κυβέρνησης, αλλά και ο περιβόητος τομέας των επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα. Είναι προφανές ότι η ετήσια αύξηση των επενδύσεων από το 10% του ΑΕΠ, που κυμαίνονταν το 2019, στο 13% του ΑΕΠ, που κυμαίνονταν στα μέσα του 2022, οφείλεται αποκλειστικά στο ότι οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού δημοσίων επενδύσεων αυξήθηκαν από το 3,1% του ΑΕΠ στο 5,5% του ΑΕΠ το 2022 αντίστοιχα.
• Για το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων οι δαπάνες προβλέπονται στα 8,3 δισεκατομμύρια για το 2023 έναντι 8,8 δισεκατομμυρίων κλείσιμο το 2022 με 6,8 δισεκατομμύρια συγχρηματοδοτούμενους πόρους, 1,5 δισεκατομμύριο από εθνικούς πόρους, ενώ προβλέπονται και 3,66 δισεκατομμύρια από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Το αξίωμα ότι για κάθε ένα ευρώ από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης θα κινητοποιούνται 2 ευρώ από τον ιδιωτικό τομέα διαψεύδεται ως τώρα τραγικά. Τα δεδομένα αυτά απορρίπτουν πλήρως και το δήθεν αναπτυξιακό αποτύπωμα από τη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων από το Υπερταμείο παρόλο που αυτή διαφημίζεται ως εξαιρετικά σημαντική.
• Ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών ανέρχεται για το 2023 σε 2,346 δισεκατομμύρια ευρώ έναντι εκτίμησης 1,782 δισεκατομμυρίων για το 2022, με 415 εκατομμύρια από το Ταμείο Ανάκαμψης, αυξημένους λόγω κυρίως του Ταμείου Ανάπτυξης και Ανθεκτικότητας και δευτερευόντως του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Οι ανάγκες όμως είναι πολύ περισσότερες.
• Το βασικό ερώτημα είναι αν έργα στρατηγικής σημασίας για τον ρόλο της χώρας στην Ευρώπη και τα Βαλκάνια μπορεί να ενταχθούν και να υλοποιηθούν στο χρονοδιάγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης ή θα το εξαντλήσουμε σε εκκλησίες, μουσεία κλπ, δηλαδή μικρά έργα, χρήσιμα μεν αλλά που δεν εξυπηρετούν τις μεγάλες στρατηγικές της χώρας;
• Οι εξαγγελίες του προγράμματος 13 δισεκατομμυρίων από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών δεν αφορούν σε έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό για το σύνολο των υποδομών της χώρας και την αναβάθμιση του εθνικού συστήματος μεταφορών.

Ο άξονας Πάτρα-Πύργος πάει για μετά το 2025, τα υπόλοιπα τμήματα μετά τον Πύργο περιμένουν. Για τον ΒΟΑΚ οκτώ χρόνια πλέον δεν έγινε τίποτα και τώρα στη λογική της προηγούμενης κυβέρνησης δρομολογήθηκε ένα τριχοτομημένο έργο και ΣΔΙΤ, και σύμβαση παραχώρησης, και δημόσιο έργο. Στην Ιόνια Οδό το τμήμα Γιάννενα-Κακαβιά υποβαθμίζεται με τρίιχνη διατομή και μόνο μέχρι το Καλπάκι, μια επιλογή αντίθετη με την ιδιαίτερη περιφερειακή και εθνική σημασία του έργου, μια επιλογή που βρίσκει αντίθετους τους Ηπειρώτες και όχι μόνο. Το έργο αυτό πρέπει να ολοκληρωθεί σαν αυτοκινητόδρομος, για να συνδεθεί με τον Μπλε Διάδρομο, όπως επίσης πρέπει να προχωρήσουν και οι κάθετες συνδέσεις της Πρέβεζας με Ιόνια και Εγνατία Οδό, που ακόμα δεν έχουν μελετηθεί.

• Στο πακέτο των σιδηροδρομικών έργων 4 δισεκατομμυρίων δεν περιλαμβάνεται η ολοκληρωμένη σιδηροδρομική Εγνατία από Ηγουμενίτσα μέχρι Έβρο ούτε το δίκτυο της Πελοποννήσου μετά την Πάτρα, ούτε η σύνδεση της Δυτικής Μακεδονίας, ούτε και η συνολική αναβάθμιση του σιδηροδρομικού δικτύου, ενώ φαίνεται ότι το ενδιαφέρον που υπάρχει για τη δημιουργία της σιδηροδρομικής γραμμής Πόγραδετς-Ιεροπηγής επίσης δεν εντάσσεται στους σχεδιασμούς της Κυβέρνησης.
