Γ.Καμίνης: “Ο κώδικας μετανάστευσης είναι ένας κώδικας κολοβός”

Σημεία ομιλίας του βουλευτή Επικρατείας και ειδικού αγορητή του ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής κατά τη συζήτηση, Γιώργου Καμίνη, στην Ολομέλεια της Βουλής, του νομοσχεδίου του Υπ. Μετανάστευσης & Ασύλου «Κώδικας Μετανάστευσης»

Η κυβέρνηση κοντεύει να κλείσει τέσσερα χρόνια στην εξουσία. Σπαταλήθηκε μεγάλο χρονικό διάστημα λόγω της ιδεοληψίας ότι δεν χρειαζόταν Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, αλλά σπαταλήθηκε και μετά μεγάλο χρονικό διάστημα γιατί ασχολήθηκε η κυβέρνηση και το Υπουργείο μονοθεματικά με τα θέματα του ασύλου παραμελώντας το ζήτημα της νόμιμης μετανάστευσης.
Το νομοσχέδιο που καλούμαστε να ψηφίσουμε σήμερα έχει πλέον να αντιμετωπίσει το φαινόμενο της διπλής μετανάστευσης.
Το φαινόμενο αυτό συμπίπτει και με το μεγάλο πια δημογραφικό πρόβλημα της χώρας που και αυτό το όξυνε η οικονομική κρίση. Δεν θα λύσουμε φυσικά το δημογραφικό με τη μετανάστευση, αλλά θα περιμέναμε το μεταναστευτικό νομοσχέδιο να συμβάλει προς την κατεύθυνση επίλυσης του προβλήματος.
Η τελευταία απογραφή μάς λέει ότι ο πληθυσμός των αλλοδαπών έχει μειωθεί κι αυτός. Σε σχέση με την απογραφή του 2011 έχει μειωθεί κατά 200.000. Εάν λάβουμε υπόψιν ότι 150.000 από αυτούς είναι και άνω των 50 ετών το συμπέρασμα που εξάγεται είναι ότι μαζί με τη γήρανση του γηγενούς πληθυσμού θα έχουμε το ίδιο φαινόμενο και στον νόμιμο αλλοδαπό πληθυσμό των μεταναστών.
Την ώρα που θα έπρεπε να έχουμε ένα νομοθέτημα το οποίο θα έπρεπε πειστικά να απαντήσει σε βάθος χρόνου σε αυτά τα προβλήματα, έχουμε έναν Κώδικα “κολοβό”. Έναν Κώδικα ο οποίος μας εμφανίστηκε εδώ στη Βουλή χωρίς διατάξεις για την κοινωνική ένταξη των μεταναστών. Πιστεύει η κυβέρνηση ότι ρυθμίζει το θέμα της κοινωνικής ένταξης ουσιαστικά με ένα άρθρο το οποίο περιέχει τέσσερις γενικόλογες αρχές για την ένταξη των μεταναστών;
Το νομοθέτημα αυτό ενώ φιλοδοξεί να είναι Κώδικας έχει κι ένα ρηχό κανονιστικό βάθος. Περιέχει ούτε λίγο ούτε πολύ 69 Εξουσιοδοτικές διατάξεις με έναρξη ισχύος μάλιστα το 2024, μετά από εννέα μήνες. Κι αυτό που μπορούμε να εικάσουμε με δεδομένο τον μεγάλο αριθμό των εξουσιοδοτικών διατάξεων είναι ότι για ένα τεράστιο χρονικό διάστημα το νομοθέτημα αυτό θα παραμείνει εν πολλοίς ανεφάρμοστο.
Οι Υπηρεσίες οι οποίες καλούνται να διαχειριστούν το ζήτημα της νόμιμης μετανάστευσης πάσχουν από υποστελέχωση. Σε μια χώρα από την οποία μας έρχονται πάρα πολλοί μετανάστες, το Μπαγκλαντές, δεν υπάρχει ελληνικό προξενείο και είναι αναγκασμένοι οι μετανάστες να μεταβούν στη γειτονική Ινδία, στο Νέο Δελχί.
Υπάρχει όμως το πρόβλημα και με το πληροφορικό σύστημα, το οποίο φαίνεται πως είναι εντελώς αυτοσχέδιο. Αποφασίσατε να δέχεστε αθρόα αιτήσεις για άδειες διαμονής χωρίς να υπάρχει μια στοιχειώδης εξέταση του φακέλου ο οποίος κατατίθεται ηλεκτρονικά και μάθαμε από τον εκπρόσωπο των εργαζομένων στην Περιφέρεια ότι ουσιαστικά ανεβαίνουν ακόμα και φωτοτυπίες από κόμικς. Έχουν συσωρευτεί 200.000 αιτήσεις τις οποίες θα πρέπει να εξετάσετε εξ αρχής.
Τροπολογία “μασκαρεμένη” σε νομοτεχνική βελτίωση είναι και η τροπολογία για την Golden Visa. Γνωρίζουμε ότι με νέα νομοθεσία που υιοθετήθηκε στις αρχές του χρόνου η απόκτηση Golden Visa ανέβηκε από τις 250.000 ευρώ για αγορά ακινήτου στις 500.000. Μέτρο σωστό κατά βάση γιατί η Golden Visa έχει οδηγήσει σε μια παραμόρφωση της εγχώριας αγοράς ακινήτων. Αλλά με την παράταση την οποία προβλέπετε για την καταβολή της προκαταβολής ουσιαστικά παρατείνετε και την στρέβλωση αυτή η οποία οφείλεται στην έλευση κυρίως Κινέζων επενδυτών.
Για όλους αυτούς τους λόγους, κυρίως όμως γιατί το νομοσχέδιο αυτό φέρει τον τίτλο Κώδικα χωρίς να το αξίζει, για τους λόγους που προαναφέραμε, θα το καταψηφίσουμε υπερψηφίζοντας τις διατάξεις εκείνες οι οποίες ουσιαστικά ενσωματώνουν διατάξεις του Κοινοτικού Δικαίου, Οδηγιών ή και κάποιες ελάχιστες διατάξεις που απλουστεύουν τη διαδικασία των αδειών διαμονής.
Ακολουθεί ολόκληρη η αγόρευση του Γιώργου Καμίνη:

