Παύλος Χρηστίδης: “Είμαστε εδώ για να στηρίξουμε ένα ακόμα απαραίτητο βήμα στην ισότητα, την άρση των διακρίσεων και την ορατότητα”

Ομιλία του ειδικού αγορητή του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής και υπεύθυνου τομέα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κατά την πρώτη ημέρα συζήτησης του σχεδίου νόμου για την ισότητα στον πολιτικό γάμο στην Ολομέλεια της Βουλής

Ευχαριστώ κύριε Πρόεδρε,

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

σήμερα δεν είμαστε εδώ για να διχάσουμε. Δεν είμαστε εδώ για να δικάσουμε. Δεν είμαστε εδώ για να δικάσουμε την άλλη άποψη, την άλλη αντίληψη. Δεν είμαστε εδώ για να διχάσουμε την ελληνική κοινωνία για ένα θέμα στο οποίο προκαταλήψεις και στερεότυπα αξιοποιούνται από κάποιους, πολλοί εκ των οποίων έχουν και πολύ χρόνο στη δημόσια σφαίρα μόνο για εκλογικούς σκοπούς.

Είμαστε εδώ για να στηρίξουμε ένα ακόμα απαραίτητο βήμα στην ισότητα, την άρση των διακρίσεων και την ορατότητα. Και είναι αλήθεια, κύριε Πρόεδρε, ότι το νομοσχέδιο το οποίο συζητάμε σήμερα απασχολεί σε πολύ μεγάλο βαθμό την κοινή γνώμη. Διότι τους τελευταίους αρκετούς μήνες, όλους εκείνους τους μήνες που προηγήθηκαν της κατάθεσής του, αναπτύχθηκε πολύ έντονα μία παραφιλολογία σχετικά με το τι αυτό θα περιλαμβάνει, τι θα επιχειρεί να ρυθμίσει και τι αποτελέσματα θα έχει στην κοινωνική πραγματικότητα. Είναι βέβαιο ότι η συντριπτική πλειοψηφία της κοινής γνώμης υπάρχει μια ανησυχία η οποία ενισχύεται δυστυχώς από τις υπερβολές και τις αντιδράσεις μιας μερίδας πολιτικών και θεσμικών φορέων και μιας μερίδας βουλευτών της συντήρησης μέσα και έξω από τη Νέα Δημοκρατία.

Μπορεί, όπως ακούσαμε από την εισηγήτρια της Νέας Δημοκρατίας, να μην υπάρχει στο νομοσχέδιο γονέας 1 και γονέας 2, αλλά είναι σίγουρο ότι υπάρχει Υπουργός Επικρατείας 1 και Υπουργός Επικρατείας 2. Ο Υπουργός Επικρατείας 1, ο οποίος έρχεται σήμερα εδώ για να στηρίξει το νομοσχέδιο και ο Υπουργός Επικρατείας 2, ο οποίος ισχυρίζεται ότι το νομοσχέδιο είναι αντισυνταγματικό. Αυτές οι παλινωδίες και το πρόταγμα της επικοινωνίας είναι που εντείνουν τελικά το διχασμό στην κοινή γνώμη και επιτρέπουν την ανάπτυξη επιχειρημάτων που δεν στέκουν στη λογική, δεν ταιριάζουν με ένα σύγχρονο κοσμικό κράτος, δεν βασίζονται στα επιστημονικά δεδομένα.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, προσωπικά πιστεύω ότι ο πολιτικός γάμος, η νομική δηλαδή δημιουργία συγγένειας πρώτου βαθμού σε ένα σύγχρονο κράτος, προκύπτει ως ελεύθερη απόφαση δύο ενήλικων ατόμων, μέσα από την οποία αποκτούν δικαιώματα και υποχρεώσεις ο ένας έναντι του άλλου και από κοινού έναντι του κράτους. Και σε αυτή την απόφαση, εφ’ όσον λαμβάνεται ελεύθερα, δεν μπορούν να υπάρχουν εξαιρέσεις, δεν μπορούν να υπάρχουν διακρίσεις, δεν μπορούν να υπάρχουν προϋποθέσεις, πέραν φυσικά της μη ύπαρξης άλλου νόμιμου γάμου.

