ΛΕΞ: Το Φαινόμενο της Ταύτισης

Γράφει ο Βαγγέλης Πετριτζίκης – Ψυχολόγος

Μια Ψυχολογική Ανάλυση του Ράπερ που Γεμίζει Στάδια χωρίς Διαφήμιση

Ο ΛΕΞ είναι κάτι παραπάνω από ράπερ.
Είναι ένα πολιτισμικό και κοινωνικό φαινόμενο.
Με μηδενική παρουσία σε τηλεόραση,
χωρίς εμπορική προώθηση,
με απουσία από τα social media,
έχει καταφέρει το «ακατόρθωτο»:
να γεμίζει κατάμεστα στάδια,
να κινεί χιλιάδες νέους σε όλη την Ελλάδα,
και να το κάνει χωρίς να “πουλάει” τίποτα άλλο
πέρα από ωμή, βιωματική αλήθεια.

Ο ίδιος έχει χαρακτηρίσει το ύφος του “δημοσιογραφικό ραπ”.
Κι αυτό δεν είναι τυχαίο.
Οι στίχοι του θυμίζουν ρεπορτάζ:
περιγραφικοί, ωμοί, συχνά πικροί.
Δεν “εκπροσωπεί” την αλήθεια,
την καταθέτει.

Ταύτιση, Συλλογική Εμπειρία και Ψυχολογία

Η επιτυχία του ΛΕΞ μπορεί να αναλυθεί
με όρους ψυχολογίας ταυτότητας
και συλλογικής εμπειρίας.

Ψυχολογία της ταύτισης: “Αυτός μιλάει για μένα”

Οι νέοι αναγνωρίζουν στους στίχους του
τα δικά τους βιώματα:

-επισφαλή εργασία
-ανασφάλεια για το μέλλον
-στεγαστική κρίση
-κλεμμένα όνειρα
-συναισθηματικό μούδιασμα
-ζωή στα όρια
-Ματαίωση και απογοήτευση
αλλά και μια αταλάντευτη περηφάνια.

Ο ΛΕΞ δεν υποδύεται κάτι.
Είναι.

Κι αυτό ενεργοποιεί μια έντονη διαπροσωπική ταύτιση,
που στην ψυχολογία ονομάζεται mirroring:
το κοινό βλέπει σε εκείνον
την αντανάκλαση του εαυτού του.

Αντίσταση στην επιβεβλημένη αφήγηση

Σε μια κοινωνία που κατακλύζεται
από «success stories»,influencers
και εικονικές ζωές,ο ΛΕΞ αντιπροσωπεύει το “αντί-μοντέλο”:

Μιλά για την αποτυχία χωρίς ενοχή.
Κατονομάζει την καταπίεση χωρίς φόβο.
Δεν προσπαθεί να σου “πουλήσει” τίποτα.

Η στάση αυτή δημιουργεί αντισυμβατική αυθεντικότητα,ένα στοιχείο που η σύγχρονη ψυχολογία της προσωπικότητας
αναγνωρίζει ως βασικό κριτήριο
ψυχολογικής έλξης και εμπιστοσύνης.

Κοινότητα μέσα από την απομόνωση

Οι συναυλίες του ΛΕΞ θυμίζουν
λιγότερο μουσικό event
και περισσότερο συλλογική τελετή.

Νέοι από διαφορετικές περιοχές,ταξικά στρώματα και βιώματα συναντιούνται
και φωνάζουν λόγια που έχουν ακούσει μόνο με ακουστικά στο κεφάλι, τις ώρες της μοναξιάς, του μόχθου ή της θλίψης.

Αυτό δημιουργεί μια κοινή συναισθηματική μνήμη, έναν χώρο ασφαλείας
όπου η απογοήτευση γίνεται δύναμη.

Στην ψυχολογία της κουλτούρας,
αυτό ονομάζεται communal catharsis –
συλλογική κάθαρση.

Ο ρόλος της σιωπής

Εκεί που όλοι φωνάζουν,
ο ΛΕΞ επιλέγει τη σιωπή.
Δεν απαντά σε σχόλια,
δεν εμφανίζεται σε πάνελ,
δεν μπαίνει σε “κόντρες”.

Κι όμως, είναι παντού.
Αυτή η επιλογή ενισχύει
το μυστήριο της ύπαρξής του,
είναι όμως η σιωπή
που δημιουργεί βάθος,
όχι απουσία.

Τι συμβολίζει τελικά ο ΛΕΞ;

Για πολλούς, ο ΛΕΞ δεν είναι απλά μουσικός.
Είναι ο λαϊκός ανταποκριτής
μιας κοινωνίας που δεν τους εκπροσωπεί.
Είναι ο ποιητής μιας γενιάς
που δεν ζητά ελπίδα,
αλλά αλήθεια.

Και αυτό από μόνο του,
είναι βαθιά ψυχολογικό.

Σ’ έναν κόσμο γεμάτο εικόνα,
ο ΛΕΞ νικά με περιεχόμενο.

Ο ΛΕΞ είναι το αποτέλεσμα
μιας εποχής που κουράστηκε από το “δήθεν”.

Το έργο του λειτουργεί σαν καθρέφτης.
Όχι επειδή “πρέπει να τον ακούσεις”,
αλλά επειδή ήδη τον έχεις ακούσει μέσα σου,
πριν καν πατήσεις το play.