Το νομοθέτημα αυτό έρχεται με φιλόδοξο τρόπο -φέρει ούτως ή άλλως την ονομασία Κώδικας- να ρυθμίσει το μεγάλο ζήτημα της μετανάστευσης.

Θυμίζω ότι νομοθετήματα με ανάλογη φιλοδοξία είχαν υπάρξει το 2001, το 2005 και το 2014. Το 2001 και το 2005 το πρόβλημα ήταν κυρίως η παράτυπη μετανάστευση. Ο νομοθέτης προσπάθησε, με ατυχή τρόπο, να δει πώς θα ρυθμίσει το θέμα της παράτυπης μετανάστευσης επιτρέποντας τη νομιμοποίηση υπό πάρα πολύ αυστηρές, εξοντωτικές προϋποθέσεις μεταναστών οι οποίοι είχαν μπει παράνομα στη χώρα, Και γι αυτό ακριβώς ουδέποτε ουσιαστικά λύθηκε το πρόβλημα της ύπαρξης μεγάλου αριθμού παράτυπων μεταναστών στη χώρα. Ήταν υπερβολική η αυστηρότητα τόσο στις τυπικές όσο και στις ουσιαστικές προϋποθέσεις και πολύ μικρά τα χρονικά διαστήματα διάρκειας των αδειών. Έληγαν οι άδειας παραμονής χωρίς να έχει προλάβει ο ενδιαφερόμενος να καταθέσει αίτηση για την ανανέωσή της.

Το 2014 η πρόκληση ήταν άλλη: η διαχείριση του μεταναστευτικού μέσα σε συνθήκες βαθιάς οικονομικής κρίσης. Δεν μπορέσαμε να δούμε σε πλήρη εφαρμογή αυτό το νομοθέτημα γιατί μεσολάβησε η προσφυγική κρίση του 2015-2016. Είδαμε 900.000 ανθρώπους ουσιαστικά να κατευθύνονται προς τα βόρεια σύνορα της χώρας μας και να τα διασχίζουν. Μεταξύ αυτών των ανθρώπων ήταν και πάρα πολλοί μετανάστες οι οποίοι βρίσκονταν ήδη παράνομα στη χώρα. Αυτό, φυσικά, χαροποίησε πολλούς αλλά συνολικά είχε και κάποιες επιπτώσεις τις οποίες θα δούμε στη συνέχεια.

