Συνέντευξη: Στέφανος Ξεκαλάκης: “Βασικό διακύβευμα της επικείμενης εσωκομματικής εκλογικής διαδικασίας είναι η ριζοσπαστική αλλαγή σε πρόσωπα, πολιτικές θέσεις, οργανωτικές λειτουργίες-δομές και νοοτροπίες”

Ο Πρώην Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ, Στέφανος Ξεκαλάκης, παραχώρησε μια συνέντευξη “εφ’όλης της ύλης” στον Δημοσιογράφο Άγγελο Γαβρή και το “The Socialist” .

Σε μια συνέντευξη με έντονο το ιδεολογικό πρόσημο, χωρίς “θολά σημεία”, ο Στέφανος Ξεκαλάκης τοποθετείται ξεκάθαρα απέναντι στις πολιτικές εξελίξεις και μοιράζεται το όραμά του για την Δημοκρατική Παράταξη την επόμενη ημέρα των εσωκομματικών εκλογών για την ανάδειξη Προέδρου, τον Νοέμβριο του 2021.

Με “σταθερές” που έχουν έντονη αναφορά στα ιδανικά του ΠΑΣΟΚ, η “Σοσιαλδημοκρατία” κατά τον Στέφανο Ξεκαλάκη, είναι η ‘απάντηση’ μπροστά στα αδιέξοδα στα οποία έχει περιέλθει η Ελληνική Κοινωνία.

“Για να επιστρέψουμε σε διψήφια ποσοστά, χρειάζεται να γίνει αλλαγή της ηγεσίας” , τόνισε ο πρώην Γραμματέας του ΠΑΣΟΚ, ενώ τόνισε πως “αλλάζουμε ονόματα σαν τα πουκάμισα ενώ η ηγεσία και τα πρόσωπα παραμένουν ίδια”. Συμπληρώνοντας, προσδιόρισε την έννοια “Προοδευτικός” δίνοντας έμφαση στο γεγονός πως δεν είναι ζήτημα “αυτο-προσδιορισμού” μα περισσότερο, έμπρακτης επαφής με την κοινωνία και τις ανάγκες του πολίτη.

Μία συνέντευξη που θα συζητηθεί!

Αναλυτικά η Συνέντευξη του Στέφανου Ξεκαλάκη στον Άγγελο Γαβρή:

•  Κύριε Ξεκαλάκη, βρισκόμαστε σε ένα μεταιχμιακό σημείο για την κοινωνία, την οικονομία και την πολιτική, είναι η Σοσιαλδημοκρατία η απάντηση; 

Η τελευταία δεκαπενταετία επιφύλασσε στην παγκόσμια κοινότητα αλυσιδωτές κρίσεις, απόρροια χρηματοπιστωτικών παραγόντων, της κλιματικής αλλαγής και πρόσφατα της πανδημίας. 

Η υγειονομική κρίση απέδειξε ότι η βιωσιμότητα της συντριπτικής πλειοψηφίας του κοινωνικού συνόλου είναι άμεσα συνυφασμένη με την ποιότητα των παρεχόμενων δημόσιων υπηρεσιών σε συγκεκριμένα κοινωνικά αγαθά, όπως είναι η υγεία και η παιδεία. 

Οι μεγάλες φυσικές καταστροφές των τελευταίων ετών, κατέστησαν σαφές ότι οι αναπτυξιακές πρωτοβουλίες, για να είναι κοινωνικά επωφελείς, πρέπει εκτός απ’ την οικονομική να διασφαλίζουν και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα.

Τα μεγάλα χρηματοπιστωτικά κραχ και οι διαρκείς ανακεφαλαιοποιήσεις του τραπεζικού συστήματος με δημόσιο χρήμα, ενώ οι πολιτικές λιτότητας δεν σταμάτησαν ποτέ (κεϋνσιανοί για τις τράπεζες και μονεταριστές για τα κράτη), κατέδειξαν την ανάγκη κρατικής παρέμβασης και εποπτείας τους.

