Τσιτσιλιάνος: “Δεν βλέπω λύση του Κυπριακού, εκτός και αν οι ΗΠΑ αποφασίσουν να επέμβουν δυναμικά”

” Η σημαδεμένη τράπουλα ήταν λογικό να μην επιτρέψει περιθώρια συμβιβασμού στη διάσκεψη της Γενεύης για το Κυπριακό “

Είχαμε την άτυπη πενταμερή διάσκεψη για το Κυπριακό με συντονιστή τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες ,μεταξύ των αντιπροσωπειών της Ελλάδας, της Κυπριακής  Δημοκρατίας, της Τουρκίας ,του Ψευδοκράτους ,της Μεγάλης Βρετανίας,με την Ευρωπαϊκή Ένωση  αδικαιολόγητα απούσα.

Η Τουρκία αγκαλίτσα με την Τουρκοκυπριακή αντιπροσωπεία με επικεφαλείς τους κυρίους Μεβλούτ Τσαβούσογλου και Ερσίν Τατάρ  προσήλθαν στο διάλογο,με την γνωστή πρόταση της δημιουργίας δύο ανεξάρτητων κρατών,που είναι αντιδιαμετρικά αντίθετη με τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας  των Ηνωμένων Εθνών.Μία πρόταση που ήταν γνωστή μήνες νωρίτερα στην Ελλάδα,στην Κύπρο,στην ΕΕ,στις ΗΠΑ ,στον κ.Γκουτέρες και σε όλη τη διεθνή κοινότητα.

Η πενταμερής κατέληξε σε πλήρη αποτυχία ,όπως άλλωστε είχε προβλεφθεί  από τους αρμόδιους κύκλους των Υπουργείων Εξωτερικών της Ελλάδας και της Κύπρου.

Έχουμε τις δηλώσεις των δύο πλευρών,όπου η μία πλευρά ρίχνει τα βάρη της αποτυχίας στην άλλη ,γνωστό ” τροπάριο” που το έχουμε γευτεί πολλάκις και στις προηγούμενες διασκέψεις.

Διαπιστώνουμε ότι είναι η πρώτη φορά που η Τουρκοκυπριακή πλευρά θέτει επίσημα την πρόταση της δημιουργίας δύο ανεξάρτητων κρατών στη Κύπρο, καθώς αυτό ως γεγονός είχε μείνει  μέχρι σήμερα μόνο  στα λόγια.Συνεπώς για να είμαστε ρεαλιστές και να μην βαφτίζουμε το μαύρο άσπρο ,η Τουρκική πλευρά πέτυχε να προωθήσει διπλωματικά τις θέσεις της σε βάρος των δικών μας,και επιπλέον να θέσει μία τελείως διαφορετική λογική στις θεμελιώδεις αρχές βάσεις για μια  βιώσιμη λύση  του Κυπριακού προβλήματος.

Αφού γνωρίζαμε την κατάληξη των συνομιλιών εκ των προτέρων,γιατί επιμείναμε στην πενταμερή ;

Καταρχήν,ο όρος “άτυπη διάσκεψη” σημαίνει,ότι και να ειπωθεί μεταξύ των δύο αντιμαχόμενων πλευρών δεν μπορεί να θεωρηθεί ως αποδεκτό στοιχείο,προκειμένου να χρησιμοποιηθεί ως βασικό εργαλείο για τα περαιτέρω.

Είναι όμως έτσι, όταν η κάθε πλευρά επιμένει στις θέσεις της και η συνέχεια της συζήτησης επανέρχεται στην ίδια λογική ;Όπως και να έχει η Τουρκική πρόταση έχει καταγραφεί,έστω ανεπίσημα,στα πιθανά πρακτικά της διάσκεψης. Γι’ αυτό θα επαναλάβω ότι η λέξη “άτυπη”σημαίνει ένα πολύ καλό  “κουκούλωμα”ως προς την ουσία της συζήτησης,κρύβοντας επίσημα τις   πραγματικές προθέσεις,που ενδεχομένως θα χρησιμοποιηθούν τουλάχιστον κάποια στοιχεία τους στη συνέχεια.

Προσπαθώντας να εξηγήσω τη σκοπιμότητα συμπεριφοράς τόσο του Κύπριου Προέδρου,όσο και του Έλληνα υπουργού των Εξωτερικών,ως προς την επιμονή τους στη διεξαγωγή της πενταμερούς,με τις γνωστές Τουρκικές λογικές, σε συνδυασμό με τα πρόσφατα τεκταινόμενα της Άγκυρας, δεν βρίσκω κάτι θετικό από την προγραμματισμένη διάσκεψη που θα προωθούσε μία βιώσιμη  λύση του Κυπριακού,τη στιγμή που όλες οι μεταβλητές του προβλήματος ήταν αρνητικές.Ωστόσο,αν υπήρξαν παρασκηνιακές πιέσεις από “αόρατες δυνάμεις” προς αυτή την κατεύθυνση και τις δεχτήκαμε,ήταν λάθος για τα επόμενα βήματα που θα φανούν στη πορεία. 

Ως μόνη λογική εξήγηση είναι η διατήρηση  κάποιας επαφής με τη Τουρκία,ώστε να αποφύγουμε ενδεχομένως κινήσεις της Άγκυρας  που θα βλάψουν τα κυριαρχικά Κυπριακά δικαιώματα ( αποικισμός Αμμοχώστου) και να κερδίσουμε χρόνο για πιθανή εμπλοκή  των ΗΠΑ στο θέμα,που όμως και αυτό είναι αμφισβητήσιμο.