Το νομοσχέδιο που καλούμαστε να ψηφίσουμε σήμερα έρχεται σε μια ολωσδιόλου διαφορετική συγκυρία γιατί έχει πλέον να αντιμετωπίσει το φαινόμενο της διπλής μετανάστευσης. Δεν είναι μόνο πλέον μετανάστες οι οποίοι έρχονται στη χώρα από άλλες χώρες αλλά βρισκόμαστε εδώ και πάνω από δέκα χρόνια μπροστά σε ένα μαζικό φαινόμενο εκροής νέων κυρίως Ελλήνων και Ελληνίδων, οι οποίοι φεύγουν από τη χώρα κατευθυνόμενοι σε άλλες χώρες γιατί ουσιαστικά η χώρα τους δεν μπορεί να τους προσφέρει ευκαιρίες μιας κανονικής ζωής.

Το φαινόμενο αυτό συμπίπτει και με το μεγάλο πια δημογραφικό πρόβλημα της χώρας που και αυτό το όξυνε η οικονομική κρίση. Ο γηγενής πληθυσμός μειώνεται -όπως είδαμε στην πρόσφατη απογραφή- και γερνάει.

Όταν λοιπόν έχουμε ένα νομοσχέδιο το οποίο έχει να κάνει με τον Κώδικα Μετανάστευσης θα θέλαμε -κι αυτό στο μερίδιο που αναλογεί στη μετανάστευση- να δίνει και αυτό μια απάντηση στο δημογραφικό πρόβλημα. Δεν θα λύσουμε φυσικά το δημογραφικό με τη μετανάστευση, αλλά σε συνθήκες όπου είναι φανερό ότι λόγω της οικονομικής δυσπραγίας της χώρας, λόγω του τεράστιου χρέους που έχει θα είναι δύσκολο να διαμορφώσει μια κοινωνική πολιτική με κίνητρα προς τα νέα ζευγάρια να αποκτήσουν παιδιά, θα περιμέναμε το μεταναστευτικό νομοσχέδιο να συμβάλει προς την κατεύθυνση επίλυσης του προβλήματος.

Κι εσείς τι μας φέρνετε; Μας φέρνετε ένα νομοσχέδιο έχοντας αποστερήσει τη Βουλή και την κοινή γνώμη εδώ και πάνω από δύο χρόνια από τους απαραίτητους αριθμούς, που θα έπρεπε να έχουμε, για να μπορούμε να κρίνουμε μέσα σε ποιο κοινωνικό πλαίσιο, με ποια κοινωνικά δεδομένα θα εφαρμοστεί αυτό το νομοσχέδιο. Έχετε κύριε Υπουργέ να δημοσιεύσετε στοιχεία για τη νόμιμη μετανάστευση από το 2020.

Η τελευταία απογραφή μας λέει ότι ο πληθυσμός των αλλοδαπών έχει μειωθεί κι αυτός. Σε σχέση με την απογραφή του 2011 έχει μειωθεί κατά 200.000. Εάν λάβουμε υπόψιν ότι 150.000 από αυτούς είναι και άνω των 50 ετών -σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής- το συμπέρασμα που εξάγεται είναι ότι θα συνεχίσει για μεγάλο χρονικό διάστημα η μείωση. Μαζί με τη γήρανση του γηγενούς πληθυσμού θα έχουμε το ίδιο φαινόμενο και στον νόμιμο αλλοδαπό πληθυσμό των μεταναστών.

Αυτό συμβαίνει σε συνθήκες όπου πια η κατάσταση έχει αντιστραφεί γιατί βλέπουμε ότι υπάρχει μια τεράστια έλλειψη εργατικών χεριών για τις αγροτικές εργασίες και τον τουρισμό. Ειδικά σε αυτούς τους δύο τομείς της οικονομίας, στον πρωτογενή τομέα και στον κρισιμότερο τομέα του τουρισμού.

Την ώρα που θα έπρεπε να έχουμε ένα νομοθέτημα το οποίο θα έπρεπε πειστικά να απαντήσει σε βάθος χρόνου σε αυτά τα προβλήματα, έχουμε έναν Κώδικα “κολοβό”. Έναν Κώδικα ο οποίος μας εμφανίστηκε εδώ στη Βουλή χωρίς διατάξεις για την κοινωνική ένταξη των μεταναστών. Ο κύριος Υπουργός μόλις πριν από λίγο μας πληροφόρησε ότι στο άρθρο 175 προστίθενται διατάξεις σχετικά με την στρατηγική ένταξης των μεταναστών. Και πιστεύουμε ότι ουσιαστικά ρυθμίζουμε της κοινωνικής ένταξης με ένα άρθρο το οποίο περιέχει τέσσερις γενικόλογες αρχές για την ένταξη των μεταναστών.