Θέλω να πω με πολύ καθαρό τρόπο, ότι για εμάς δεν χωρά σε μια αστική δημοκρατία διάκριση λόγω φυλής, λόγω θρησκείας ή λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού.

Αυτή ακριβώς η ελεύθερη απόφαση των δύο ενηλίκων δεν προσβάλλει την ελευθερία κανενός άλλου, δεν προσβάλλει καμία θρησκεία, δεν απειλεί την κοινωνία, δεν απειλεί σε κανένα επίπεδο την παραδοσιακή οικογένεια. Προσβάλλει μόνο εκείνους τους συντηρητικούς βουλευτές και υπουργούς εντός και εκτός της Νέας Δημοκρατίας που κάνουν καριέρα, υποκρινόμενοι ότι τώρα πια, το 2024, χτυπιούνται αξίες και αρχές στις οποίες πιστεύουν, προκειμένου να συντηρούν αυτό το οποίο είναι το πολιτικό τους κεφάλαιο, δηλαδή την προσωπική τους καριέρα.

Αυτοί οι βουλευτές κάθονται ακριβώς στα ίδια έδρανα που κάθονταν όταν λίγες δεκαετίες πριν υποστήριζαν ότι η παραδοσιακή οικογένεια και η ελληνική κοινωνία θα διαλυθούν από τη χειραφέτηση της γυναίκας, που θεωρούσαν μέγιστο εκφυλισμό της κοινωνίας το διαζύγιο αν αυτό το ζητούσαν γυναίκες, που θεωρούσαν κοινωνική κατάπτωση το να εργάζονται οι γυναίκες, που θεωρούσαν κοινωνική διάλυση οι γυναίκες να κρατούν το επίθετό τους, που κατηγορούσαν τις γυναίκες που τολμούσαν να κάνουν παιδιά εκτός γάμου ή έφευγαν από το ένα περιβάλλον κακοποίησης επειδή «θα έπρεπε να το υπομείνουν» από την ώρα που παντρεύτηκαν, που υποστήριζαν ότι δύο άνθρωποι που παντρεύονταν από έρωτα χωρίς τη συγκατάθεση των γονιών τους είναι απόβλητοι και εκλέχτηκαν και που επέβαλαν το γάμο με το ζόρι και απαιτούσαν οι γυναίκες να υπομένουν κάθε μορφής κακοποίηση από τους συζύγους τους γιατί «δεν χαλάνε έτσι απλά τα σπίτια».

Αλήθεια συνάδελφοι, συνάδελφοι όλων των εδράνων, όλων των χρωμάτων και των αποχρώσεων. Έχετε αναλογιστεί ποια θα ήταν η ελληνική κοινωνία σήμερα αν υπερίσχυε το 1982 η άποψη ότι μόνο ο θάνατος μπορεί να χωρίσει ένα αντρόγυνο; Έχετε αναρωτηθεί, αν δεν άλλαζαν όλα αυτά με τις επιλογές του ΠΑΣΟΚ το 1982 και το 1983 που έκαναν πράξη την κοινωνική απελευθέρωση; Πώς θα μιλούσαμε σήμερα για ισότητα, όταν το 1983 με την κατάργηση της πατρικής εξουσίας, την εξίσωση πατέρα και μητέρας, την παραχώρηση δικαιώματος στη γυναίκα να διεκδικεί δικαστικά την αναγνώριση του παιδιού της από τον βιολογικό πατέρα με την ποινική δίωξη του βιασμού εντός ή εκτός γάμου μόλις το 1984 και φυσικά με την ίδρυση της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων το 1985. Αυτή ήταν η Ελλάδα πριν το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου το 1981 και σήμερα ζητήματα που θεωρούνται αυτονόητα για όλους μας.