Εν έτει 2021 είναι προφανές ότι δεν μπορεί να ευδοκιμήσει ούτε ο άκρατος-αρτηριοσκληρωτικός κρατισμός, ούτε η ανεξέλεγκτη ιδιωτική πρωτοβουλία. Ζητούμενο σήμερα παραμένει η ισόρροπη συμβίωση και ανατροφοδότηση του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

Και επειδή βρίσκεται στην αιχμή της επικαιρότητας και με απασχολεί τόσο ως εργαζόμενο, όσο και ως γονιό, αφού αυτά που νομοθετούνται σήμερα στο εργασιακό πεδίο, θα αφορούν και στα παιδιά μας, να πω ότι κάθε άνθρωπος δουλεύει για να ζει, δε ζει για να δουλεύει. 

Κάθε ένας από εμάς έχει ανάγκες, όνειρα, δίψα για ζωή και προσφορά στην κοινωνία και στη Χώρα. Δε θέλουμε να ζούμε παρασιτικά έναντι των προηγούμενων γενεών, ούτε ζητάμε να μας χαριστεί τίποτα στον εργασιακό μας βίο. Δε δουλεύουμε όμως και από χόμπι, γι’ αυτό και διεκδικούμε να εισπράξουμε από την εργασία μας αυτό που μας αντιστοιχεί σύμφωνα με τις δεξιότητές μας και πάνω απ’ όλα με βάση την υπεραξία που εμείς προσδίδουμε σ’ αυτή. 

Η απάντησή μου λοιπόν είναι καταφατική. Μόνο οι αρχές της Σοσιαλδημοκρατίας, εφόσον αναπροσαρμοστούν στο σήμερα, μπορούν να διαφυλάξουν τον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα των εφαρμοζόμενων πολιτικών και να ανακόψουν, μέσω της διαμόρφωσης προϋποθέσεων επίτευξης ανοδικής κοινωνικής κινητικότητας, μια πορεία που θέλει κάθε νέα γενιά να ζει χειρότερα από την προηγούμενη.

• Με την τάση της πολιτικής στην Ελλάδα να μεταφέρει την μάχη στο επονομαζόμενο “Κέντρο”, το Κίνημα Αλλαγής, πιστεύετε πως είναι ο βασικός εκφραστής του Προοδευτικού χώρου; 

Κατά τη γνώμη μου η έννοια του κέντρου στην πολιτική είναι πολύ σχετική, καθ’ ότι, ως θέση, μετατοπίζεται στον πολιτικό άξονα σύμφωνα με τις τάσεις προοδευτισμού ή συντηρητικοποίησης της κοινωνίας.

Η συγκυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με τη Σαμαρική δεξιά και, κυρίως, η διάψευση των προσδοκιών της πλατιάς μάζας των προοδευτικών πολιτών από τη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, «θόλωσε» τις διαχωριστικές γραμμές και συνέβαλε στη μετατόπιση των «κεντρώων» πολιτών προς πιο συντηρητικές επιλογές.

Εκφραστής του «προοδευτικού χώρου» στην Ελλάδα δεν γίνεσαι μέσω του αυτοπροσδιορισμού ή της συμμετοχής σου στην αντίστοιχη ομάδα του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου. 

Γίνεσαι όταν πείσεις τους πολίτες ότι οι λύσεις για την βελτίωση του βιοτικού τους επιπέδου θα προέλθουν μέσα από πολιτικές που στοχεύουν, μεταξύ άλλων, στην άμβλυνση του κοινωνικού χάσματος, στη δημιουργία ίσων ευκαιριών για όλους, στην εδραίωση του κοινωνικού κράτους και του κράτους δικαίου, στην αναδόμηση της μεσαίας τάξης, στη διαγενεακή δικαιοσύνη και στη διαμόρφωση και υπεράσπιση μιας κοινωνίας των άξιων και των αξιών. 