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δεν έχετε ενταξιακή πολιτική. Ακόμα δεν έχετε συνηθίσει στην ιδέα ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα η οποία θα φιλοξενεί και έναν σεβαστό αριθμό μεταναστών οι οποίοι κάποια στιγμή θα πρέπει να ενταχθούν και να αποκτήσουν και την ελληνική ιθαγένεια.

Για να είμαστε ειλικρινής η χώρα ουδέποτε είχε ενταξιακή πολιτική για τους μετανάστες. Το πρώτο κύμα των μεταναστών, κυρίως Αλβανοί, ενσωματώθηκε τότε μόνο του και σε συνθήκες οικονομικής ευμάρειας, το δεύτερο όμως κύμα το οποίο αποτελείται από πληθυσμούς που μας έρχονται από άλλα μέρη του κόσμου με διαφορετικά φυλετικά και θρησκευτικά χαρακτηριστικά ενσωματώνεται πολύ πιο δύσκολα. Εδώ θα έπρεπε να υπάρχει πολύ μεγαλύτερη προσπάθεια και ουσιαστικά βλέπουμε να μην γίνεται τίποτα.

Το νομοθέτημα αυτό ενώ φιλοδοξεί να είναι Κώδικας έχει κι ένα ρηχό κανονιστικό βάθος. Περιέχει ούτε λίγο ούτε πολύ 69 Εξουσιοδοτικές διατάξεις με έναρξη ισχύος μάλιστα το 2024, μετά από εννέα μήνες. Κι αυτό που μπορούμε να εικάσουμε με δεδομένο τον μεγάλο αριθμό των Εξουσιοδοτικών Διατάξεων είναι ότι για ένα τεράστιο χρονικό διάστημα το νομοθέτημα αυτό θα παραμείνει σε πολλά σημεία του ανεφάρμοστο.

Σπαταλήθηκε χρόνος. Η κυβέρνηση κοντεύει να κλείσει τέσσερα χρόνια στην εξουσία. Σπαταλήθηκε πρώτα απ’ όλα μεγάλο χρονικό διάστημα λόγω της ιδεοληψίας ότι δεν χρειαζόταν Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, αλλά σπαταλήθηκε και μετά μεγάλο χρονικό διάστημα γιατί ασχολήθηκε η κυβέρνηση και το Υπουργείο μονοθεματικά με τα θέματα του ασύλου παραμελώντας το ζήτημα της νόμιμης μετανάστευσης.

Κι αυτό το βλέπουμε στις υποδομές γιατί ουσιαστικά οι Υπηρεσίες οι οποίες καλούνται να διαχειριστούν το ζήτημα της νόμιμης μετανάστευσης πάσχουν από υποστελέχωση -ξέρουμε πολύ καλά τι συμβαίνει στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, το ακούσαμε από τον εκπρόσωπο του προσωπικού τους- αλλά και στα Προξενεία τα οποία θα μας στείλουν τους νόμιμους μετανάστες. Αφήνω φυσικά ασχολίαστο το γεγονός ότι σε μια χώρα από την οποία μας έρχονται πάρα πολλοί μετανάστες, το Μπαγκλαντές, δεν υπάρχει ελληνικό προξενείο και είναι αναγκασμένοι οι μετανάστες να μεταβούν στη γειτονική Ινδία, στο Νέο Δελχί.

Υπάρχει όμως το πρόβλημα και με το πληροφορικό σύστημα το οποίο έχετε υιοθετήσει, το οποίο φαίνεται πως είναι εντελώς αυτοσχέδιο. Αποφασίσατε να δέχεστε αθρόα αιτήσεις για άδειες διαμονής χωρίς να υπάρχει μια στοιχειώδης εξέταση του φακέλου ο οποίος κατατίθεται ηλεκτρονικά και μάθαμε από τον εκπρόσωπο των εργαζομένων στην Περιφέρεια ότι ουσιαστικά ανεβαίνουν ακόμα και φωτοτυπίες από κόμικς. Έχουν συσωρευτεί 200.000 αιτήσεις τις οποίες θα πρέπει να εξετάσετε εξ αρχής.