Τότε οι συντηρητικοί βουλευτές υποστήριζαν ότι θα διαλύσουν την οικογένεια, την κοινωνία, τη χώρα. Και βέβαια οι συντηρητικές δυνάμεις επιμένουν και επιδιώκουν την ακραία οπισθοδρόμηση με πρόσχημα το δημογραφικό πρόβλημα, τη φτώχεια, την υποβάθμιση της ποιότητας ζωής, που προφανώς καμία σχέση δεν έχει με αυτό εδώ το νομοσχέδιο, το οποίο άπτεται μόνο ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Είναι σαφές από όλα όσα έρχονται στο φως της δημοσιότητας διαρκώς τις τελευταίες ημέρες, ότι η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας είναι εκείνη που καταδικάζει όλο και περισσότερους και στην ανέχεια και στη φτώχεια και στο κοινωνικό περιθώριο με τις πολιτικές της, στερώντας ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης. Διότι είναι συνολική η πολιτική της κυβέρνησης που υποβαθμίζει τα δημόσια νοσοκομεία, υποβαθμίζει τη δημόσια παιδεία, επιτρέπει συντάξεις, επιδόματα, επιβάλλει μισθούς κατώτερους του κόστους ζωής, αποτρέπει τους νέους να φύγουν από το πατρικό τους και φυσικά αποτρέπει τη δημιουργία νέων οικογενειών και τη γέννηση νέων παιδιών. Αυτή είναι η πραγματική πολιτική της κυβέρνησης, όσα βίντεο και να κάνει για να δημιουργήσει ψευδαισθήσεις.

Είναι η κυβερνητική πολιτική η οποία ευθέως απειλεί κάθε έννοια οικογένειας στην Ελλάδα σήμερα Αυτό είναι κάτι που αποδεικνύεται και από όλα τα στατιστικά. Είναι αυτά τα επίσημα στοιχεία του ΟΟΣΑ που δείχνουν μια πραγματικότητα η οποία είναι εξαιρετικά δύσκολη. Διαβάστε το στα άρθρα, τα οποία δημοσιεύονται στις εφημερίδες. Σήμερα όμως, εδώ, σε αυτή εδώ την αίθουσα, θα έπρεπε όλοι να ομονοούν ότι ο θεσμός του πολιτικού γάμου μεταξύ δύο ενηλίκων αποτελεί ένα αυτονόητο ανθρώπινο δικαίωμα, το οποίο δεν μπορεί να υπόκειται σε εξαιρέσεις, δεν μπορεί να υπόκειται σε αποκλεισμούς, σε αφορισμούς.

Οδηγούμαστε προφανώς σε μια συζήτηση η οποία αφορά και το τι κράτος είμαστε.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κανείς δεν έχει το δικαίωμα, κανένας δεν μπορεί να επιχειρήσει ή να επιβάλει σε οποιαδήποτε θρησκεία την αλλαγή των «πιστεύω» της. Άλλωστε δεν νομίζω ότι κανένας από εμάς το επιδιώκει. Κανένας από εμάς δεν μπορεί να ζητήσει την προσαρμογή οποιασδήποτε θρησκείας σε αυτά τα οποία εμείς πιστεύουμε. Κανείς δεν απαιτεί από καμία θρησκεία να αναγνωρίσει τον πολιτικό γάμο, το διαζύγιο ή να της επιβάλει με ποιους όρους θα αποδέχεται την τέλεση των μυστηρίων. Ο θρησκευτικός γάμος παραμένει ως έχει και κανείς δεν πρόκειται να παρέμβει, όπως δεν παρενέβη για την αποδοχή από την Εκκλησία του διαζυγίου. Σεβόμαστε απόλυτα την Εκκλησία και την ηγεσία της. Σεβόμαστε την Χριστιανική Ορθόδοξη πίστη, όπως και κάθε άλλη θρησκεία, χωρίς όμως να εκχωρούμε ως Δημοκρατία αυτό το δικαίωμα της νομοθεσίας στην κυρίαρχη ή οποιαδήποτε άλλη θρησκεία. Η οικογένεια σήμερα έχει πολλές μορφές, είτε αυτό το δέχεται το θρήσκευμά μας είτε όχι, είτε το δέχονται κάποιοι βουλευτές είτε όχι.