Σοσιαλδημοκράτης και προοδευτικός γίνεσαι όταν εφαρμόζεις αριστερές πολιτικές στα κέντρα των κοινωνιών. Το οποίο σημαίνει, πολιτικές ενίσχυσης της παραγωγής και της εργασίας από τη μια και ενδυνάμωσης της συμμαχίας των μεσαίων με τα ασθενέστερα κοινωνικά στρώματα, με μοχλό το κοινωνικό κράτος και τις κοινωνικές του υπηρεσίες, από την άλλη. 

Όσο περισσότεροι πολίτες υιοθετήσουν αυτή την πολιτική ατζέντα, τόσο θα αυξάνεται η κοινωνική σου επιρροή και θα μετατοπίζεται το κέντρο προς τ’ αριστερά.

Όσο εμείς, που αποτελούμε την αριστερά της λογικής, ομφαλοσκοπούμε και παραλογιζόμαστε, τόσο το πολιτικό εκκρεμές θα μας προσπερνά κινούμενο πότε προς το νεοφιλελεύθερο συντηρητισμό και πότε προς τον αριστερό λαϊκισμό.    

•  Δημοσκοπικά, υπάρχουν ευρήματα που δηλώνουν πως υπό συνθήκες, το Κίνημα Αλλαγής θα λάμβανε διψήφιο ποσοστό σε μια εκλογική αναμέτρηση. Ποιες είναι οι συνθήκες αυτές κατά την γνώμη σας;

Το διψήφιο ποσοστό ήταν στόχος των ευρωεκλογών και βουλευτικών εκλογών του 2019, αλλά το κόμμα μας «πέρασε κάτω από τον πήχη». 

Σήμερα, στόχος, εν’ όψει των επόμενων βουλευτικών εκλογών, όποτε αυτές κι αν γίνουν, πρέπει να είναι το εμφατικό «κλείσιμο της ψαλίδας» με το ΣΥΡΙΖΑ και η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη απομείωση της εκλογικής επιρροής της Νέας Δημοκρατίας.  

Για να γίνει αυτό, απαιτείται, καταρχάς, αλλαγή στην ηγεσία.

•  Έχετε διατελέσει Γραμματέας στην Δημοκρατική Παράταξη, τι πιστεύετε πως θα έπρεπε να αλλάξει για να γίνει το Κίνημα Αλλαγής-ΠΑΣΟΚ ξανά κόμμα εξουσίας; 

Το μεγάλο πρόβλημα για το κόμμα μας, όπως διαπιστώθηκε από το 2010 και μετά, είναι ότι υπήρχε τεράστιο έλλειμμα παραταξιακής συνείδησης. Η κατάσταση αυτή προκύπτει όταν δεν υπάρχουν κόμματα μελών και κίνηση ιδεών, αλλά κόμματα αρχηγών που βαπτίζουν τις διαφορετικές απόψεις εσωστρέφεια.

Πράγματι, όπως αναφέρατε, είχα την ύψιστη τιμή να είμαι ο τελευταίος Γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ. Για τους γνωρίζοντες την εσωκομματική λειτουργία, ο εκάστοτε Γραμματέας είναι η ψυχή του κόμματος, ο στυλοβάτης του, αυτός που στο πρόσωπό του «καθρεφτίζεται» το σύνολο των κομματικών μελών. Κι όμως, σήμερα ένας πρώην Γραμματέας Κεντρικής Επιτροπής έχει «μετακομίσει» στη Νέα Δημοκρατία και άλλοι δύο στο ΣΥΡΙΖΑ!!!

Θέλετε κι άλλο παράδειγμα; Δείτε πως λειτουργεί το κυβερνών κόμμα έναντι των πρώην Προέδρων του και των, εν αποστρατεία, ιστορικών του στελεχών και τι συμπεριφορά επιφυλάσσουμε εμείς στα αντίστοιχα δικά μας στελέχη.