Θα έχουμε σωρεία απορριπτικών αποφάσεων. Θα έχουμε άλλη μια γενιά παράνομων μεταναστών οι οποίοι θα στερούνται νομιμοποιητικών εγγράφων. Η πολιτική θα είναι μια πολιτική gastarbeiter. Φέρνουμε εποχικούς εργάτες, παραμένουν εδώ για εννιά μήνες, δεν έχουν δικαίωμα να φέρουν την οικογένειά τους, δεν συνάπτουν κανένα δεσμό με τη χώρα, τα λεφτά που αποκομίζουν από τη δουλειά τους φεύγουν από τη χώρα και πηγαίνουν στο εξωτερικό.

Αλλά και σε σχέση με τους μετανάστες υψηλής ειδίκευσης οι οικονομικές προϋποθέσεις υπό τις οποίες θα έρθουν, θα οδηγήσουν σε συμπίεση των αμοιβών των γηγενών μηχανικών, μηχανικών της πληροφορικής, δικηγόρων, γιατρών γιατί ουσιαστικά προβλέπετε ένα 80% του ακαθάριστου μέσου ετήσιου μισθού. Γνωρίζουμε ότι οι μισθοί στη χώρα μας είναι πάρα πολύ χαμηλοί. Επομένως, μέσα από αυτό τον ανταγωνισμό, είτε θα έχουμε συμπίεση των μισθών και των γηγενών είτε δεν θα προσελκύσουμε τους πιο ικανούς οι οποίοι θα προτιμήσουν να πάνε σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Επανέρχομαι στο θέμα των τροπολογιών. Ακούσαμε τον Πρωθυπουργό να λέει στο Υπουργικό Συμβούλιο ότι ενόψει εκλογών δεν θα επαναληφθεί το αίσχος άλλων εποχών να κατατίθενται σωρηδόν τροπολογίες σε νομοσχέδια της κυβέρνησής του. Αυτό είναι σωστό. Αλλά βλέπουμε ήδη ότι σε αυτό το νομοσχέδιο μας φέρνετε “μασκαρεμένες” τροπολογίες σε νομοτεχνικές βελτιώσεις.

Εκτός από την τροπολογία την οποία ήδη ανέφερα για την κοινωνική ένταξη -που ο Θεός να την κάνει τροπολογία άξια συζήτησης- μας φέρνετε μια τροπολογία η οποία παρατείνει την απασχόληση των παράτυπων μεταναστών στον αγροτικό τομέα έως το 2023. Αυτό δεν είναι νομοτεχνική βελτίωση είναι κανονική ρύθμιση και μάλιστα αποτελεί μια έμμεση ομολογία της αποτυχίας σας στο θέμα της μετάκλησης εποχικών εργατών.

Τροπολογία επίσης “μασκαρεμένη” σε νομοτεχνική βελτίωση είναι και η τροπολογία για την Golden Visa. Γνωρίζουμε ότι με νέα νομοθεσία που υιοθετήθηκε στις αρχές του χρόνου η απόκτηση Golden Visa ανέβηκε από τις 250.000 ευρώ για αγορά ακινήτου στις 500.000. Μέτρο σωστό κατά βάση γιατί η Golden Visa έχει οδηγήσει σε μια παραμόρφωση της εγχώριας αγοράς ακινήτων. Αλλά με την παράταση την οποία προβλέπετε για την καταβολή της προκαταβολής ουσιαστικά παρατείνετε και την στρέβλωση αυτή η οποία οφείλεται στην έλευση κυρίως Κινέζων επενδυτών.

Για όλους αυτούς τους λόγους, κυρίως όμως γιατί το νομοσχέδιο αυτό φέρει τον τίτλο Κώδικα χωρίς να το αξίζει, για τους λόγους που προαναφέραμε, θα το καταψηφίσουμε υπερψηφίζοντας τις διατάξεις εκείνες οι οποίες ουσιαστικά ενσωματώνουν διατάξεις του Κοινοτικού Δικαίου, Οδηγιών ή και κάποιες ελάχιστες διατάξεις οι οποίες απλουστεύουν τη διαδικασία των αδειών διαμονής.