Eυαγγελία Λιακούλη: «Η αναγέννηση της Σοσιαλδημοκρατίας»

Η επικείμενη αποχώρηση της Άνγκελα Μέρκελ από την καγκελαρία, έχει προκαλέσει έντονες συζητήσεις και προβληματισμούς  για το μέλλον της Γερμανίας και, συνακόλουθα, της Ευρώπης. 

Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις προβλέπουν ότι το Γερμανικό Σοσιαλιστικό Κόμμα (SPD) ενδέχεται να είναι ο βασικός εταίρος στη νέα κυβέρνηση συνασπισμού που προβλέπεται ότι θα προκύψει, παίρνοντας τα ηνία από τους Χριστιανοδημοκράτες και αναλαμβάνοντας την ευθύνη να ανταποκριθεί στις μεγάλες τομές που έχει ανάγκη η Ευρώπη. 

Το κόμμα του Φ. Έμπερτ, του Β. Μπραντ και του Χ. Σμιτ καλείται, σε μια συγκλονιστικά νέα εποχή,  για ακόμη μια φορά,  να αναγεννήσει τη Σοσιαλδημοκρατία και να επιβεβαιώσει ότι τελικά,  οι μεγάλες οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές σύγχρονες προκλήσεις, μόνο από τον πολιτικό χώρο που έχει βασικό ιδεολογικό του πρόσημο  την κοινωνική δικαιοσύνη, μπορούν  να απαντηθούν.  

Η έννοια της Σοσιαλδημοκρατίας αιφνιδίασε, αμφισβητήθηκε, αναλύθηκε, λατρεύτηκε και δίχασε,  όσο καμία άλλη,  την κοινωνία, τα πολιτικά ρεύματα, τις δεξαμενές σκέψης, αλλά ακόμη και την ίδια την επιστήμη-  πολιτικούς και κοινωνικούς  αναλυτές. 

Για έναν σχεδόν αιώνα, βρίσκεται σε διαρκή εξέλιξη, μοιάζει να κινείται αέναα, να παρασύρεται και να στροβιλίζεται από τα ρεύματα της κάθε εποχής, να βυθίζεται στις εσωτερικές αναζητήσεις της, κι άλλοτε να κλείνεται και να περιχαρακώνεται στα γνώριμα κατατόπια της ,  άλλοτε πάλι να απλώνεται, να πετιέται και να τολμά, χωρίς να λογαριάζει τον κίνδυνο. 

Ετσι συμβαίνει και αλλάζει συνεχώς πολιτική φυσιογνωμία, προσθέτοντας στοιχεία , αλλά ταυτόχρονα παραμένοντας ένας πολιτικός οργανισμός που αν και κλήθηκε από την αρχή να απαντήσει στα σημαντικότερα προβλήματα της κοινωνίας και υποχρεώθηκε σε συνεχή αναμόρφωση και αναθεώρηση των ιδεών του,  είναι πιστός  στις κοινωνικές και πολιτικές του αρχές. 

Η πορεία της Σοσιαλδημοκρατίας, δείχνει μακρά και δαιδαλώδης. Τ

ο αποτύπωμά της, έντονο μέσα στο χρόνο και στην ιστορική καταγραφή. Από τα τέλη του 19ου αιώνα με τις θεωρίες του Μπερνστάιν που ώθησαν το Γερμανικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα να απομακρυνθεί σταδιακά από το μαρξισμό, μέχρι τις επιλογές της μεσοπολεμικά, όταν διαίρεσε τα εργατικά κινήματα της Δύσης, ενώ, μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, της καταλογίζεται ότι στήριξε τον ιμπεριαλισμό, τάχθηκε εναντίον του κομμουνισμού και έθρεψε με τη στάση της το ψυχροπολεμικό κλίμα μεταξύ Ανατολής-Δύσης. 

Ωστόσο, η  μεταπολεμική Ευρώπη, επουλώνοντας τις πληγές που άφησε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, μετουσιώθηκε προοδευτικά σε μια αναπτυγμένη βιομηχανική κοινωνία , που αφορούσε πλέον όλα τα κοινωνικά στρώματα. Σε αυτή την «μεταμόρφωση», ο ρόλος της σοσιαλδημοκρατίας ήταν καθοριστικός και η συμβολή της στη δημιουργία και θεμελίωση του κοινωνικού κράτους,  κομβικής σημασίας , για την παγκόσμια και κυρίως την ευρωπαϊκή ιστορία. Τα γεννήματά της πλούσια :το Εργατικό Κόμμα της Μεγάλης Βρετανίας του Άτλι, το Γερμανικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα του Β. Μπραντ και του Χ. Σμιτ, το Σουηδικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα του Ο. Πάλμε, το Γαλλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα του Μιτεράν, το ΠΑ.ΣΟ.Κ του  Ανδρέα Παπανδρέου, το Ισπανικό Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα του  Φ. Γκονζάλες.