Κι άλλο; Δείτε πως αντιμετωπίζει η ηγεσία τους ανθυποψηφίους της ή τα στελέχη που εκφράζουν διαφορετικές απόψεις στα θεσμικά όργανα.

Παρέθεσα τρία διαφορετικά παραδείγματα που αντανακλούν στις μεγάλες παθογένειες που έχει σήμερα ο πολιτικός μας φορέας.

Όταν ανώτατα θεσμικά σου στελέχη, με τόση ευκολία, ξεγράφουν δεκαετίες παρουσίας σε κομματικές-κυβερνητικές θέσεις και αξιώματα, πώς περιμένεις να σου μείνουν οι ψηφοφόροι;

Όταν το ίδιο το κόμμα δε σέβεται τους πρώην Προέδρους του, πώς περιμένεις να σε σεβαστεί η κοινωνία;

Όταν η εικόνα που εκπέμπεις είναι αυτή ενός κόμματος με δυσανεξία στη διαφορετική άποψη και ανικανότητα στη σύνθεση, πώς περιμένεις να συνταχθούν μαζί σου τα φιλελεύθερα και δυναμικά στρώματα της ελληνικής κοινωνίας;   

Πριν απ’ όλα, το πολιτικό μας υποκείμενο, για να μπορέσει να ανακτήσει τη χαμένη του αξιοπιστία, θα πρέπει, μετά από μια πελαγοδρόμηση έντεκα ετών, να ενοποιήσει το ιστορικό αφήγημα της παράταξης. Αυτό θα του επιτρέψει να ξαναπιάσει την άκρη του μίτου που θα το οδηγήσει στην έξοδο από το λαβύρινθο της πολιτικής ανυποληψίας. 

Κατόπιν τούτου, αναγεννημένο, θα παλέψει για να αποτελέσει την επιλογή των Ελλήνων πολιτών για τη διακυβέρνηση της Χώρας, όχι ως υποδοχέας της δυσαρέσκειας, της αντίδρασης ή της απόγνωσης του κοινωνικού συνόλου, αλλά ως ενσαρκωτής των ελπίδων τους.

•  Πως κρίνετε την απόφαση του Αλέξη Τσίπρα αλλά και κυβερνητικών Μέσων Ενημέρωσης να επέμβουν στις εσωτερικές διαδικασίες για την ανάδειξη Προέδρου του Κινήματος Αλλαγής; 

Δεν είναι η πρώτη φορά που εξωτερικοί παράγοντες παρεμβαίνουν στα εσωτερικά μας. 

Σας θυμίζω ότι στην εκλογική διαδικασία του 2017, μεταξύ άλλων, συγκεκριμένος εκδότης-δημοσιογράφος δεξιών πεποιθήσεων, αλλά και ένα ακόμα εμβληματικό στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας, νυν βουλευτής, που θήτευσε την περίοδο 2004-2009 στο πλευρό του κ. Κώστα Καραμανλή, τοποθετήθηκαν, με τρόπο προκλητικό, υπέρ της εκλογής συγκεκριμένου υποψηφίου.  

Σε ότι αφορά στην παρέμβαση των πολιτικών προσώπων, την αφήνω στην κρίση των προοδευτικών πολιτών, οι οποίοι καλούνται να αποφασίσουν αν τους εκφράζουν τοποθετήσεις και συμπεριφορές που έρχονται σε ευθεία σύγκρουση με τις διαχρονικές αρχές και αξίες της δημοκρατικής παράταξης.