Εδώ και δεκαετίες δεν υπάρχει μόνο η παραδοσιακή οικογένεια, η οικογένεια, όπως συνηθίσαμε να τη βλέπουμε, μαμά, μπαμπάς, παιδιά. Υπάρχουν και οικογένειες με έναν μόνο γονέα. Υπάρχουν οικογένειες χωρίς παιδιά. Υπάρχουν ήδη οικογένειες ομόφυλων ζευγαριών με η χωρίς παιδιά και υπάρχουν παιδιά που νομίμως ανήκουν σε δύο οικογένειες. Η απουσία της όποιας νομοθετικής αναγνώρισης δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και η ύπαρξή τους εδώ και αρκετά χρόνια, χωρίς κανένα θεσμό της οικογένειας, δημιουργεί ένα τεράστιο ζήτημα. Το ότι κάποιοι δεν το αναγνωρίζουν ή κρύβονται πίσω από το δάχτυλό τους και κάνουν πως δεν υπάρχει, είναι επίσης πρόβλημά τους.

Σε ό,τι, δε, αφορά τη συζήτηση για την τεκνοθεσία και την αναδοχή, η οποία χωρά και αυτή πολύ μεγάλη κουβέντα, έτσι όπως τη βάζουν διάφοροι, να θυμίσω ότι δεν αποτελεί δικαίωμα των ενηλίκων, αποτελεί δικαίωμα των παιδιών και υποχρέωση, αν θέλετε, της Πολιτείας ώστε να μην ιδρυματοποιούνται ανήλικα παιδιά. Οποιαδήποτε άλλη συζήτηση γίνεται τους τελευταίους μήνες είναι για την καλλιέργεια εντυπώσεων και για την αποκόμιση ενός στενού κομματικού ακροατηρίου. Και νομίζω ότι αυτό αφορά ακόμα περισσότερο τη Νέα Δημοκρατία και τον υπουργό 2, εκείνον ο οποίος για παράδειγμα, σηκώνει και ζητήματα αντισυνταγματικότητας και ήταν υπουργός μιας κυβέρνησης η οποία άλλαξε και τον τρόπο με τον οποίο ζητούσαν πιστοποιητικά από γυναίκες οι οποίες είχαν την πρόθεση να προχωρήσουν σε παρένθετη κύηση, μετατρέποντας την υποχρεωτική κατοικία κάποιου στην πατρίδα μας σε προσωρινή διαμονή. Αυτά έγιναν επί κυβέρνησης Σαμαρά, με υπουργό Βορίδη, αγαπητοί κύριοι της Νέας Δημοκρατίας και δεν το ξεχνάει κανένας από εμάς.

Επομένως, στην κουβέντα την οποία σήμερα κάνουμε, το επιχείρημα το οποίο κάποιοι χρησιμοποιούν, ότι η συζήτηση αυτή είναι μία συζήτηση η οποία ανοίγει μία πόρτα, πρέπει να μας δώσει τη δυνατότητα να πούμε με πολύ καθαρό τρόπο ότι τέτοιου είδους πόρτα δεν ανοίγει με αυτό το νομοσχέδιο. Αλλά αυτή ακριβώς η συζήτηση είναι μια συζήτηση που δεν ανοίγει και τώρα στη δημόσια σφαίρα. Έχει ανοίξει για ιατρικούς λόγους εδώ και περίπου 20 χρόνια και αποτελεί μία συζήτηση την οποία δεν πρέπει ποτέ να φοβόμαστε να την κάνουμε. Για ποιο λόγο; Γιατί το θάρρος το οποίο έχει ο νομοθέτης είναι ένα θάρρος το οποίο πρέπει να μας οδηγεί στο να παίρνουμε λύσεις και απαντήσεις στα ζητήματα της εποχής με θάρρος.