• Η δε έλλειψη περιφερειακού σχεδιασμού και ιδιαίτερα η απουσία ένταξης σοβαρών, μεγάλων παραγωγικών και αναπτυξιακών έργων από το Ταμείο Ανάκαμψης στην ελληνική περιφέρεια αποτυπώνεται ενδεικτικά και στην εκλογική περιφέρειά μου, στην Άρτα, όπου δεν προχωρά και δεν προβλέπεται χρηματοδότηση για τα μεγάλα παραγωγικά έργα, όπως τα εγγειοβελτιωτικά έργα και το Αρδευτικό έργο Πέτα-Κομπότι. Δεν υπάρχει προγραμματισμός ή δεν έχουν ξεκινήσει άλλα έργα σημαντικά όπως η αντιπλημμυρική προστασία της Άρτας, η αξιοποίηση του γεωθερμικού πεδίου, η αξιοποίηση του Αμβρακικού Κόλπου, έργα ανάπτυξης στον ορεινό όγκο, η ενίσχυση σε προσωπικό, εξοπλισμό και υποδομές στο νοσοκομείο, ενώ κινδυνεύουν τα πανεπιστημιακά τμήματα.
• Παραγωγοί και κτηνοτρόφοι, όπως και σε όλη τη χώρα, πλήττονται από τον υπερδιπλασιασμό στο κόστος παραγωγής χωρίς ενίσχυση για την απώλεια εισοδήματος, είτε λόγω της περσινής ακαρπίας στην Άρτα από τον παγετό της άνοιξης του 2021, είτε από την κατάρρευση των τιμών, για όσα προϊόντα πουλήθηκαν και δεν μένουν στα δέντρα, ελιές, εσπεριδοειδή και δυστυχώς φέτος και στα ακτινίδια.
• Το ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής έχει μια εντελώς διαφορετική λογική σε σχέση με την οικονομική πρόοδο στο μέλλον. Την παρουσίασε προχθές ο Πρόεδρός μας. Στα βασικά σημεία αφορά στην αντιμετώπιση της ακρίβειας, ελέγχους στην αγορά, πρόταση νόμου για αρχή προστασίας καταναλωτή, επαναθεσμοθέτηση της προστασίας της πρώτης κατοικίας, για την οποία έχουμε καταθέσει σχετική πρόταση νόμου. Επίσης, ολοκληρωμένο πρόγραμμα για την κοινωνική κατοικία. Αύξηση του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ και στη συνέχεια την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Το αναθεωρημένο ΕΚΑΣ. Και βεβαίως η αναθεώρηση του ελληνικού σχεδίου για το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας μακριά από πελατειακές λογικές με περιφερειακή και αναπτυξιακή διάσταση. Οι δεσμεύσεις μας αυτές αποτελούν το μόνο αξιόπιστο σχέδιο απέναντι στη συντηρητική κανονικότητα της Νέας Δημοκρατίας. Κι αυτό θα κριθεί θετικά από τους πολίτες.
• Ο τελευταίος τέταρτος προϋπολογισμός της Κυβέρνησης αποτυπώνει έναν ιδιαίτερο αρνητικό απολογισμό της θητείας της κυρίως για τον κόσμο της παραγωγής και της εργασίας. Τα νοικοκυριά και οι επαγγελματίες, οι επιχειρήσεις, ιδιαίτερα οι μικρομεσαίες, οι παραγωγοί είναι σε αδιέξοδο. Ούτε ο Προϋπολογισμός 2023 δίνει απαντήσεις στο αίτημα για δίκαιη κοινωνία, εργασία και αξιοπρέπεια για όλους, προοπτική και μέλλον για τους νέους στον τόπο τους. Δεν στηρίζει την βιώσιμη ανάπτυξη με περιφερειακή και κοινωνική διάσταση και δεν είναι αξιόπιστος. Γι’ αυτό και τον καταψηφίζουμε πλην των αμυντικών δαπανών και των δαπανών για την Προεδρία της Δημοκρατίας.