Ως προς τη στάση και λειτουργία συγκεκριμένων εξωθεσμικών κέντρων και μιντιακών παραγόντων, δυστυχώς, αυτό αποτελεί ένα ακόμα στοιχείο ότι, στη Χώρα μας, βρισκόμαστε σε μια φάση μεταδημοκρατικής μετάβασης. Κι αυτή δεν εστιάζεται κυρίως στην επιρροή που προσπαθούν να ασκήσουν στην εκλογή ηγεσίας του κόμματός μας, αλλά διαπιστώνεται, με τρόπο εξόφθαλμο, στην εικονική πραγματικότητα που προσπαθούν να μας παρουσιάσουν ως προς τη λειτουργία και την αποτελεσματικότητα της σημερινής κυβέρνησης.

•  Ποια στοιχεία οφείλει, κατά την γνώμη σας, να έχει ένας Πρόεδρος μιας τέτοιας ιστορικής παράταξης, όπως το Κίνημα Αλλαγής-ΠΑΣΟΚ; 

Ο νέος Πρόεδρος του πολιτικού μας φορέα θα πρέπει να μπορεί να αντιπαρατεθεί επί ίσοις όροις με τον κ. Τσίπρα και τον κ. Μητσοτάκη.

Θα πρέπει να κάνει τον απλό πολίτη να ελπίζει βάσιμα ξανά.

Θα πρέπει να μπορεί να αποκαταστήσει την τρωθείσα τιμή της παράταξης και των απλών μελών, που πληγώθηκαν και λοιδορήθηκαν τα παρελθόντα έτη, εξαιτίας λαθών, αστοχιών και αλαζονικών συμπεριφορών κομματικών και κοινοβουλευτικών στελεχών.

Θα πρέπει να έχει την ικανότητα να αφυπνίσει και να ενεργοποιήσει προοδευτικούς πολίτες που βρίσκονται σε χρόνια φάση πολιτικής αγρανάπαυσης και να συμβάλλει στην επανάκαμψη ψηφοφόρων, που για δικούς τους λόγους, έκαναν διαφορετικές πολιτικές επιλογές και σήμερα, έχοντας διαψευστεί οι προσδοκίες τους, αναζητούν ένα κίνητρο επιστροφής.   

Η ψήφος μας το Νοέμβρη του 2021 θα πρέπει να έχει ως πρωταρχικό κριτήριο επιλογής το ποιος μπορεί να θέσει ξανά το κόμμα σε ρόλο πρωταγωνιστή των πολιτικών εξελίξεων, ανακαταλαμβάνοντας τη θέση στον αριστερό προοδευτικό πόλο του πολιτικού μας συστήματος.

• Είναι η επιστροφή στο όνομα ΠΑΣΟΚ “μονόδρομος”; Αρκεί για να επιστρέψει και να πιστέψει ξανά ο κόσμος στο αφήγημα του Κινήματος Αλλαγής; 

Καταρχάς, οφείλουμε να επισημάνουμε ότι, από το 2013 μέχρι και σήμερα η μόνη, προφανής αλλαγή που έχει γίνει στον πολιτικό μας φορέα είναι αυτή του ονόματος. Από την ΕΛΙΑ, περάσαμε στο ΠΑΣΟΚ-Δημοκρατική Παράταξη, μετά στη Δημοκρατική Συμπαράταξη και τέλος στο Κίνημα Αλλαγής. Ενώ λοιπόν αλλάζαμε ονόματα σαν τα πουκάμισα, τα πολιτικά στελέχη που διαμόρφωναν τον προγραμματικό λόγο και καθόριζαν την φυσιογνωμία του κόμματος ήταν σχεδόν πάντα τα ίδια.

Είναι προφανές λοιπόν ότι δεν ήταν το όνομα του κόμματος τοξικό, αλλά συγκεκριμένα πρόσωπα, πολιτικές επιλογές και συμπεριφορές που προκάλεσαν και απομάκρυναν τα εκατομμύρια των πολιτών που διαχρονικά είχαν στηρίξει το ΠΑΣΟΚ.

Ο κόσμος για να ακούσει και να κρίνει τα αφηγήματα, πρέπει πρώτα να πιστέψει στα πρόσωπα που τα διαμορφώνουν και τα προβάλουν.