Θέλω να πω ότι αυτή η συζήτηση, η οποία αναπτύσσεται γύρω από το στίγμα των παιδιών και τα πρότυπα, είναι επίσης μία πολύ υποκριτική συζήτηση. Διότι, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, πράγματι υπάρχει ζήτημα όσον αφορά τα πρότυπα τα οποία παρακολουθούμε, αλλά αυτά τα πρότυπα είναι τα οποία από το πρωί μέχρι το βράδυ βλέπουμε στις τηλεοράσεις και στα ραδιόφωνα, ακούμε να πρωταγωνιστούν σε γυναικοκτονίες. Είναι τα πρότυπα τα οποία μας έχουν οδηγήσει να έχουμε μια κοινωνία αυξημένης βίας ανάμεσα στους ανήλικους. Είναι τα πρότυπα, τα οποία διαμορφώνουν συνθήκες πολύ μεγάλης έντασης ανάμεσα στα ζευγάρια είναι τα πρότυπα τα οποία διαμορφώνουν συνθήκες πολύ μεγάλης έντασης σήμερα στην κοινωνία.

Απέναντι σε αυτό κάποιοι αναρωτιούνται: Μα δεν θα έχουν τα παιδιά αυτά στίγμα όταν θα πηγαίνουν στο σχολείο; Δεν θα έχουν τα παιδιά αυτά στίγμα όταν θα είναι ανάμεσα στις παρέες μας; Αυτά τα παιδιά θα έχουν στίγμα, αν εμείς οι ετερόφιλοι γονείς δεν δείξουμε ένα διαφορετικό δρόμο. Αν εμείς, η πλειοψηφία της κοινωνίας, δεν διαμορφώσει συνθήκες συμπερίληψης, η οποία δείχνει ότι η δύναμη της Δημοκρατίας είναι εκείνη η οποία ακούει και υιοθετεί τα δικαιώματα των παιδιών, τα οποία έχουν τόσο πολύ μεγάλη ανάγκη να είναι ορατά γύρω μας.

Κλείνω, κύριε Πρόεδρε, λέγοντας συνοψίζοντας, ότι είναι σαφές ότι η ελληνική οικογένεια δεν απειλείται σήμερα, όπως κάποιοι φοβούνται, από την ισότητα στον πολιτικό γάμο . Απειλείται αποκλειστικά και μόνο από εκείνες τις κυβερνητικές πολιτικές και από την καλλιέργεια του φόβου μέσα στην ελληνική κοινωνία. Η ελληνική οικογένεια σήμερα απειλείται από το κόστος ζωής, από την έλλειψη προοπτικών, από την απογοήτευση, τη διάψευση των προσδοκιών που είναι κυρίαρχες και από τις ευθύνες αυτές που είναι πρωτίστως κυβερνητικές. Η αδυναμία των νέων ανθρώπων να ανοίξουν το δικό τους σπίτι, μεμονωμένα ή ως ζεύγη, η στεγαστική κρίση, η μετανάστευση στο εξωτερικό, η εγκατάλειψη της επαρχίας, η έλλειψη εμπιστοσύνης στο κράτος και τους θεσμούς με τη διαρκή υποβάθμιση της δημόσιας υγείας και παιδείας. Ο τρόπος λειτουργίας της οικονομίας, η οποία στηρίζει τους ισχυρούς έναντι των ανίσχυρων, είναι οι πραγματικές απειλές για την ελληνική οικογένεια.

Αυτή είναι η δύσκολη πραγματικότητα και επομένως εμείς, τιμώντας την ιστορία μας, τιμώντας τις απόψεις μας, αλλά ακούγοντας και όλους εκείνους τους ανθρώπους οι οποίοι όλες αυτές τις μέρες ζητάνε προσκλήσεις για να έρθουν σε αυτά εδώ τα έδρανα και να ακούσουν εμάς να τοποθετούμαστε, λέμε ότι η ώρα να ψηφίσουμε αυτό το νομοσχέδιο είναι τώρα και έχουμε ήδη αργήσει.

Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.