Τελικά,στη διάσκεψη της Γενεύης είχαμε βήματα μπροστά ή πίσω για μία βιώσιμη λύση του Κυπριακού;

Καταρχήν, όλο το στήσιμο της “άτυπης” διάσκεψης στη Γενεύη κατά τη γνώμη μου ήταν ανορθόδοξο με κύριο υπεύθυνο τον κ.Γκουτέρες. Γιατί;

• Αποδέχτηκε την Τουρκική- Τουρκοκυπριακή πρόταση για την μη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως κύριο εκφραστεί και παράγοντα για μία βιώσιμη λύση του Κυπριακού σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό κεκτημένο.Δεδομένου ότι η Κύπρος ανήκει στην Ευρωπαϊκή οικογένεια και συνεπώς η ΕΕ έχει πρωταρχικό ουσιαστικό λόγο ως προς την λύση του προβλήματος.
• Επέτρεψε στην Τουρκοκυπριακή αντιπροσωπεία να εκτρέψει τη διάσκεψη  από το καθορισμένο πλαίσιο των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών,που είχε ως αποτέλεσμα την αποτυχία της.
• Μετά το πέρας της διάσκεψης,δεν πήρε θέση, δεν καυτηριάσε τις τουρκικές θέσεις,ρίχνοντας το βάρος της αποτυχίας στην Τουρκοκυπριακή αντιπροσωπεία.
• Για να μην χρεωθεί την αποτυχία πρότεινε το”χαπάκι”της επανάληψης της άτυπης διάσκεψης μετά από διάστημα δύο -τριών μηνών,για να βρισκόμαστε σε δουλειά στα καλά καθούμενα, χωρίς να θέτει όρους ότι η Τουρκοκυπριακή προσέγγιση για δύο κράτη είναι εκτός προδιαγραφών του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Εν κατακλείδι,από τα γεγονότα φαίνεται ότι επηρεάστηκε από άλλους παράγοντες και αυτό ας το προσέξει η ελληνοκυπριακή πλευρά για την επόμενη φορά,εφόσον έχουμε επανάληψη της διάσκεψης. Κοινός είχαμε μία ” σημαδεμένη τράπουλα”.Και το υποστηρίζω αυτό,γιατί οι Τουρκικές απόψεις και συμπεριφορές ήταν γνωστές σε όλη τη διεθνή κοινότητα.

Η επόμενη μέρα

Όπως αντιλαμβάνεστε, μερίδιο ευθύνης για την πλήρη αποτυχία της διάσκεψης  έχουν τόσο η Κυπριακή όσο και η Ελληνική κυβέρνηση.

Αρχικά που ανέχτηκαν την μη συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην διάσκεψη και στη συνέχεια

που επέτρεψαν στον Γκουτέρες να στήσει το τραπέζι της διάσκεψης εκτός του πλαισίου  των καθορισμένων αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας.

Είναι γεγονός ότι μετά την αποτυχία της διάσκεψης της Γενεύης ,η υπόθεση του Κυπριακού έκανε πολλά βήματα πίσω,και περιέπλεξε ακόμη περισσότερο την ήδη φορτισμένη κατάσταση στην Κύπρο.

Η σύνοδος κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης του Ιουνίου δεν νομίζω ότι θα δώσει καρπούς ως προς τα ελληνοκυπριακά συμφέροντα ,τόσο για τα Ελληνοτουρκικά όσο και για την διευθέτηση του Κυπριακού. Τουλάχιστον αυτό προκύπτει αν κρίνω από την αναιμική ανακοίνωση της ΕΕ για τη διάσκεψη της Γενεύης και από όλη την προηγούμενη κατάσταση που έχω σχολιάσει με μελανά γράμματα σε προηγούμενα άρθρα.

Εκτός και αν η Ελληνοκυπριακή πλευρά συνεπικουρούμενη από την Ελλάδα αλλάξει πολιτική συμπεριφορά ως προς την τις πιθανές οικονομικές ρυθμίσεις της ΕΕ υπέρ της Τουρκίας στην επερχόμενη σύνοδο κορυφής του Ιουνίου.

Δεν βλέπω λύση του Κυπριακού, εκτός και αν οι ΗΠΑ αποφασίσουν να επέμβουν δυναμικά και δώσουν οριστική λύση στο Κυπριακό εντός των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και εντός του πλαισίου μιας Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας. Ενός πλαισίου που θα κατοχυρώνει την Κύπρο ως ένα κυρίαρχο ανεξάρτητο κράτος,όπου οι Ελληνοκύπριοι μαζί με τους Τουρκοκύπριους θα ζήσουν ειρηνικά ,χωρίς ξένες δυνάμεις στο έδαφός τους. 

Ωστόσο,για να επιτευχθεί αυτό ,δεδομένου ότι οι συγκυρίες στη παρούσα χρονική περίοδο είναι ευνοϊκές για τα ελληνοκυπριακά συμφέροντα ,θα πρέπει η κυπριακή και η ελληνική διπλωματία να κινηθούν με ό,τι μέσα διαθέτουν μεθοδευμένα προς αυτή την κατεύθυνση: να επηρεάσουν τις ΗΠΑ θετικά στα δίκαια αιτήματα της Κυπριακής Δημοκρατίας. 

Γιώργος Σπ.Τσιτσιλιάνος