Βασικό διακύβευμα λοιπόν της επικείμενης εκλογικής διαδικασίας είναι η ριζοσπαστική αλλαγή σε πρόσωπα, πολιτικές θέσεις, οργανωτικές λειτουργίες-δομές και νοοτροπίες. Αυτό αποτελεί προϋπόθεση για την ενίσχυση της κοινωνικής μας επιρροής. 

Από κει και πέρα, το όνομα και τα σύμβολα δεν είναι αποκλειστική υπόθεση του αρχηγού και της ηγετικής ομάδας, αλλά του συνόλου των μελών και των φίλων της παράταξης. Αυτοί είναι που, εν αντιθέσει με ότι βιώσαμε μέχρι σήμερα, θα αποφασίσουν, μέσα από ανοιχτές, θεσμικές και δημοκρατικές διαδικασίες τόσο για το όνομα, όσο και για όλα τα άλλα.  

•  Πως βλέπετε την μάχη των υποψηφίων για τις εσωκομματικές εκλογές; Έχουμε δει και ακούσει όλες τις υποψηφιότητες κατά την κρίση σας;

Δεν βλέπω «μάχη». Οι «μάχες» δεν έχουν κανένα νόημα σε μια δημοκρατική, εσωκομματική διαδικασία, γιατί οδηγούν σε νικητές και ηττημένους, γεγονός που αναπόφευκτα επιδρά αρνητικά στη συνοχή και στην προοπτική του κόμματος.

Σε μια εκλογική διαδικασία, όπως αυτή του Νοεμβρίου, οι υποψήφιοι είναι το «δέντρο». Το «δάσος» είναι η συμμετοχή των πολιτών. Αυτή είναι που θα καθορίσει αν το κόμμα μας θα έχει προοπτική ή η προσπάθεια θα καταστεί εν τη γενέσει της θνησιγενής.

Με γνώμονα αυτό, είναι εξαιρετικά κρίσιμο όλοι οι υποψήφιοι να αποφύγουν τις προσωπικές αντιπαραθέσεις και να εστιάσουν στην παρουσίαση των θέσεών τους ως προς τον τρόπο διοίκησης και λειτουργίας του κόμματος, τα πολιτικά τους προτάγματα, τις κοινωνικές ομάδες που επιθυμούν να εκφράσουν και τον προγραμματικό τους λόγο.

Σε μια πρόσφατη συζήτηση μάλιστα, ιστορικό, αυτοδιοικητικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ πρότεινε, πέραν της αυτόνομης δράσης των υποψηφίων, οι συγκεντρώσεις τους στις πρωτεύουσες των περιφερειακών ενοτήτων να είναι κοινές, ώστε να μπορούν τα μέλη και οι φίλοι να κρίνουν και να συγκρίνουν πρόσωπα και θέσεις. Πρόκειται για μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση.

Στο δια ταύτα, το κρίσιμο δεν είναι αν οι υποψηφιότητες περιοριστούν στις τρεις δεδομένες σημερινές, αν προστεθούν άλλες δύο που ακούγονται ή αν στο τέλος προκύψουν ακόμα περισσότερες. Ζητούμενο είναι η κάθε υποψηφιότητα, μέσω των θέσεων που θα εκφράσει, να έχει αναφορά σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερα τμήματα του κοινωνικού συνόλου. Μόνο αν οι πολίτες αισθανθούν ότι εκπροσωπούνται από κάποιο υποψήφιο και διαπιστώσουν ότι αυτός κομίζει μια νέα αφήγηση για την κοινωνία θα κινητοποιηθούν, έτσι ώστε οι διαδικασίες να μαζικοποιηθούν και ο πολιτικός μας φορέας να αποτελέσει ξανά πρωταγωνιστή των πολιτικών εξελίξεων.