Του Κώστα Ανθόπουλου
Μέλος της Γραμματείας του Τομέα Παιδείας του ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΑΛΛΑΓΗΣ

Σε διάφορες χώρες, τόσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και στις Η.Π.Α., οι σχολικές
κοινότητες κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν αρκετά περιστατικά κρίσεων που αναστάτωσαν
προσωρινά το συνηθισμένο ρυθμό τους και δυσκόλεψαν σημαντικά τους εκπαιδευτικούς
στη διαχείρισή τους.

Σύμφωνα με τους θεωρητικούς που ασχολούνται με τα θέματα των κρίσεων, ως
κρίση νοείται «μια προσωρινή κατάσταση αναστάτωσης και αποδιοργάνωσης που
χαρακτηρίζεται κυρίως από την αδυναμία του ατόμου να χειριστεί τη συγκεκριμένη
κατάσταση με τις συνήθεις μεθόδους που χρησιμοποιεί και από την πιθανότητα να
προκύψει ένα ριζικά διαφορετικό αποτέλεσμα, θετικό ή αρνητικό».

Στη χώρα μας, η παρατεταμένη οικονομική κρίση με τα παρεπόμενά της (όξυνση
των κοινωνικών προβλημάτων, γενικευμένο κλίμα ανασφάλειας, κρίση του θεσμού της
οικογένειας και των ηθικών αξιών, αποδιάρθρωση των ανθρωπίνων σχέσεων, φαινόμενα
ατομισμού, φτωχοποίηση της ελληνικής κοινωνίας κ.λ.π.), συνιστά μια πραγματικότητα
που δεν άφησε ανεπηρέαστη και την σχολική κοινότητα.

Ενδεικτικά θα μπορούσε κανείς να αναφερθεί σε μια σειρά από χαρακτηριστικά γεγονότα,
όπως:

 Αύξηση του φαινομένου της επιθετικότητας και της ενδοσχολικής βίας.
 Αναβίωση αυταρχικών πρακτικών.
 Εξωθεσμικές παρεμβάσεις για θέματα εκπαιδευτικής πολιτικής από φορείς που δεν
έχουν αρμοδιότητα στα ζητήματα αυτά.
 Λήψη αποφάσεων με κριτήρια που βασίζονται σε ιδεοληπτικές προσεγγίσεις και
λαϊκιστικές, ρητορικές.
 Αποδιάρθρωση ανθρωπίνων σχέσεων στο σχολείο, νευρικότητα, κλίμα δυσπιστίας
και έντονων αμφισβητήσεων.
 Κρούσματα μαθητικής παραβατικότητας αλλά και απειθαρχίας που φτάνουν στα
όρια έλλειψης ουσιαστικού σεβασμού στο επαγγελματικό κύρος του εκπαιδευτικού.
Μπροστά σ’ αυτή την πραγματικότητα η αποτελεσματική διαχείριση κρίσεων και
συγκρούσεων στη σχολική πραγματικότητα, καθιστά αναγκαίες μια σειρά από θεσμικές
παρεμβάσεις στη λειτουργία του σχολείου, όπως :

 Η συγκρότηση σχολικής ομάδας διαχείρισης κρίσεων.
 Η διαμόρφωση ενός σχεδίου δράσης σε επίπεδο σχολικής μονάδας που θα
διευκολύνει την άμεση αντίδραση σε μια κατάσταση κρίσης.
 Η ανάθεση συγκεκριμένων εξατομικευμένων ευθυνών σε κάθε μέλος της ομάδας
αυτής ( ψυχολογική και ψυχοπαιδαγωγική παρέμβαση, ενημέρωση, άμεση βοήθεια
κ.λ.π.).
 Προγράμματα ευαισθητοποίησης για τους διευθυντές και εκπαιδευτικούς των
σχολείων και εξειδικευμένης κατάρτισης, που να περιλαμβάνουν θέματα
περιγραφής των πιθανών αντιδράσεων σε μια κρίση, τεχνικών αντιμετώπισης και
υπηρεσιών των παιδιών.
 Συστηματική και επαγγελματική προετοιμασία των εκπαιδευτικών και αναζήτηση
βοήθειας από σχολικούς ψυχολόγους και ειδικούς επιστήμονες για προβλήματα και
καταστάσεις όπου οι ίδιοι εκτιμούν ότι δε γνωρίζουν πώς να τις χειριστούν.
 Ανάπτυξη συνεργασίας μεταξύ των εκπαιδευτικών μέσα από την ενίσχυση της
παιδαγωγικής λειτουργίας της σχολικής μονάδας και των εσωτερικών της
διαδικασιών.
 Συγκρότηση παιδαγωγικού συμβουλίου σε επίπεδο σχολικής μονάδας με τη
συμμετοχή εκπαιδευτικών τόσο της σχολικής μονάδας όσο και από την ευρύτερη
εκπαιδευτική κοινότητα για την αντιμετώπιση και διαχείριση εκπαιδευτικών
θεμάτων που χρήζουν εξειδικευμένης εμπειρίας και γνώσης.