Όλα τα σοσιαλιστικά κόμματα, ένθερμοι υποστηρικτές του κοινοβουλευτισμού, εφάρμοσαν πολιτικές σύμφωνες με τις δημοκρατικές αξίες που στηρίζονται στο κράτος κοινωνικής πρόνοιας, την κοινωνική πρόοδο, τη μείωση των ανισοτήτων, τον εκσυγχρονισμό των θεσμών μέσω μεταρρυθμίσεων. 

Ωστόσο, και παρά τις ρεφορμιστικές, καινοτόμες πολιτικές τους, την τελευταία εικοσαετία στάθηκαν αμήχανα απέναντι στη δυναμική της οικονομικής παγκοσμιοποίησης, του ισχυρότερου φαινόμενου της σημερινής παγκόσμιας κοινότητας. Σχεδόν σε όλες τις χώρες της Ευρώπης, τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα υπέστησαν μεγάλες ήττες και τραυματίστηκαν θανάσιμα, χάνοντας μαζικά την εκλογική τους βάση. 

Στην Ελλάδα, το ΠΑ.ΣΟ.Κ., το κόμμα που σημάδεψε τη μεταπολιτευτική πολιτική ιστορία και άλλαξε την ελληνική κοινωνία, με ιστορικές μεταρρυθμίσεις και μεγάλες τομές, ήταν το κόμμα που επωμίστηκε το μεγαλύτερο βάρος και πλήρωσε σκληρά την οικονομική κρίση και τις δραματικές συνέπειες που αυτή προκάλεσε στη χώρα.

Ακόμη η ιστορία καταγράφει, ακόμη ο κουρνιαχτός δεν έχει κάτσει, ακόμη το τοπίο δεν καθάρισε, για να πει κανείς με σιγουριά, αν αυτό ήταν μοιραίο να συμβεί, γιατί ακριβώς αυτό το κόμμα ήταν το μόνο που μπορούσε να θυσιάσει τον εαυτό του για την πατρίδα ή απλώς αν το παιχνίδι παίχτηκε , με «σημαδεμένη τράπουλα» 

Σε κάθε περίπτωση όμως,  τώρα κάτι σημαντικό αρχίζει να φαίνεται στον ορίζοντα.

Τα νέα που φτάνουν από τις άλλες χώρες της Ευρώπης είναι εξαιρετικά ενθαρρυντικά. Καταρχήν , ο προνομιακός για την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία σκανδιναβικός χώρος, όπου πλέον,  έχουν αναλάβει την διακυβέρνηση σοσιαλδημοκρατικά κόμματα. Ακολουθεί η Ισπανία, η Πορτογαλία, και, όπως όλα δείχνουν, σύντομα θα προστεθεί και η Γερμανία, ύστερα από πολλά χρόνια. 

Οι τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις φαίνεται να σταθεροποιούν και ίσως να οριστικοποιούν, την πολιτική μεταστροφή των Ευρωπαίων πολιτών και καθορίζουν τελικά το πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό μέλλον όλης της Ευρώπης. 

Μετά από πολλές περιπέτειες, τραύματα, αμφισβητήσεις, διχασμούς και αναστοχασμούς,  οι κοινωνικές αξίες πάνω στις οποίες αυτή θεμελιώθηκε στην Ελλάδα και την Ευρώπη, όπως η διεύρυνση και η εμβάθυνση της Δημοκρατίας, η απελευθέρωση του πολίτη, η δικαιοσύνη και η ισότητα, η ανθρωποκεντρική προσέγγιση στην πολιτική, η λαϊκή κυριαρχία και η εθνική ανεξαρτησία, επανακτούν σταδιακά τη θέση που τους αξίζει. 

Η σοσιαλδημοκρατία δείχνει να αναγεννιέται !

Κι αυτή η νέα γέννηση, δεν μπορεί παρά να είναι η Νέα Αλλαγή, που τόσο χρειάζεται η Ελλάδα και ο κόσμος μας 

*Γράφει η Ευαγγελία Λιακούλη, βουλευτής Λάρισας του Κινήματος Αλλαγής, Δικηγόρος